9. Sınıf Meb Biyoloji Ders Kitabı 2. Ünite Değerlendirme Soruları ve Cevapları
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Biyoloji Ders Kitabı Sayfa 127 Cevabı
1. Aşağıda verilen özelliklerden hangisi prokaryot ve ökaryot hücreler arasındaki ayırt edici özelliktir?
A) DNA taşıma
B) Protein sentezi yapabilme
C) Zarla çevrili çekirdeğe sahip olma
D) Hücre duvarına sahip olma
E) Bölünebilme
2. Aşağıda verilen yapılardan hangisi prokaryot yapılı bir hücrede bulunmaz?
A) Halkasal formda bir DNA B) Ribozom organeli
C) Hücre zarıD) Hücre duvarı E) Çekirdekçik
3. Hücre zarının yapısını açıklayan ve günümüzde kabul edilen g örüş aşağıdakilerden hangisidir?
A) Birim zar modeli
B) Çift katlı zar modeli
C) Akıcı mozaik zar modeli
D) Sandviç modeli
E) Dinamik zar modeli
4. Nişasta sentezi yapan bir bitki hücresinde;
I. Plazmoliz
II. Osmotik basıncın azalması
III. Emme kuvvetinin artması
IV. Hücre zarının, selüloz çeperden uzaklaşması
olaylarından hangisi ya da hangileri gözlenir?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) III ve IV E) II, III ve IV
5. Aşağıdaki maddelerden hangisi hücre zarından pasif taşıma ile geçemez?
A) Su B) Mineral C) Vitamin D) Amino asit E) Protein
6. Aşağıda verilen ortamlardan hangisi hayvansal hücreler için hipertoniktir?
A) Deniz suyu B) Serum fizyolojik
C) Plazma D) Havuz suyu E) Doku sıvısı
7. Aşağıda verilen hücre organellerinden hangisi zarlı bir yapıya sahip değildir?
A) Kontraktil koful B) Sentrozom C) Peroksizom D) Lizozom E) Golgi aygıtı
9. Sınıf Meb Biyoloji Ders Kitabı Sayfa 128 Cevabı
8. Aşağıda verilen organel çiftlerinden hangisinde oksijen tüketi i gerçekleşir?
A) Kloroplast-mitokondri
B) Lizozom-sentrozom
C) Mitokondri-peroksizom
D) Golgi aygıtı-ribozom
E) Koful-endoplazmik retikulum
9.
I. Yağ moleküllerinin sentezinde görev alır.
II. İlaçların ve alkollerin zehirleyici etkilerini yok eder .
III. Kalsiyum iyonlarını depolar.
yukarıda verilen görevler hücre organellerinden hangisine aittir?
A) Endoplazmik retikulum B) Golgi aygıtı
C) Lizozom D) Mitokondri E) Sentrozom
10. Aşağıdakilerden hangisi çekirdekçiğin görevleri arasındadır?
A) İnorganik maddelerden organik madde sentezi yapar.
B) Hücre içindeki zehirleri etkisiz hâle getirir.
C) Hücre içi sindirim yapar.
D) Ribozomların büyük ve küçük alt birimlerini sentezler .
E) Hücreye destek olur ve hücrenin şeklini korur .
11. Proteinlere sarılmış kalıtım materyaline ne ad verilir?
A) Plazmit B) Nükleotit C) DNA D) Genom E) Kromatin
12. Embriyonel gelişim sırasında el ve ayak parmak aralarının açılması, tek parça hâlindeki göz kapaklarının iki eşit parçaya ayrılmasını sağlayan organel aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mitokondri B) Lizozom C) Sentrozom D) Golgi aygıtı E) Peroksizom
13. Aşağıdaki hücrelerden hangisinde kontraktil koful bulunabilir?
A) Karaciğer hücresi B) Bakteri hücresi C) Bitki hücresi
D) Amip hücresi E) Mantar hücresi
14. Ökaryot bir hücrenin çekirdeğinde;
I. Kromatin
II. Ribozom
III. Mitokondri
IV. RNA
yapılarından hangisi ya da hangileri bulunmaz?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) III ve IV
9. Sınıf Meb Biyoloji Ders Kitabı Sayfa 129 Cevabı
15. Bilimsel bir problemin çözümünün ilk aşaması aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hipoteze dayalı tahminler yapılması
B) Belirlenen problemi tanımlayan soru cümlesinin kurulması
C) Problemin çözümüne yönelik hipotez öne sürülmesi
D) Kontrollü deney düzeneklerinin hazırlanması
E) Verilerin değerlendirilmesi ve sonuç çıkarılması
16. “Ülser hastalığının nedeni Helicobacter pylori ise ülserli hastalarda bu bakteri bulunmalıdır.” yorumunu yapan bir bilim insanı, çalışmalarına bilimsel yöntemin hangi b asamağı ile devam etmelidir?
A) Gözlem yapma
B) Problemi tespit etme
C) Hipotez kurma
D) Tahminlerde bulunma
E) Kontrollü deney yapma
17-20. soruları aşağıdaki metne göre cevaplandırınız.
