2017-2018 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI BALDUDAK ORTAOKULU
8. SINIF TÜRKÇE 1. DÖNEM 3. YAZILI SORULARI
Adı Soyadı : Sınıf Numara :
1. “Akşamın hafif hafif esen rüzgârı, zaman zaman inleyen trampet seslerini derin bir uğultu hâlinde her tarafa yayıyordu. Kederli bağrışmalarıyla ölümü hatırlatan karga sürüleri, bulutlu havanın donuk hüznünü daha çok artırıyordu. Karşımızdaki mor dağlar gittikçe koyulaşıyor, kararıyordu. Yamaçlardaki dağınık gölgeler, kuşsuz ormanlar, hıçkıran dereler, uzaklara giden yollar, ıssız korular sanki korkunç bir fırtınanın gürlemesini bekliyordu.” Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Kişileştirmeye başvurulmuştur.
B) Betimlemeden yararlanılmıştır.
C) Anlatım birinci kişi ağzından yapılmıştır.
D) İkilemelere yer verilmiştir.
METİN 1: Amerika’da yaşayan 15 yaşındaki Garimella, bir gün mutfağa bıraktığı muz dilimine konan sinekleri eliyle kovaladığında sineklerin uçuşlarının onun el hareketlerinden etkilenmediğini fark etmiş. Bu durum ona, uçan robotların, karşılarına çıkan cisimlerden etkilenip uçuşta başarısız olduklarını hatırlatmış. Garimella bunun üzerinde çalışmış ve yeni bir “uçan robot” geliştirmiş. Tasarladığı uçan robotla bir bilim yarışmasında birincilik ödülü almış.
METİN 2: Görme engelli bireylerin, çevrelerindeki kurumları bulmakta zorlandıklarını düşünen Niğdeli bir öğrenci, kaldırıma sıralanan tüm kurumların ismini okuyan özel bir baston geliştirmiş. Böylece görme engellilerin, aradıkları yeri etraftaki kişilere sormalarına hiç ama hiç gerek kalmayacak.
2. Bu metinlerde sözü edilen çocukların ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Aynı bölgede yaşamaları
B) Bilimsel bir çalışma yapmaları
C) İlkokul öğrencisi olmaları
D) Yaptıkları çalışmalarla ödül almaları
- - - - Şu ana kadar bu kampanyaya 249 öğrenci velisi katıldı. Televizyonun gürültüsünden, verdiği sıkıntılardan kendilerine ve aile fertlerine yeterince zaman ayıramamaktan şikâyet eden bu veliler, şimdilerde evlerinde sükûnetin hâkim olduğunu söylüyor. Kampanya sayesinde kitap okuma alışkanlığı kazandığını söyleyen bir veli “Yavaş da olsa bir şeyler okumanın mutluluğu bir başka oluyor.” diyor.
3. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Zamanı iyi değerlendirmek için çeşitli projeler, kampanyalar üretiliyor.
B) Televizyonun insan bedeninde ve ruhunda açtığı zararları önlemek için çeşitli çalışmalar yapılıyor.
C) Ekran başında geçirilen verimsiz hatta zararlı saatlerin farkına varmaya başladık sonunda.
D) “Televizyonu Kapat, Kitabını Aç” kampanyası günde ortalama dört saat televizyon izleyip yılda sadece altı saat kitap okuyan insanlardan yola çıkılarak hazırlandı.
4. K. Gerçekten de bir şehir, duyup okumakla değil gezip görmekle, havasını solumakla ve sokaklarında kaybolmakla öğrenilirmiş dedirten bir yer Beyrut. Dünyada, başkenti olduğu Lübnan’dan daha çok biliniyor üstelik. Pek çok kültürü bir arada barındırdığından olsa gerek.
L. Asya, Afrika ve Avrupa kıtalarının birbirine en çok yaklaştığı bölge, Ortadoğu olarak biliniyor. Beyrut, Ortadoğu’nun fikrî, ekonomik ve kültürel merkezi durumunda. Düzenliliği ve canlılığı bakımından bu coğrafyanın Paris’i olarak anılıyor. Bu şehri sözle ya da yazıyla anlatmak mümkün değil, mutlaka görmek gerekir.
M. Fenikelilerden tutun da Roma, Bizans ve Osmanlılara kadar pek çok kültürü ağırlamış topraklarında. Bu sebeple Beyrut’un her köşesi, bu devirlere işaret eden tarih kalıntılarını barındırıyor.
Aşağıdakilerden hangisinde metnin bölümlerini ifade eden harfler “giriş, gelişme, sonuç” şeklinde sıralanmıştır?
