4. Ünite Neler Öğrendim?
A) Aşağıdaki cümlelerde noktalı yerleri, verilen ifadelerden uygun olanları ile tamamlayınız.
Cevap: 1. İsviçre 2. Miladi 3. Genelkurmay 4. Ekonomik 5. Milliyetçilik 6. İnkılapçılık 7. Laiklik 8. Cumhuriyetçilik
1. Türk Medeni Kanunu’nun hazırlanışı sırasında İsviçre Medeni Kanunu’ndan yararlanılmıştır.
2. 26 Aralık 1925’te çıkarılan kanunla ülkemizde Miladi takvimin kullanılması kabul edilmiştir.
3. Erkân-ı Harbiye Vekâleti 3 Mart 1924’te kabul edilen bir kanunla kaldırılmış ve yerine Genelkurmay Başkanlığı kurulmuştur.
4. 1929 yılında yaşanan Dünya Ekonomik Buhranı ülkemizde devletçilik ilkesinin ortaya çıkmasının nedenlerinden biridir.
5. Atatürk milliyetçilik ilkesi gereği dil alanındaki çalışmalara önem vermiştir.
6. Atatürk’ün inkılapçılık ilkesi gereği kanunların ve uygulamaların çağın gereklerine göre zaman içinde değiştirilip yenilenmesi zorunludur.
7. Şeriye ve Evkâf Vekâleti laiklik ilkesi gereği kaldırılmıştır.
8. Türk vatandaşları Atatürk’ün cumhuriyetçilik ilkesi gereği seçme ve seçilme hakkına kavuşmuşlardır.
B) Aşağıda verilen inkılap hareketlerinin en fazla ilişkili olduğu Atatürk ilkesinin numarasını başındaki kutucuğa yazınız.
1. Devlet tarafından dokuma fabrikalarının kurulması [Ç] Laiklik
2. Toplumda ayrıcalık ifade eden unvanların kaldırılması [A] Cumhuriyetçilik
3. Saltanatın kaldırılması [C] Devletçilik
4. Halifeliğin kaldırılması [D] Halkçılık
5. Türk Tarih Kurumunun kurulması [B] Milliyetçilik
6. Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ne girişi
C) Aşağıdaki cümlelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.
Cevap: 1.D – 2.Y – 3.Y – 4.D – 5.Y – 6.D – 7.Y – 8.Y – 9.D
1. (D) Türkiye İktisat Kongresi’nde yerli malı kullanımına yönelik kararlar alınmıştır.
2. (Y) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabulüyle birlikte eğitim öğretimde yeni Türk harfleri kullanılmaya başlanmıştır.
3. (Y) Kabotaj Kanunu Türkiye’deki yabancı şirketleri millîleştirmek amacıyla çıkarılmıştır.
4. (D) Nutuk, Cumhuriyet Halk Fırkasının ikinci büyük kongresinde okunmuştur.
5. (Y) Türk kadını Medeni Kanun’un kabulüyle birlikte seçme seçilme hakkına kavuşmuştur.
6. (D) İstanbul Üniversitesi ülkemizin ilk üniversitesidir.
7. (Y) Atatürk’ün milliyetçilik ilkesi ırk birliği esasına dayanır.
8. (Y) Laiklik vatandaşlar arasında din birliğini sağlamayı amaçlayan bir Atatürk ilkesidir.
9. (D) Türk Tarih Kurumu varlığını günümüzde de sürdürmektedir.
Ç) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Aşağıdakilerden hangisinin halifeliğin kaldırılmasının nedenlerinden biri olduğu söylenemez?
A) Hükümetin kurulmasında güçlükler yaşanması
B) Halifeliğin cumhuriyet yönetimi ile bağdaşmaması
C) Halifenin kendisini TBMM’nin üstünde görmesi
D) Halifeliğin inkılaplara karşı olanların güç aldığı bir merkez hâline gelmesi
Cevap: A
2. Cumhuriyet Dönemi’nde gerçekleştirilen aşağıdaki uygulamalardan hangisi millî iradenin ülke yönetimine eksiksiz yansımasını amaçlamaktadır?
A) Kadınlara siyasi hakların tanınması
B) Misak-ı İktisadi’nin kabulü ve ilanı
C) Ankara’nın başkent yapılması
D) Soyadı Kanunu’nun kabulü
Cevap: A
3. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin uluslararası alandaki ekonomik ilişkilerini kolaylaştırmaya yönelik düzenlemelerden biridir?
