3. Ünite Değerlendirme Çalışmaları Soruları ve Cevapları
A. Aşağıdaki cümleler doğruysa başına (D), yanlışsa (Y) yazınız.
(Y) 1. İslam’da ibadet kavramı namaz, oruç, zekât gibi sadece Farz ibadetler için kullanılır.
(D) 2. Allah’ın (c.c.) kesin olarak yasakladığı söz ve davranışlara haram denir.
(Y) 3. İkindi ve yatsı namazlarının ilk sünnetlerini kılmak sünnet-i müekkededir.
(D) 4. İbadetlerdeki temel ilkelerden biri de niyettir.
(Y) 5. İnsanlar ibadetlerin faydalarını ahirette göreceklerdir.
(D) 6. Bakara suresinin 177. ayetinde birr kelimesinin kapsamına giren güzel nitelikler örneklendirilmiştir.
Yukarıdaki davranışlardan hangileri;
a. farz-ı ayndır?
Cevap: 4 ve 11
b. farz-ı kifayedir?
Cevap: 9
c. vaciptir?
Cevap: 1
d. sünnet-i müekkededir?
Cevap: 3 ve 7
e. sünnet-i gayr-i müekkededir?
Cevap: 6
f. menduptur?
Cevap: 2
g. mübahtır?
Cevap: 8
h. haramdır?
Cevap: 10 ve 12
i. mekruhtur?
Cevap: 5
C. Yukarıda verilen kelimelerden uygun olanlarıyla cümleleri tamamlayınız.
1. Dinin emirlerini yerine getirmek ve yasaklarından kaçınmakla sorumlu tutulan kimseye mükellef denir.
2. Hz. Peygamber’in farz ve vacip dışında yaptığı veya yapılmasını tavsiye ettiği davranışlara sünnet denir.
3. Dinen sorumlu sayılan her Müslüman’ın yapması gereken davranışlara farz-ı ayn denir.
4. Helal, mübah ve caiz görülen işlerin yapılmasında bir mecburiyet olmadığı gibi terk edilmelerinde de bir günah söz konusu değildir.
5. İslam’a göre haram olmadığı hâlde istenmeyen, hoş görülmeyen söz ve davranışlara mekrun denir.
6. İhlas tutum ve davranışlarda sadece Allah’ın (c.c.) hoşnutluğunu gözetme, sözün öze uyması, riyakârlıktan ve ikiyüzlülükten uzak olmak demektir.
D. Aşağıdaki soruları dikkatle okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.
1. İbadetler, imanı sağlamlaştırır. İbadetler inancın yaşanması ve tadına varılmasıdır. İman etmek insanı salih amellere yönlendirir. Müslüman’ın, inancının gereği olan ibadetleri yerine getirmemesi, zamanla imanının zayıflamasına neden olur. Verilen paragrafta anlatılmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) İbadetler cennete gitmeye vesile olur.
B) İbadetler imanı tamamlar ve destekler.
C) İman eden kişiler niçin yaratıldıklarını bilir.
D) İbadet etmeyenler mükâfatlardan mahrum kalır.
E) Salih amel kişiyi toplumda sevilen biri hâline getirir.
Cevap: B
2. Aşağıdakilerden hangisi kulun ibadet etmesindeki amaçlardan biri olamaz?
A) Manevi olarak huzur bulmak
B) Ahiretteki mükâfatları kazanmak
C) Diğer insanlara karşı üstünlük sağlamak
D) Yüce Allah’ın emirlerini yerine getirmek
E) Yüce Allah’ın verdiği nimetlere şükretmek
Cevap: C
3.
I. Vacip
II. Mendup
III. Farz
IV. Mübah
Verilen hükümlerden hangileri Allah’ın (c.c.) yapılmasını emrettiği fiilleri ifade eder?
A) I ve II B) İve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV
Cevap: B
4. Bidat, dinde yeri bulunmayan herhangi bir davranışın ibadet olarak uygulanması veya mevcut ibadet şekillerinde artırma ya da eksiltme yapılması anlamına gelir.
Verilen açıklamaya göre bidat olan bir davranış, ibadetlerdeki hangi ilkeye aykırıdır?
A) Niyet B) İhlas C) İhsan D) Samimiyet
E) Kur’an ve sünnete uygunluk
Cevap: E
5. “Kim kötü söz ve davranışları bırakmazsa onun yemeyi içmeyi terk etmesine Allah’ın ihtiyacı yoktur.”
(Buhâri, Savm, 8.)
Verilen hadisteki mesaj aşağıdakilerden hangisidir?
A) Oruç ibadetinin farz olduğu
B) Allah’ın (c.c.) hiçbir şeye ihtiyacının olmadığı
C) Kötü söz ve davranışları terk etmek gerektiği
D) Oruç ibadetinin ahlakı güzelleştirmeye etkisi
E) Kötü söz ve davranışları terk edenin oruç tutmayabileceği
Cevap: D
E. Aşağıdaki açık uçlu sorulan cevaplayınız.
1. İslam’da ibadet kavramının kapsamı nedir? Örneklerle açıklayınız.
Cevap: İslam’da ibadet, Allah’a saygı göstermek ve O’nun kurallarına uymak demektir. Namaz kılmak, oruç tutmak, zekat vermek ve hacca gitmek gibi belirli eylemler ibadet olarak sayılır. Aynı zamanda iyi davranışlar ve yardımseverlik gibi günlük eylemler de ibadet sayılabilecek eylemler arasındadır.
2. İbadetlerde temel ilkeler nelerdir? Açıklayınız.
Cevap: İbadetlerde temel ilkeler, ihlas, doğru niyet ve belirli kurallara uymaktır. İhlas, ibadeti sadece Allah’ın rızasını kazanmak amacıyla yapmak demektir. Doğru niyet, ibadeti içtenlikle ve samimiyetle gerçekleştirmektir. Belirli kurallara uyum ise, ibadetleri Allah’ın belirttiği şekil ve zamanlarda yapmayı içerir, örneğin namazı belirli vakitlerde ve belirli bir şekilde kılmak gibi. Temelde, bu ilkeler ibadetlerin doğru ve kabul edilebilir bir şekilde yapılmasını sağlar.
3. Ef’al-i mükellefin (mükelleflerin fiilleri) nelerdir? Yazınız.
Cevap: Farz, vacip, sünnet, müstehap, mendup.
4. İbadetlerin bireye ve topluma katkıları nelerdir? Yazınız.
Cevap: İbadetlerin bireye katkıları, manevi huzur, ahlaki gelişim, ve kişisel disiplin kazandırmaktır. Topluma katkıları ise, sosyal adalet, yardımlaşma ve dayanışma, toplumsal huzur ve düzenin sağlanmasıdır. İbadetler, bireylerin ve toplumun Allah’ın emir ve yasakları doğrultusunda hareket etmelerini teşvik eder.
5. Birr, ihlas ve takva kavramlarını açıklayınız.
Cevap: Birr, iyilik ve erdemli davranışları, ahlaki değerleri ve sosyal sorumlulukları içerir. İhlas, ibadet ve diğer dini pratiklerde samimi ve içten bir niyet taşımak anlamına gelir. Takva ise, Allah’ın emir ve yasaklarına uyma ve O’na karşı bir bilinç ve saygı duymayı temsil eder; bu da bireyin günahlardan kaçınmasını ve erdemli bir yaşam sürmesini teşvik eder.