8. Sınıf Din Kültürü 4. Ünitemizi Değerlendirelim
A. Aşağıdaki açık uçlu soruları cevaplayınız.
1. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) istişareye verdiği önemi örneklerle açıklayınız.
İstişare; bir konuda doğruyu bulmak için bilgisi olan kişilerle görüşmek ve fikir alışverişinde bulunmak anlamlarına gelir.
Peygamber Efendimiz istişareye önem verir, bir karar alacağı zaman çevresindeki insanların da görüşünü alırdı. Bu nedenle Efendimiz, Bedir Savaşı sonunda esirlere nasıl davranılacağı, Uhud Savaşı’nda düşmanın nasıl karşılanacağı ve Hendek Savaşı öncesi şehrin etrafına hendek kazılması kararları istişare neticesinde alınmış ve uygulanmıştır
2. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) örnek davranışlarının toplumsal hayattaki önemini açıklayınız.
3. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) hakkı gözetmesi ve insanlara değer vermesi ile ilgili hadislerinden örnekler yazınız.
Hakkı gözetmek; adil olmak ve her hak sahibine hakkını vermek demektir. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) en belirgin özelliklerinden biri de insanlar arasında adaletle karar vermesi ve adil davranmasıdır.
Peygamber Efendimizin hakkı gözetmek ve insanlara değer verme konusundaki bir hadisi şöyledir; “… Hak sahiplerinden yana çıkıp hakkın yerini bulmasına yardımcı olanlar, insanların en hayırlılarıdır. İçinde zayıf kimselerin incitilmeden hakkını alamadığı bir toplum yükselemez.” buyurmuştur.
Hz. Muhammed (s.a.v.), insanların dertlerini sabırla dinler, sorunlarına çözüm bulmaya çalışırdı. Uhud savaşında babaları şehit olan kız kardeşler Hz. Peygambere gelerek sıkıntı ve dertlerini anlatmışlardı. Hz. Peygamber de onları dinleyerek sorunlarına çözüm bulmuştu.
4. Hangi davranışlarımız güvenilir bir insan olduğumuzu gösterir? Açıklayınız.
Bazı davranışlarımız güvenilir olup olmadığımızı belli eder. Eğer kişi, söz verdiğinde sözünde duruyorsa, kendisine verilen emanete sahip çıkıyor ve herhangi bir zarara uğramasına izin vermiyorsa, kendisine söylenen sırları saklayabiliyor ve laf taşımıyorsa güvenilir bir insandır diyebiliriz.
5. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) azim ve kararlılığını örneklerle açıklayınız.
Peygamber Efendimiz, son derece azimli ve kararlıydı. Zira, bu özellikleri sayesinde İslam kısa sürede geniş coğrafyalara yayılmıştır. Peygamberimiz, tebliğ için gittiği Taif’te kötü karşılanmıştır. Taşlanmasına ve ayaklarının kanlar içinde kalmasına rağmen sebatını bozmamış ve ümitsizliğe düşmemiştir.
B. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. “Haksız yere bir serçeyi veya daha küçük bir hayvanı öldüren insandan, Allah bunun hesabını mutlaka soracaktır.” (Nesâî, Dahâyâ, 42.)
Yukarıda verilen hadiste Hz. Muhammed’in (s.a.v.) hangi özelliğine vurgu yapılmaktadır?
A) Adaleti B) Dürüstlüğü C) Güvenilirliği D) Merhameti
2. Hz. Muhammed (s.a.v.) İslam’ı anlatmak için bir gün Taif’e gitmişti. Ancak Taifliler Mekke müşriklerinin kışkırtmasıyla Hz. Muhammed’e (s.a.v.) şiddetli bir tepki gösterdiler. Hz. Peygambere taş fırlattılar, geçeceği yollara diken attılar. Hz. Peygamber buna çok üzüldü ve onlar için, “Rabbim, halkımı bağışla, onlar ne yaptıklarının farkında değiller.” diye dua etti. (Buhârî, Enbiyâ, 54.)
Yukarıda verilen örnekte asıl vurgulanmak istenen nedir?
A) Hz. Muhammed (s.a.v.) İslam’ı yaymak için farklı şehirlere gitmiştir.
B) Hz. Muhammed’e (s.a.v.) taş atmışlardır.
C) Hz. Muhammed (s.a.v.) çok üzülmüştür.
D) Hz. Muhammed (s.a.v.) affedicidir.
3. Hz. Peygamber, Uhud savaşında Medine’de kalıp savunma yapılması görüşündeydi. Ancak arkadaşlarının çoğu meydan savaşı yapılmasını istemişti. Bunun üzerine Hz. Muhammed (s.a.v.) kendi görüşünden vazgeçti.