Louis Pasteur, görseldeki gibi kontrollü bir deney düzeneği hazırladı. Birbirinin tamamen aynı olan kaplar
içine et suyu koyarak bunlara kuğu boynu şeklinde birer boru taktı. Bu boru sayesinde içeriye hava girişi
sağlanırken toz ve kirin girmesi engellenmiş oldu. Kapların ikisini de ısıtarak steril bir ortam oluşturdu.
Daha sonra kaplardan birinin boynunu kırarak hava ile doğrudan temas edebilmesini sağladı. Diğer kabı ise aynen bıraktı. İlk kapta bakteri oluşumu gözlendi ancak ikinci kapta hiçbir canlı oluşmadı.
17. Pasteur, hangi hipotezden yola çıkarak bu deney düzeneğini hazırlamıştır?
A) Isıtma ile steril ortam oluşturulabileceği
B) Hava ile temas edilince sterilliğin bozulacağı
C) Canlıların yaşayabilmesi için havaya ihtiyaç olduğu
D) Canlıların cansız maddelerden kendiliğinden oluştuğu
E) Canlıların kendiliğinden oluşmayıp kendilerinden önceki canlılardan oluştuğu
18. Pasteur, hipotezini kurduktan sonra hangi tahminlerde bulunmuş olabilir?
Eğer canlılar, kendilerinden önceki canlılardan oluşuyorsa ortamda canlı bulunmadığında yeni bir canlı oluşamayacaktır
19. Bu deneyde bağımlı ve bağımsız değişkenler hangileridir?
Deney kabının ağzının kırılarak bakteri girişinin sağlanması bağımsız değişken, ağzı kırılan kapta bakterilerin üremesi ise bağımlı değişkendir.
20. Siz, aynı hipotezi test etmek için özgün bir deney düzeneğini nasıl hazırlardınız?
Üç farklı kap alınarak içerisine birer parça çiğ et bırakıl ır. Kaplardan birincisinin ağzı tamamen kapatılırken ikincisininki açık bırakılır. Üçüncü kap ise hava girişini engellemeyen bir bez yardımıyla kapatılır. Hangi kaplarda canlı oluştuğu gözlemlenir.
9. Sınıf Meb Biyoloji Ders Kitabı Sayfa 130 Cevabı
21-24. soruları aşağıdaki metne göre cevaplandırınız.
“Tatlı sularda yaşayan, ökaryot hücre yapısına sahip tek hücreli bir organizmanın hücre içinde ve yaşadığı ortamdaki bazı maddelerin yoğunluğu aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. Hücre, belirtilen maddeleri içeri almaya devam etmektedir.”
21. Organizmanın bu maddelerden hangilerini hücre içine alırken enerji harcadığı kesin olarak söylenir?
A) Yalnız glikoz
B) Yalnız nötral yağ
C) Yalnız potasyum
D) Glikoz, iyot
E) Glikoz, nötral yağ, potasyum ve iyot
22. Hücrede osmotik basınç ve turgor basıncı nasıl değişir?
Osmotik basınç ve turgor basıncı ters orantılıdır . Hücrenin osmotik basıncı arttığında hücre su almaya başlar. Dışarıdan su alan hücre şişer ve turgor durumuna geçer .
23. Hücrede hangi organel ve yapıların faaliyetinde artış gözle nir?
Lizozom, kontraktil koful, mitokondri ve hücre zarı
24. Organizma bu maddeleri hücre içine alırken zar yüzeyinde na sıl bir değişim gözlenir?
Hücre, nötral yağları fagositoz ile hücre içerisine alacağı ndan hücre zarının toplam yüzeyi azalır. Diğer maddelerin alınımında herhangi bir değişiklik olmaz.
25.-30. soruları aşağıdaki metne göre cevaplandırınız.
“Oksijen yetersizliği durumunda hücre metabolizması bozulur. Hücre, özdenetim mekanizması ile boyutunu ve organel sayısını azaltır. Adaptasyon yeteneği aşıldığında hücre zarar görmeye başlar. Enerjiye
bağımlı çalışan sodyum taşıyıcıları bozulur. Sodyum hücre içerisinde birikince hücre ve organelleri şişer.
Şişmeye bağlı olarak ribozomlar, endoplazmik retikulumdan ayrılmaya başlar. Sonuçta lizozomlardaki yıkım enzimleri otolizi başlatır.”
25. Bir hücrenin oksijensiz kalması durumunda faaliyetleri olumsuz olarak etkilenen ilk organel hangisidir?
A) Lizozom
B) Mitokondri
C) Peroksizom
D) Ribozom
E) Endoplazmik retikulum
26. Oksijen yetersizliği durumunda hücrenin organel sayısını az altmasının sebebi nedir?
Hayatsal faaliyetleri yavaşlatarak enerji tüketimini azaltmak.
27. Oksijen yetersizliği çeken hücreye aşırı miktarda sodyum iy onunun girmesinin sebebi nedir?
Hücre sağlıklı durumda iken sodyum iyonlarının fazlası hücre dışına aktif taşıma ile verilir. ATP üretimi azaldığında ise sodyum iyonları difüzyon ile hücre içi ne geri döner.
