Metni Anlama ve Çözümleme
1. Türkmen Düğünü adlı metnin temasını ve konusunu belirleyiniz.
Tema: Metnin teması evliliktir.
Konu: Metnin konusu ise Ahmet ile Haskız’ın türlü engellere rağmen evlenmeleridir.
2. Türkmen Düğünü adlı metindeki mizah unsurlarını belirleyip mizah unsurlarının oyuna katkısı hakkında bilgi veriniz.
– Bu eser komedi tarzında yazılmış bir tiyatro olduğu için mizah unsurlarına rastlanmaktadır.
– Haskız’ın Ahmet’e verilmesi üzerine Ahmet’in “Heyyy!.. Zafer bizimdir…” demesi,
– Kız tarafına alınacaklar sayıldıktan sonra Ahmet’in “Komşulara bir şey yok mu?” demesi,
– Ablasının “Gerdek gecesi kıza yüz görümlüğü olarak bir altın takacaksın.” demesi üzerine Ahmet’in “Ha Saadet, çorbayı biraz daha karıştır bakalım, daha neler bulacaksın?” demesi metindeki mizah unsurlarına örnek verilebilir.
– Bu mizah unsurları okuyucunun/izleyicinin ilgisini çekip okurun/izleyicinin eserden keyif almasını sağlar.
3. Türkmen Düğünü adlı metinde geçen “Ha Saadet çorbayı biraz daha karıştır; bakalım daha neler bulacaksın?” sözüyle anlatılmak istenen nedir?
Cevap: Burada Saadet düğün için yapılacak masrafları saymaktadır ve Ahmet’in geline gerdek gecesi bir de yüz görümlüğü olarak bir altın takması gerektiğini söyler. Bundan başka masraf da çıkacak mı anlamında şaka yollu söylemiştir.
4. Türkmen Düğünü adlı metindeki şahısları ve bu şahısların kişilik özelliklerini aşağıdaki tabloya yazınız.
| Metindeki Şahıslar | Şahısların Kişilik Özellikleri |
| Ahmet | Haksızı seven, ona sadık, yer yer şakacı birisidir. |
| Haksız | Ahmet'i sever ve ona sadıktır. |
| Cemil | Ahmet'in rakibidir. |
| Elif | Oğlunu sever ve ona kıyamaz. |
| Saadet | Haksız'ı istemi işini bozmak ister. |
5. Türkmen Düğünü adlı metindeki dil ve anlatım özelliklerini belirleyiniz.
- Metinde sade, anlaşılır, halkın konuştuğu bir dil kullanılmıştır.
- Eser diyaloglarla kurulmuştur, hareketler yay ayraç içinde belirtilmiştir.
6. Türkmen Düğünü adlı metindeki millî ve manevi değerler ile sosyal öğeleri belirleyiniz.
– Eser, Türk düğün, örf ve adetlerini anlatan bir eserdir. Bir düğünde olması gerekenler kız isteme aşamasından itibaren kademe kademe anlatılmıştır. Geline neler alınacağı, hangi takıların takılacağı, yakınlarına neler alınacağı, gelini hamama götürme gibi gelenekler eserde kendisine yer bulmuştur.
– “Gelin ata bindi, gör kime indi.” atasözü de manevi değerlerimizden biri olarak kabul edilebilir.
7. Türkmen Düğünü adlı metindeki açık ve örtük iletileri belirleyiniz.
Açık İletiler: Evlilik, düğün olayının zor bir iş olduğu açıktan verilen bir ileti durumundadır.
Örtük İletiler: Ahmet ve Haskız’ın tavırlarıyla da sevenlerin birbirlerine sadık olmaları, çevrenin etkisiyle birbirinden vazgeçmemeleri gerektiği de verilen örtük bir mesajdır.
8. Türkmen Düğünü adlı metni metin ve yazar arasındaki ilişki açısından değerlendiriniz.
Cevap: Yazarlar içinden çıktıkları sosyal çevreden etkilenirler ve bu durumu eserlerine yansıtırlar. Metnin yazarı olan Ali Yürük de bu eserinde doğup büyüdüğü Afyonkarahisar’ın Emirdağ ilçesinin kültürel özelliklerini yansıtmıştır.