A) Türk Medeni Kanunu’nun kabulü
B) Ölçü ve tartı birimlerinin değiştirilmesi
C) Üniversite reformu
D) Soyadı Kanunu’nun kabulü
Cevap: B
4. – Millet mekteplerinin açılması
– Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun çıkarılması
– Evlenmede resmî nikah zorunluluğunun getirilmesi
Verilen gelişmeler aşağıdakilerle eşleştirildiğinde hangisi dışarıda kalır?
A) Hukuk İnkılabı B) Eğitim alanında inkılap
C) Siyasi alanda inkılap D) Ekonomi alanında inkılap
Cevap: C
5. Ülkemizde devletçilik ilkesinin uygulamaya konulmasında;
I. Dünya Ekonomik Buhranı’nın çıkması,
II. Teşvik-i Sanayi Kanunu’ndan beklenen sonucun elde edilememesi,
III. Kapitülasyonların kaldırılması gelişmelerinden hangileri rol oynamıştır?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III
Cevap: B
6. Atatürk “Bizim düşüncemizde; çiftçi, çoban, amele, tüccar, sanatkâr, asker, doktor kısacası herhangi bir sosyal müessesede çalışan bir vatandaşın hak, menfaat ve hürriyeti eşittir.” sözüyle halkçılık ilkesinin hangi özelliğini vurgulamak istemiştir?
A) Halkın kendi kendini yönetmesi gerektiğini
B) Halkın dayanışma içinde olması gerektiğini
C) Halkın devlet hizmetlerinden ücretsiz yararlanması gerektiğini
D) Halkı oluşturan bireylerin aynı haklara sahip olduğunu
Cevap: D
D) Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.
1. Soyadı Kanunu’nun çıkarılma gerekçeleri nelerdir?
Cevap: Yasanın amacı, o güne kadar kişilerin ön adlarının yanında bir soyadı yerine dinî, sosyal ve ailevi unvanlar taşımalarının yol açtığı olumlu ya da olumsuz ayrımcılığı ortadan kaldırmak ve nüfus işlemleri, askere alma, okul kaydı, tapu işlemleri gibi alanlarda yaşanan karışıklıkları gidermekti.
2. Atatürk’ün Onuncu Yıl Nutku’nda Türk milletine gösterdiği başlıca hedefler nelerdir?
Cevap: Yurdumuzu dünyanın en mâmur ve en medenî memleketleri seviyesine çıkaracağız. Milletimizi en geniş refah vasıta ve kaynaklarına sahip kılacağız. Millî kültürümüzü muasır medeniyet seviyesinin üstüne çıkaracağız.” diyerek, Türkiye’ye ve Türk milletine iki seviye veya hedef göstermiştir.
3. Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile hedeflenen amaçlar nelerdir?
Cevap: Sonuçları itibariyle Türk eğitim tarihinin en önemli gelişmelerinden biri olan Tevhid-i Tedrisat kanununun çıkarılmasındaki temel amaç, eğitimde yanlış inançlara, batıl fikirlere, taassuba ve irticaya yer vermemek ve bunların dayanakları olan zümre ve kurumlara karşı mücadele etmektir
4. Ankara’nın başkent olarak seçilmesinin nedenleri nelerdir?
Cevap: Mustafa Kemal Ankara’nın jeopolitik, stratejik ve coğrafi durumu, demiryolunun buradan geçmesi, savaş alanlarına yakın olması, Ankara halkının ulusal hareketi gönülden desteklemesi ve oluşan Kuva-yı Milliye ruhu, İstanbul’un siyasal ve toplumsal çevresine karşı duyulan güvensizlik nedenleriyle Ankara’yı başkent yaptı.
5. Misak-ı İktisadi ile belirlenen başlıca ilkeler ve hedefler nelerdir?
Cevap: Osmanlı Devleti’nin yıkılmasından sonra Mustafa Kemal’in girişimleri ile 17 Şubat 1923 tarihinde ülkenin ekonomik durumunun ciddi ve planlı olarak ilk defa ele alındığı ve alınan kararlar bakımından ulusal bir kongre niteliği de taşıyan İzmir İktisat Kongresi toplanmıştır. İzmir İktisat Kongresi’nin temel toplanma sebebi, ülkenin politik bağımsızlık hedefinin ekonomik bağımsızlık ile tamamlanmak istenmesidir.
6. Atatürk’ün laiklik ilkesi hangi uygulamalara karşıdır?
Cevap: Lâiklik, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması ve her vatandaş için vicdan hürriyetinin sağlanması demektir. Atatürk’e göre “lâiklik” yalnız din ve dünya işlerinin ayrılması demek değildir. Tüm yurttaşların vicdan, ibadet ve din özgürlüğü demektir. Laik idarede din asla devlet işlerine karışmaz.