Aşağıda Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra başlayan işgallere karşı Türk halkının gösterdiği tepkilere örnek oluşturabilecek bir belge görüyorsunuz. Belgeyi okuyunuz ve soruların cevaplarını noktalı yerlere yazınız.
“Ey bedbaht Türk!
Wilson İlkeleri ve insanlık adına senin hakkın elinden alınıyor ve namusun lekeleniyor. Buralarda Rum’un çok olduğu ve Türklerin Yunan işgalini memnuniyetle kabul edeceği söylendi.
Bunun sonucu olarak güzel memleketin Yunanlılara verildi.
Şimdi sana soruyoruz, Rumlar Türklerden daha mı çok? Yunan egemenliğini kabul etmek istiyor musun?
Artık kendini göster. Bütün kardeşlerin Maşatlık Meydanı’ndadır. Oraya yüz binlerce toplan ve bu bölgede çoğunluk olduğunu bütün dünyaya göster. Burada zengin-fakir, âlim-cahil ayrımı yok. Yunan egemenliğini istemeyen bir çoğunluk olduğunu ilan et ve kanıtla. Bu sana düşen en büyük görevdir. Geri kalma, üzüntü ve pişmanlık fayda etmez. Binlerce, yüz binlerce kişi olarak Maşatlık Meydanı’na koş ve millî heyetin emirlerine uy.”
15 Mayıs 1919 Redd-i İlhak Millî Heyeti Hayat Tarih Mecmuası, 1967, S 5, s. 44.
1. Belgeye göre işgal nasıl değerlendirilmektedir?
Cevap: Rum’un çok olduğu ve Türklerin Yunan işgalini memnuniyetle kabul edeceği olarak değerlendirilmektedir. Ama yanlış bir değerlendirmedir bu.
2. İşgallere karşı önerilen karşı koyma yolları nelerdir?
Cevap: Mitinglere meydanlara inilip kalabalıklar oluşturularak insanların Dünyaya Türk’ün burada fazlalığının gösterilmesi istenmektedir. Bütün kardeşlerin Maşatlık Meydanı’ndadır. Oraya yüz binlerce toplan ve bu bölgede çoğunluk olduğunu bütün dünyaya göster. Burada zengin-fakir, âlim-cahil ayrımı yok. Yunan egemenliğini istemeyen bir çoğunluk olduğunu ilan et ve kanıtla
3. Sizce önerilen yöntemlerle vatanın bütünlüğünün korunması ve işgalden kurtarılması mümkün müdür? Neden?
Cevap: Yeterli olmasa da başlangıç olması bakımından değerlidir. Çünkü insanların bir olması birleşmesi sonraki müdafaanın temelidir.
4. Size göre Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasında başlayan işgallere karşı vatanın kurtuluşu için neler yapılmalıdır?
Cevap: Birlik olunmalı, organize olunmalı halkın desteği olmalı, halk elinden ne geliyorsa maddi ve manevi olarak karşı koymaya gönüllü olmalıdır.