Yukarıda verilen örnekte Hz. Muhammed’in (s.a.v.) hangi yönü vurgulanmaktadır?
A) Hz. Muhammed (s.a.v.) merhametliydi.
B) Hz. Muhammed (s.a.v.) istişareye önem verirdi.
C) Hz. Muhammed (s.a.v.) cesur ve kararlıydı.
D) Hz. Muhammed (s.a.v.) hakkı gözetirdi.
4. Hz. Muhammed (s.a.v.) peygamberliğinden önce de haksızlıkların karşısında duruyor ve haklının yanında yer alıyordu. Bundan dolayı Erdemliler Topluluğu’na (Hilfü’l-Fudûl) katılmıştır. Bu yolla haksızlığa uğrayan, güçsüz ve kimsesiz insanların hakkını korumuştur.
Yukarıda verilen bilgiye göre aşağıdaki seçeneklerden hangisi çıkarılamaz?
A) Hz. Muhammed (s.a.v.) peygamber olmadan önce de adaletlidir.
B) Erdemliler Topluluğu güçsüzlerin hakkını savunmaktadır.
C) Hz. Muhammed (s.a.v.) kimsesizlerin yanındadır.
D) Hz. Muhammed (s.a.v.) Hilfü’l-Fudûl’un en genç üyesidir.
5. Hz. Muhammed (s.a.v.), davasından vazgeçmesi için müşriklerin yaptığı cazip teklifleri geri çevirmiş ve onlara şu cevabı vermiştir: “Güneşi sağ elime, ayı da sol elime koysalar yine de yolumdan dönmem.”
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi yukarıda verilen örnekte Hz. Muhammed (s.a.v.) ile ilgili belirtilen özelliklerden biridir?
A) Hz. Muhammed (s.a.v.) bilgiye önem verirdi.
B) Hz. Muhammed (s.a.v.) müsamahalıydı.
C) Hz. Muhammed (s.a.v.) kararlıydı.
D) Hz. Muhammed (s.a.v.) danışarak iş yapardı.
C. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri verilen kelimelerle doldurunuz.
(üsve-i hasene, istişare, sebat, sıdk, emanet, azim)
1- Doğruluk, sıdk kavramıyla ifade edilir ve dürüst olmak, kimseyi aldatmamak, kendi aleyhine bile olsa her zaman doğruyu söylemek gibi davranışlarla kendini gösterir.
2- Hz. Muhammed’in (s.a.v.) örnekliği Kur’an-ı Kerim’de üsve-i hasene kavramıyla ifade edilir.
3- Peygamberlerin özelliklerinden biri olan emanet güvenilir olmak anlamına geldiği gibi insan ilişkilerinde vazgeçilmez ahlaki bir ilkedir.
4- Hz. Peygamber (s.a.v.) herkesi ilgilendiren önemli konularda arkadaşlarına danışmış ve Müslümanlarla istişare sonucunda verilen kararlara uygun hareket edilmiştir.
5- Hz. Muhammed (s.a.v.) “Güneşi sağ elime, Ay’ı da sol elime koysalar yine de yolumdan dönmem.” buyurarak sebat ve kararlılığını dile getirmiştir.
6- Mümin şartlar ve durumlar ne olursa olsun imanında kesin bir sebat ve azim gösterir.
D. Aşağıdaki cümleler doğruysa başına (D), yanlışsa (Y) yazınız.
1. (D) Hz. Muhammed (s.a.v.) hikmetli sözleriyle insanları iyiye ve güzele yönlendirmiştir.
2. (Y) Hz. Muhammed’in (s.a.v.), arkadaşlarına danışarak yaptığı işlere “üsve-i hasene” denir.
3. (D) Hz. Muhammed’in (s.a.v.) bireye ve topluma en güzel örnek olması özelliğini Kur’an-ı Kerim “üsve-i hasene” olarak nitelemektedir.
4. (D) Hz. Muhammed (s.a.v.) haksızlıklarla mücadele etmek için gençliğinde “Erdemliler Cemiyeti”ne katılmıştır.
5. (Y) Kureyş suresinde Fil Olayı’ndan bahsedilmektedir.
6. (D) Hz. Muhammed’in (s.a.v.) kişisel özelliklerinden biri de cesur olmasıdır.
7. (Y) Hz. Muhammed (s.a.v.) sadece yaşadığı döneme ve topluma örnek olmuştur.
8. (D) Hz. Peygamber (s.a.v.) herkesi ilgilendiren önemli konularda arkadaşlarına danışmış ve Müslümanlarla istişare sonucunda verilen kararlara uygun hareket etmiştir.