UYGULAMA
Aşağıdaki dünya haritasında bazı alanlar gösterilmiştir. Verilen haritanın yanı sıra atlaslarınızdan da yararlanarak aşağıda yer alan soruları cevaplayınız.
Belirtilen alanların hangisinde yerleşme tarihi daha eski dönemlere dayanmaktadır? (8-2-6)
Yerleşmeler; numaralandırılmış alanların hangilerinde daha yoğun, hangilerinde daha seyrektir? Bu alanlarda yerleşmelerin farklı yoğunlukta olmasının nedenleri nelerdir?
Yoğun olduğu yerler, 1, 2, 6, 8, 9
Seyrek olduğu yerler, 3, 4, 5, 7, 10
yerleşimin yoğun olduğu yerler, verimli tarım alanları, su kaynakları, gelişmiş sanayi alt yapısıgibi özellikler nedeniyle daha yoğun nüfus.
5 ve 10 numaralı alanlar doğal faktörler bakımından yerleşmeye uygun değildir. Dikson ve Ust Nera (Rusya) gibi yerleşmelerin bu tür alanlarda kurulmasının nedenlerini açıklayınız.
Bu yerleşimler doğalgaz petrol, altın, yakut gibi önemli yer altı kaynaklarına bağlı olarak kurulmuştur.
Yerleşme alanlarının sona erdiği en yüksek seviyeye yerleşme üst sınırı denir. Yerleşme üst sınırının yüksek olduğu yerlerin ortak özelliği sıcaklık ve nem oranının yüksek olmasıdır. Buna göre verilen alanların hangisinde yerleşme üst sınırı daha yüksektir.
(3, 4 ve 7.)
ARAZİ ÇALIŞMASI-1
Çevrenizde bulunan bir yerleşme alanına gezi düzenleyiniz. Gezi boyunca yaptığınız gözlemleri aşağıdaki yönergeler çerçevesinde rapor hâline getiriniz.
• Gezi düzenlediğiniz yerleşim alanının tarihî gelişimi hakkında bilgi toplayınız.
• Gezi düzenlediğiniz yerleşim alanının gelişimini etkileyen doğal ve beşerî faktörleri yazınız.
• Yerleşim alanının ilk kurulduğu yeri gözlemleyerek bu yerin fotoğraflarını çekiniz.
• Oluşturduğunuz çalışma raporunu sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.
• Bölüm sonunda yer alan kontrol listesini doldurarak çalışmanızı değerlendiriniz.
Gezi Raporu:
Yerleşim Alanı: Kaleköy
Tarihî Gelişim: Kaleköy, Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nde bulunan ve Çanakkale iline bağlı bir köydür. Tarihî olarak Antik Yunan dönemine kadar uzanan bir geçmişe sahiptir. Köy, çeşitli medeniyetlerin izlerini taşımaktadır, bunlar arasında Truva, Pers, Roma ve Osmanlı İmparatorluğu gibi uygarlıklar bulunmaktadır. Köydeki kalenin ilk olarak hangi dönemde inşa edildiği ve hangi amaçla kullanıldığına dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır, ancak bölgenin stratejik konumu nedeniyle savunma amaçlı olarak kullanıldığı düşünülmektedir.
Doğal ve Beşerî Faktörler:
- Doğal Faktörler: Kaleköy, deniz kenarında kurulmuş bir yerleşim alanıdır. Ege Denizi'nin muhteşem manzarası, turistik açıdan cazip hale getiren doğal bir faktördür. Ayrıca, köydeki iklim koşulları da turizmi destekleyecek şekildedir.
- Beşerî Faktörler: Kaleköy'deki gelişimi etkileyen beşerî faktörler arasında tarihî mirasın korunması, turistik potansiyelin değerlendirilmesi ve altyapı çalışmaları önemlidir. Kaleköy, tarihî kalıntılar, restoranlar, konaklama tesisleri ve su sporları gibi turistik faaliyetlerle gelişmiştir.
İlk Kuruluş Yeri Gözlemi: Kaleköy'ün merkezinde bulunan kale, yerleşim alanının ilk kuruluş yeridir. Kale, deniz kıyısında yüksek bir tepe üzerine inşa edilmiştir. Kaleye tırmanan dar yollardan biri, köy meydanına açılmaktadır. Kaleköy'ün tarihî mirasını ve kültürel zenginliğini yansıtan önemli bir simgedir.
Çalışma Raporunun Paylaşımı: Çalışma raporumu sınıf arkadaşlarımla paylaştım ve onlarla Kaleköy'ün tarihî ve turistik önemi hakkında bilgi paylaştık. Fotoğraflar ve bilgileri sunarak, yerleşim alanının tarihî gelişimi ve çeşitli faktörlerin etkisi hakkında tartıştık.
Kontrol Listesi:
- Tarihî gelişim hakkında bilgi toplandı.
- Doğal ve beşerî faktörler belirlendi.
- İlk kuruluş yerinin fotoğrafları çekildi.
- Çalışma raporu sınıf arkadaşlarıyla paylaşıldı.
- Yerleşim alanının gelişimini etkileyen faktörler tartışıldı.