A) L - K - M B) M - L - K C) M - K - L D) K - M - L
5. Bir albüm sayfasındaki eski bir siyah beyaz fotoğrafın anlattıklarını, hatırlattıklarını kelimelerle ifade etmek mümkün değildir. O fotoğrafla eski günlere gider, hatıralarınızı bir kez daha yaşarsınız. O görme anında hissettiklerinizi tarif etmede kelimeler aciz kalır. Albümün her sayfası ayrı bir zaman, ayrı bir mekân, ayrı bir duygu demektir. O albüm sayfalarında kâh hüzünlenir kâh neşelenirsiniz. Ne güzel demiş Sultan II. Abdülhamit Han: “Binlerce kelimenin ihtiva ettiği anlamı fotoğraf tek karede gösterir.” Bu metinde aşağıdaki düşünceyi geliştirme yollarından hangisi kullanılmıştır?
A) Betimleme B) Örneklendirme C) Örnekleme D) Tanık Gösretme
6. Hint Okyanusu kıyılarında yetişen ejder ağacının görünüşü bildiğimiz ağaçlardan biraz farklı. Mantarı andıran şapka şeklindeki dallarının üzerinde kirpi gibi yeşil saçları olan bir ağaç. Ejder ağaçlarını diğer ağaçlardan farklı yapan, kesildiği ya da gövdesinden bir sıyrık aldığı zaman akıttığı kırmızı renkli sıvıdır. Yapılan araştırmalarda kırmızı renkli bu sıvının demir içerdiği saptanmıştır. Yüksek bir antioksidan özelliğe sahip olan bu sıvının bir damlası üç elmadan daha fazla antioksidan içermektedir.
Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Karşılaştırmalar yapılmıştır.
B) Betimlemeden yararlanılmıştır.
C) Benzetme yapılmıştır.
D) Öyküleyici anlatıma başvurulmuştur.
I. Yazılısında “gel-” fiilinden türetilen bir fiilimsi sorulmuştu.
II. Kaman’a köyüne -özlemini çektikleri yere-dönmek istiyordu.
III.Türk Dil Kurumu Türkçe-İngilizce sözlük çalışmasına başlamış.
7. Numaralanmış cümlelerde kısa çizginin (-) aşağıdaki işlevlerinden hangisinin örneği yoktur?
A) Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur.
B) Fiil kök veya gövdelerini göstermek için kullanılır.
C) “Arasında, ve, ile, ila, ...-den ...-e” anlamlarını vermek için kelimeler veya sayılar arasında kullanılır
D) Yapım ve çekim eklerini göstermek için kullanılır.
8. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir şiirden alınmış olabilir?
A) Okyanus diplerinde sıcak su kaynakları vardır.
B) Meltem, gideceğimizi duyunca çok heyecanlandı.
C) Gecenin ırmağında yüzüyor zambaklar.
D) Arkadaşına lakap takmak hoş bir şey değildir.
9. Üçüncü sınıfta okuyordum. Bir bahar günüydü. Arkadaşlarımızın çiğdem toplamaya gittiğini duymuştuk. Biz de gitmeye karar verdik. Ormanda çiğdem çoktu. Bu yüzden cumartesi günü ormana gitmeliydik. Hasan’la sözleşip cumartesi günü erkenden buluştuk. Karabaş’ı da yanımıza aldık. Akşama kadar çiğdem topladık. Çiğdemleri topraktan çıkarıp onların yumrularını yemek çok güzeldi! O günü hiç unutamıyorum.
Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Anı B) Deneme C) Söyleşi D) Gezi yazısı
10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde diğerlerinden farklı bir öge vurgulanmıştır?
A) Zavallı adam günlerdir bu parkta yatıyordu.
B) Öğretmen izin vermeden kimse sınıftan ayrılamaz.
C) Verdiğin kitabı uyumadan önce bir solukta okudum.
D) Biraz samimi olunca sırlarını herkese söylerdi.
11. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde altı çizili öge özne değildir?
A) Caddenin karşısındaki kaldırımda bir çocuk koşuyordu.
B) Üsküdar vapurları, iskeleden boğaza doğru ilerler.
C) Hüseyin, yeni işinde yükselmeyi hedeflemişti.
D) Kadının üzerinde rengi solmuş bir palto vardı.
12. Güngörmüş ve saygıdeğer olduğu her hâlinden belli bir teyzeydi ev sahibesi. Bu cümledeki altı çizili sözcüğün anlamı aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Günümüzde özveri sahibi insanlar iyice azaldı maalesef.
