2. Ünite Ölçme ve Değerlendirme
A. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Din nedir? Tanımlayınız ve İslam âlimlerinin din tanımlarına örnekler veriniz.
Cevap: Allah (c.c.) tarafından peygamberler aracılığıyla gönderilen, akıl sahiplerini kendi arzu ve özgür iradeleriyle hayırlı olan şeylere sevk eden ilahî kanunlar biçiminde ifade etmektedir.
2. İnsanın dine olan ihtiyacı nedir? Kısaca anlatınız.
Cevap: İnsanın bir dine ihtiyaç duymasının en önemli sebebi kendisinden daha güçlü birinin olduğunu düşünmesidir. Mesela deprem olunca insanlar depremi kendilerinden daha güçlü birinin yaptığını düşünür. Bu durumda insanlar depremi yapan şeye tapınma ihtiyacı hisseder. Her din kendisinin doğru olduğunu söyler
3. İman ve İslam ne demektir? Tanımlayarak aralarındaki bağı belirtiniz.
Cevap: İman ve İslam kelimeleri, lügat yönünden birbirinden farklı anlamlar taşırlar. İman; inanmak, güvenmek ve kalben tasdik etmek anlamına gelirken, İslam; tam teslimiyet, kabul ve rıza manalarını taşır. hadiseye denir.
4. İslam’ın inanç özellikleri nelerdir?
Cevap: İslam’ın inanç esasları bazı yerlerde imanın şartları olarak da geçmektedir. Bu esaslar şu şekildedir; Allah’ın (c.c.) varlığına ve birliğine inanma, Allah’ın meleklerine inanma, Allah’ın kitaplarına inanma, Allah’ın peygamberlerine inanma, Ahiret gününe inanma, kader ve kazaya inanma şeklindedir.
5. İnsan doğası ile din arasında nasıl bir irtibat vardır? Anlatınız.
Cevap: İnsanın doğası, varlığının kaynağı ile ilgili sorulara Tanrı kavramıyla cevap vermeye çalışan bir inanç sistemi olarak din, aynı zamanda insanın tutum ve davranışlarını düzenleyen değerler manzumesinin belirleyicisi ve gündelik yaşamındaki yol göstericisi olarak çok önemli rolleri yerine getirir.
B. Aşağıdaki cümlelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.
1. (D) insan doğuştan yaratıcıyı tanıma ve O’na inanmaya elverişli bir şekilde yaratılmıştır.
2. (Y) Antropologlara göre din bir başlangıçtır.
3. (D) Gerçek dinler Yüce Allah’tan gelmiş oldukları hâli korumak zorundadır.
4. (Y) Hz. Âdem’den (a.s.) itibaren bütün insanlar, Allah (c.c.) tarafından gönderilen tevhid dininin esaslarını benimsemek ve yaşamak zorundadır.
5. (D) Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) bir hadisinde şöyle buyurmuştur: “Her doğan çocuk fıtrat üzere doğar. Sonra anne babası onu Yahudi, Hristiyan ya da Mecusi yapar…” (Müslim, Kader, 6)
C. Aşağıdaki cümleleri verilen ifadelerden uygun olanıyla tamamlayınız.
(İslam’ın), (Allah), (araştırmadan), (bazı ibadetlerden), (ümit), (sevgi)
1. İslam’da kul ile Allah arasında hiçbir kişi ve kuruma izin verilmez.
2. Akla önem veren bir din olan İslam’ın inceleyip, araştırıp inanmayı emreder.
3. Özgür olmayan insanlar bazı ibadetlerden sorumlu tutulamaz.
4. İnsan korku ve ümitten birini tercih edip diğerini yok saymamalıdır. Bir yandan cennete gireceğini umut ederek sevinmeli diğer yandan günahlarının kendini cehenneme sokabileceğini hatırında tutmalıdır
5. Nisâ suresi 136. ayette, İslam’ın inanç esasları diğer bir ifadeyle İslam’ın şartları anlatılmaktadır.
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Aşağıdakilerden hangisi insanları dine yönlendiren etkenlerden değildir?
