- Kalıtsal yapılarımız kromozom, DNA, gen ve nükleotidlerdir. Kalıtsal yapılar büyükten küçüğe doğru kromozom DNA-gen-nükleotid şeklinde sıralanır.
- DNA çift zincirli ve sarmal bir yapıya sahiptir. Yapısında dört çeşit nükleotid bulunur ve kendini eşleyebilir.
- Kalıtsal özelliklerin bir kuşaktan bir sonraki kuşağa aktarımına kalıtım, kalıtımı inceleyen bilim dalına ise genetik adı verilir. Mendel, yaptığı çaprazlamalar ile kalıtım biliminin kurucusu olarak kabul edilir.
- Canlıların sahip olduğu gen yapısına genotip, genotipe bağlı olarak ve dış etkenlerin etkisiyle ortaya çıkan özelliklere ise fenotip adı verilir.
- Fenotipte etkisi direkt olarak gözlemlenen alele baskın alel, baskın alel ile birlikte iken etkisini gösteremeyen alele ise çekinik alel denir.
- Genotipte iki baskın (AA) veya iki çekinik alelden (aa) oluşan bireylere saf döl (homozigot), biri çekinik biri baskın alelden oluşan bireylere (Aa) melez döl (heterozigot) denir.
- İnsanda cinsiyeti belirleyen kromozomlara eşey kromozomu denir.
- Doğacak çocuğun cinsiyetini babadan gelen eşey kromozomları belirler. Aralarında kan bağı olan kişilerin yaptığı evliliklere akraba evliliği denir. Akraba evliliklerinde kalıtsal bir hastalığın görülme ihtimali diğer evliliklerden daha fazladır.
- Canlının genetik yapısındaki değişime mutasyon denir.
- Nem, sıcaklık, ışık ve beslenme gibi çevre etkisiyle oluşan gen işleyişindeki değişikliklere modifikasyon denir.
- Canlıların, belirli çevre koşullarında yaşama ve üreme şansını artıran kalıtsal özellikler kazanmasına adaptasyon denir.
- Aynı tür içinde gözlemlenen kalıtsal çeşitliliğe varyasyon denir.
- Doğadaki yaşam şartlarına uyum sağlayan canlıların hayatta kalmasına, uyum sağlayamayan canlıların ise yok olmasına doğal seçilim denir.
- Genetik mühendisliği canlıların genetik yapısını inceleyen ve genetik yapısı ile ilgili çalışmalar yapan bilim dalıdır. Biyoteknoloji genetik mühendisliği çalışmaları sonucunda oluşan yapıdan, endüstri yolu ile farklı ürünler elde eder.
- Biyoteknolojik uygulamaların olumlu etkileri olduğu gibi olumsuz etkileri de vardır.
- Gen aktarımı, gen tedavisi, ıslah, klonlama, yapay seçilim, aşılama, mikroenjeksiyon genetik mühendisliği ve biyoteknoloji uygulamalarındandır.
8. Sınıf Fen Bilimleri DNA ve Genetik Kod Ünitemizde Neler Ögrendik
8. Sınıf Fen Bilimleri DNA ve Genetik Kod Ünitemizde Neler Ögrendik bu konuda sizlere kısa bilgiler vereceğiz.