B) Birçok hayat deneyimi bulunan kimseler ön yargılı olmazlar.
C) O, hürmeti ve takdiri hak eden davranışlar sergiliyor.
D) Alçak gönüllü, iyi niyetli ve çalışkan biriyle çalışmak istiyoruz.
13. Okulların açıldığı günlerde mor incirler kocaman olur. Nezih Bey onları birinci sınıfa başlayan yumurcaklara ikram eder. O, okulumuzun biricik bahçıvanıdır. O geldikten sonra bahçemiz bir başka olmuş hatta sınıflarımız da. Bana, okuma bayramına ne kadar kaldı, derdi. Yakında okuyacağız, derdim sevinerek.
Aşağıdakilerden hangisinde bu parçadaki altı çizili sözcüklerden herhangi birinin anlamı verilmemiştir?
A) Yeterli bilgi ve deneyime sahip olmayan
B) Özel olarak kutlanan gün
C) Eşi, benzeri olmayan ve çok sevilen
D) Yaramaz küçük çocuk
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?
A) Ziya Gökalp Bulvarı’nda ufak bir dükkân açmıştık.
B) Çanakkale boğazına büyük bir köprü yapılacakmış.
C) Bazı liselerde yabancı dil olarak Almanca öğretiliyor.
D) Uzak Doğu’dan gelen heyete şehirdeki müzeler gezdirildi.
15. Zeyrek; eski ahşap evleri, Osmanlı camileri (I) ve Bizans kiliseleriyle meşhur bir İstanbul semti (II). Gelecek kuşaklara sapa sağlam (III) aktarılması gereken yerlerden biri. Doğrusu ben böyle önemli bir yerde (IV) doğduğumu, bilmiyordum.
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinde yazım yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
16. Aşağıdakilerden hangisinde yüklem geçişli bir fiil olduğu hâlde cümlede nesne kullanılmamıştır?
A) Sokağın sonundaki durağa kadar gidip bekledi.
B) Etrafındakilerin itirazlarını hiç bıkmadan dinliyordu.
C) Bazen Almanca tıp dergilerini karıştırıyor60dum.
D) Kafasında çok soru işareti olduğunu fark ettim.
17. Cümlede yüklem olan fiilin, özne ve nesne ile olan ilişkisine “çatı” denir. Çatı, sadece yüklemi fiil olan cümlelerde aranan bir özelliktir. Yüklemi isim olan cümlelerde çatı aranmaz.
Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinde çatı özelliği aranmaz?
A) Zavallı çocuk, montunu ve atkısını askıdan yavaşça aldı.
B) Tereyağı, yöre insanının yemeklerde en çok kullandı-ğı yağdı.
C) Yazar, en nitelikli romanlarını kırk yaşından sonra yazdı.
D) Şüphelinin kaçmasından korktuğu için peşine adam saldı.
18. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “koku” sözcüğü gerçek anlamının dışında kullanılmıştır?
A) Ortalıkta, tehlikeli şeylerin olacağını haber veren bir koku var.
B) Çöp kutusundan yayılan koku bütün mahalleyi rahatsız etti.
C) Yemek vakti yaklaştıkça mutfaktan güzel kokular gelirdi.
D) Parfümün kokusu odadaki herkesin dikkatini çekti.
19. Yaşadığı acı günler aklına gelince duygulanırdı. Daha çocuk yaşta kalemi eline alıp şiire yönelmesinde yaşadıklarının etkisi vardı kuşkusuz. Âşık Veysel saza bağlanmıştı, o da kaleme bağlandı, sürekli yazdı. Araç aynı olmasa da yol aynıydı, dil aynıydı.
Bu parçadaki altı çizili sözcüğün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Ne yazık ki kitap okuma konusunda istenen seviyede değiliz.
B) Şüpheli hareketleri polisin gözünden kaçmamıştı.
C) Elbette her alanda uzman olmamız mümkün değil.
D) Diyelim ki şiddetli bir yağmur yağdı, eve nasıl geleceksin?
20. “Kışa hazırlanmak için yakacak aldık.” cümlesindeki “yakacak” sözcüğü sıfat-fiil eki yardımıyla türemiş ve kalıcı isim olmuştur, aslında yakacak odun anlamına gelmektedir.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde buna benzer bir kullanım vardır?
A) Dışarıda kıracak odun bırakmadı.
B) Dolmuş durağına kadar yürüdüler.
C) Yolun sağına dönen arabayı izleyin.
D) Onun tavsiye ettiği soruları çözmelisin.