ÜNİTE KAVRAMLARI
Aşağıda verilen kelime ve kelime gruplarının sözlük anlamını ilgili bölümlere yazınız.
mübadele : Değiş tokuş
antant : bir konuda uzlaşmak, anlaşmaya varmak, anlaşmak.
mütekabiliyet : karşılıklı olma durumu.
pakt: Antlaşma
misilleme: zarar verici, kötü bir işe, eyleme, davranışa verilen aynı biçimdeki karşılık.
taviz: karşısındakine uzlaşma sağlamak için kimi haklardan, koşullardan, isteklerden karşı taraf yararına vazgeçmek; ödün vermek.
özerklik : bir topluluğun, bir kuruluşun kendi kendini, oluşturduğu yasalara göre, özgürce yönetme hakkı ve durumu.
nota vermek: dış politikada bir devletin başka bir devlete siyasi sorunlar, işbirliği önerileri, anlaşma teklifleri, bilgilendirme ve benzeri konularla ilgili olarak yolladığı yazılar
Hazırlık Çalışmaları
Soru: 1. Osmanlı Devleti’nin dış borçları hangi devletler tarafından, nasıl ödenmiştir? Araştırınız.
Osmanlı bir süre Rusya ile tek başına savaşır. Fakat mali kaynakları böyle bir savaşı sürdürmeye yeterli değildir. Daha sonra Fransa ve İngiltere Osmanlının yanında Rusya’ya karşı savaşa girerler. Osmanlıya ilk parasal yardım daha doğrusu ilk borç 1854 yılında 2,57 milyon Osmanlı Lirası para verilir. Bu borç yetersiz kalınca 1855 yılında 5,64 milyon Osmanlı Lirası daha borç alınır. Artık dış borç sarmalı başlamıştır. Bu sarmal İmparatorluğun iflasına yani yok oluşuna kadar sürecektir. Endüstri üretimi yetersiz olan, yabancı ülkelerin sömürüsü altında gelişemeyen Osmanlı ekonomisi, aldığı dış borçları ödemek için yeni dış borçlar almış, bu süreç onun tarih sahnesinden silinmesine yol açmıştır.
Soru:2. Mübadele göçmenleri kimlerdir? Araştirınız. Çevrenizde mübadele göçmeni var ise onlarla mülakat yaparak onların göç hikâyelerini sınıfta paylaşınız.
Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi kapsamında, Türkiye’de sadece İstanbul kenti ile Gökçeada ve Bozcaada’da oturan Rumlar, Yunanistan’da ise sadece Batı Trakya Türkleri mübadeleden muaf tutulmuşlardı. Geri kalan bütün Türk ve Rum, Bulgar, Yunanlar’ın yer değiştirmesi olayı Mübadeledir.
Soru:3. Günümüzde Boğazlar’dan savaş, ticaret ve yolcu gemileri hangi kurallar dâhilinde geçmektedir? Araştirınız
Günümüzde boğazlardan savaş ve ticaret gemilerinin geçmesi Montrö Antlaşması’na göre yapılmaktadır. Yolcu gemileri ise yine bu anlaşmaya bağlı olarak Kabotaj Kanunu çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. Montrö Antlaşması’nı sağlayan şartlar Lozan’ın delinmesiyle meydana gelmiştir. Boğazlardan gemi geçişinin güvenli bir şekilde sağlanması adına Türkiye Cumhuriyeti rolü gereği belirleyici bir noktada bulunmaktadır. Boğazlar sorunu da böylece aşılmıştır.
Soru:4. Hatay’ın ülkemize katılmasında Atatürk’ün katkısı nedir? Araştirınız.
Atatürk’ün, bir iddiaya göre Hitit, Eti ve Ata kelimelerinden, bir iddiaya göre ‘Hitay Türkleri’nden esinlenerek ‘Hatay’ adını icat etmiştir. Atatürk diplomasinin bütün yollarını kullanmış, en hasta olduğu zamanlarda bile Hatay’a ziyarette bulunarak Hatay’ın Anavatan’a katılmasını sağlamıştır.
Soru:5. Türkiye, Atatürk Dönemi’nde hangi uluslararası teşkilatlara üye olmuştur? Araştirınız.
TÜRKİYENİN ATATÜRK DÖNEMİNDE ÜYE OLDUĞU KURULUŞLAR
- Cenevre Silahsızlanma Anlaşması (1928)
- Briand- Kellog Paktı (1929)
- Litvinov Paktı (1929)
- Milletler Cemiyeti (1932)
- Balkan Antantı (1934)
- Akdeniz Paktı (1936)
- Sadabat Paktı (1937)