28. Oksijensiz kalan bir hücrenin şişmesinin sebebi nedir?
Hücre içine giren sodyum iyonlarının oluşturduğu osmotik basınç ile dışarıdan su alan hücre şişer.
29. Sodyum iyonları hücre zarından hangi yolla geçmektedir?
Aktif taşıma ve difüzyon
30. Hücrenin parçalanmasına sebep olan son olay nedir ve işlemi hangi organel gerçekleştirir?
Otoliz olayıdır, lizozom organeli tarafından başlatılır
31-34. soruları aşağıdaki görsele göre cevaplandırınız.
31. Görselde hücre zarından madde geçişlerinden hangisi gösterilmiştir?
A) Difüzyon
B) Kolaylaştırılmış difüzyon
C) Aktif Taşıma
D) Pinositoz
E) Ekzositoz
32. Görselde II numara ile gösterilen organel hangisidir?
A) Endoplazmik retikulum
B) Golgi aygıtı
C) Lizozom
D) Mitokondri
E) Peroksizom
33. Görselde I ve III numara ile gösterilen organeller hangileridir?
I numaralı organel Golgi aygıtı, III numaralı organel besin kofuludur.
34. Madde geçişi sırasında hücre zarında nasıl bir değişim gözl enmiştir?
Hücre zarı içeri doğru çökerek bir cep oluşturur . Pinositozla besin maddesini içeri alırken hücre zarının toplam yüzeyi küçülür.
35-37. soruları görsellere göre cevaplandırınız.
35. a ve b hücreleri ile ilgili olarak,
I. a hücresi prokaryot hücre yapısına sahiptir .
II. b hücresi ökaryot hücre yapısına sahiptir .
III. a hücresi bitki hücresidir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
36. a ve b hücrelerinde numaralandırılarak gösterilen yapılar hangileridir? Aşağıdaki tablolarda boş bırakılan yerlere yazınız.
37. a ve b hücreleri arasındaki farklılıklar nelerdir? Açıklayınız.
Bitki Hücresi: Plastitler bulunur. Selülozdan yapılmış hücre duvarı bulunur. Sentrozom yoktur. Merkezi koful bulundurur. Fotosentez ve solunum yapar.
Hayvan Hücresi: Plastit taşımaz. Hücre duvarı yoktur. Sentrozomu vardır. Merkezi koful bulundurmaz. Fotosentez yapamaz ancak solunum yapar.
38. Hücre Teorisi nedir? Hücre Teorisi’ne katkı sağlayan bilim insanlarının çalışmalarını örnekler vererek
açıklayınız.
Hücre Teorisine göre: hücre canlının temel, yapısal ve işlevsel birimi dir. Bütün canlılar bir ya da daha fazla hücreden oluşmaktadır. Yeni hücreler, var olan hücrelerin bölünmesi sonucu meydana gelir. Hücreler kalıtım maddesi içerir ve bunu bölünerek yavru hücrelere aktarır. Tüm metabolik olaylar hücre içinde gerçekleşir. Alman bilim insanları; Theodor Schwann, Matthias Schleiden ve Rudolf V irchow’un çalışmaları hücrenin canlılık için önemini ortaya koymuştur. Schleiden tüm bitki hücrelerinin, Schwann ise hayvanların da bitkiler gibi hücrelerden oluştuğunu ve bu hücre lerin bitki hücreleri ile özdeş olduğunu, hücrenin canlının yapı birimi sayılması gerektiğini öne sürmüştür. Bu çalışmalara ilave olarak Virchow’un hücrelerin büyümesi ve çoğalması üzerine yaptığı çalışmalar, hücre ile ilgili önemli bir genellemenin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu genellemeye Hücre Teorisi adı verilmiştir.
39. Mikroskobun geliştirilmesi hücre yapısının aydınlatılmasında ne tür katkılar sağlamıştır?
Mikroskobun keşfi ile mikro dünyanın kapıları açılmış, canlıların hücrelerden oluştuğu, hücrelerin ise yaşamsal faaliyetlerin gerçekleşmesini sağlayan organeller içerdiği keşfedilmiştir. Bu keşif canlıların sınıflandırmasında, hastalıkların tedavisinde yeni yaklaşımlar ve yöntemlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
40. Bitki hücresindeki su miktarının zamanla değişimi grafikte gösterildiği gibi ise hücrede hangi organel ya da organellerin faaliyeti artmıştır?
Mitokondri, ribozom, lökoplast, Golgi aygıtı vb. organeller ile çekirdek faaliyeti artmıştır.
41. Hücre zarının özgüllüğü hangi moleküller tarafından sağlanır?
Hücre zarının dış kısmında bulunan glikoproteinler ve gliko lipitler hücre zarının özgüllüğünü sağlar.
42. Bir organelin çalışmasında meydana gelen aksama, hücreyi dolayısıyla canlıyı nasıl etkiler? Örnek vererek açıklayınız.
Bir organelin çalışmasında meydana gelen aksama, çeşitli ha stalıklara ve fonksiyon bozukluklarına yol açar. Örneğin, lizozomlarda yağları sindiren enzim eksik olursa Tay-Sachs hastalığı gözlenir.