A) Maddiyat B) Fıtrat C) Gerçeği bulma isteği
D) Zihinsel arayışlar E) Bireysel ve sosyal ihtiyaçlar
Cevap: A
2. Kur’an’da Yüce Allah’ın bir eşi ve benzerinin olmadığına (tevhid) inanan ve Hz. İbrahim’in (a.s.) dini üzere olan kimse için kullanılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hanif B) Muhlis C) Mümin D) Müslim E) Müstakim
Cevap: A
3. Aşağıdakilerden hangisi İslam inanç esasları ile ilgili düşünceye uygun düşmez?
A) İslam inancı sade ve yalındır.
B) İslam dini hür iradeyi esas alır.
C) İslam kul ile Allah (c.c.) arasına hiçbir şeyin girmesine izin vermez.
D) İslam dininde dogma sayılan düşünceler vardır.
E) İslam korku ve ümit arasında yaşamayı tavsiye eder.
Cevap: D
4. “Din, akıl sahiplerini kendi iradeleriyle kabul ettikleri hayra götüren ilahi kanundur.” Dinin bu tanımına göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Din, bütün canlıları muhatap alır.
B) Dinde zorlama yoktur.
C) Din, insanı hayra yöneltir.
D) Din, akıl sahiplerini muhatap alır.
E) Din, Allah (c.c.) tarafından gönderilmiştir.
Cevap: A
5. Aşağıdakilerden hangisi İslam’a göre dinin kaynağı için uygun olmayan düşüncedir?
A) Din akıllı, şuur sahibi insanları kendi arzularıyla hayırlı şeylere sevk eden ilahi kanundur.
B) Din beşer (insan) kaynaklı olamaz.
C) Dini vahiy yoluyla insanlara gönderen Yüce Allah’tır.
D) Hz. Âdem’den (a.s.), Hz. Muhammed’e (s.a.v.) bütün peygamberlerin getirdiği dinin ortak adı İslam’dır.
E) İnsanlar tabiat olaylarının etkisi altında kalıp onlara kutsallık atfetmişlerdir.
Cevap: E
6. Kur’an’da “ehli kitap” kavramının kullanıldığı din mensupları aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mecusiler B) Budistler C) Müslümanlar D) Putperestler E) Yahudi ve Hristiyanlar
Cevap: E
7. Aşağıda verilenlerden hangisi İslam felsefesine uygun düşmeyen bir düşüncedir?
A) İnsan doğuştan bir yaratıcıya inanmaya elverişli olarak yaratılmıştır.
B) İnsan gelişim özellikleri yönüyle dini kabullenmeye, anlamaya ve yaşamaya uygun bir yapıya sahiptir.
C) Din insan aklına, kalbine ve duygularına hitap eder.
D) Din, insanların temel değerlerini tanımlar ve bu değerleri tabiatüstü güçlerle korur.
E) Yüce Allah her dönemde peygamberleri aracılığıyla insanları doğru yola çağırmıştır.
Cevap: D
8. Aşağıdakilerden hangisi İslam inancındaki din anlayışına aykırı değildir?
A) Din ilkel kabilelerin hayat tarzlarıdır.
B) Din tabiatüstü olaylara kutsallık atfetmedir.
C) Din, tarihî kültürel birikimlerdir.
D) Dinin kaynağı hurafe türünden inançlardır.
E) Yüce Tanrı kavramına her yer ve toplumda rastlanmaktadır.
Cevap: E
9. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Yüce Allah Kur’an’da bilgiyi övmektedir.
B) Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.) ilim öğrenmenin kadın erkek her Müslüman’a farz olduğunu söylemiştir.
C) Gerçekten âlim olanların Allah’a (c.c.) derin bir saygı duyduğunu belirten ayetler vardır.
D) Müslüman kimse, dinin emir ve yasaklarına elinden geldiği kadar uymaya gayret gösterir.
E) Yüce Allah bir başkası hakkında söylenenleri düşünüp, inceleyip araştırdıktan sonra sonuca varmanın doğru olduğunu belirtir.
Cevap: D
10. Aşağıdakilerden hangisi İslam’ın hür düşünceyi esas aldığı fikrine aykırıdır?
A) İnsanda var olan cüzi irade ona seçim yapma hakkı verir.
B) İnsan davranışlarında özgürdür ancak davranışlarının sonucuna katlanmak durumundadır.
C) İnsan dünyaya sınanmak, iyi ve doğruya ulaşmak üzere gönderilmiştir.
D) Allah (c.c.) herkesi ancak gücünün yettiği kadarıyla sorumlu tutar.
E) İnsanın kaderi rüzgârın önündeki yaprak gibidir.
Cevap: E