2. Ünite Sonu Değerlendirme
A) Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. İslamiyet’in paylaşma ve yardımlaşmaya verdiği önemi ayet ve hadislerden örnekler vererek açıklayınız.
Kur’an-ı Kerim’den Ayetler:
a. Bakara Suresi, 267-273. Ayetler: Bu ayetlerde, zekâtın ve sadakanın faydaları ve toplumsal önemi vurgulanır. İnsanların mallarını paylaşarak fakirleri ve ihtiyaç sahiplerini desteklemeleri teşvik edilir.
b. Hac Suresi, 27. Ayet: Bu ayette Allah, zekâtın bir ibadet ve sadakanın bir hayır olduğunu vurgular. İyilik yapmanın ve paylaşmanın sevap kazandıracağı ifade edilir.
c. Bakara Suresi, 267. Ayet: Bu ayette, insanlara iyilik yapma ve Allah’ın rızasını kazanma fırsatı olarak zekâtı ve sadakayı değerlendirmeleri öğütlenir.
Peygamberimiz Hz. Muhammed’in Hadisleri:
a. Hz. Muhammed (s.a.v.), “Sizden biriniz için sevdiği şeyi kardeşi için istediği kadarıyla, iman etmiş olmaz.” şeklinde bir hadis ile paylaşma ve yardımlaşmanın önemini vurgulamıştır.
b. “Kim, Allah yolunda bir güzel (sadaka) bağışlarsa, (bu bağışı) kat kat artırırız. Kim de gizlice veya açıktan bir kötülük yapar da (bu işi) örterse, Allah onun üzerini örter. Ve Allah dilemedikçe hiç kimseye bir zarar veremez.” şeklindeki bir başka hadis, Allah’ın sadaka verenleri ödüllendireceğini ve onların yardımlarını artıracağını belirtir.
c. “Sadaka (vermek) fakirlikten kurtarır ve günahları temizler.” şeklindeki bir hadis, sadakanın hem maddi hem de manevi faydalarını vurgular.
2. Zekât ve sadaka verirken nelere dikkat etmeliyiz? Söyleyiniz.
a. İhtiyaç Sahiplerini Tanımak: Zekât ve sadaka verirken, gerçek ihtiyaç sahiplerini tanımak ve onlara yardım etmek önemlidir. Yardımın nereye gittiğini ve nasıl kullanılacağını bilmek, etkili bir yardım yapmanıza yardımcı olur.
b. Zekâtın ve Sadakanın Miktarı: Zekâtın ve sadakanın miktarı, belirli bir oran veya miktar üzerinden hesaplanır. İslam’da belirli bir zekât oranı vardır ve bu orana uygun olarak hesaplama yapılmalıdır.
c. Niyet: Zekât ve sadaka verirken niyetinizi samimi bir şekilde Allah’a yapmalısınız. İyilik yapma amacıyla verildiğinden emin olun.
d. Gizlilik: Zekât ve sadaka verirken mümkünse gizli yapılmalıdır. Bu, insanların mahremiyetlerini korur ve yardım alan kişileri incitmez.
e. Adalet: Zekât ve sadaka verirken adil olmalısınız. İhtiyacı olan herkese eşit derecede yardım etmeye çalışmalısınız.
3. Kimler zekât vermekle yükümlüdür? Belirtiniz.
Cevap: İslam’da zekât vermekle yükümlü olanlar aşağıdaki kategorilerdeki kişilerdir:
a. Müslümanlar: Zekât, Müslüman bireylerin üzerine farz bir ibadet olarak gelir.
b. Nisap Sahipleri: Zekât vermek için belirli bir varlık sınırına (nisap) sahip olmak gerekir. Bu miktar, belirli bir miktardan fazla mal veya mülk sahibi olanlar için geçerlidir.
4. Dinimize göre zekât kimlere verilebilir? Söyleyiniz.
Cevap: İslam’da zekât, ihtiyaç sahiplerine verilmesi gereken bir yardım türüdür. Zekât aşağıdaki gruplara verilebilir:
a. Fakirler: Temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanan kişilere zekât verilebilir.
b. Yoksullar: Fakirlerden daha düşük ekonomik durumda olanlar da zekât alabilirler.
c. Borçlular: Borçları nedeniyle temel ihtiyaçlarını karşılayamayanlar zekât alabilirler.
d. Yolcular: Yolda kalan ve geri dönüş yolculuğu için yeterli parası olmayan kişilere zekât verilebilir.
e. Zekât Amacıyla Toplayanlar: Zekâtın toplanması ve dağıtılması için görevlendirilen kişilere veya kuruluşlara zekât verilebilir.
5. Hz. Şuayp (a.s.), peygamberlik görevini yaparken ne gibi zorluklarla karşılaşmıştır? Bilgi veriniz.
Hz. Şuayb (a.s.), Kuran’a göre bir peygamberdir ve peygamberlik görevini yerine getirirken toplumunda bazı zorluklarla karşılaşmıştır. Bu zorluklar şunlar olabilir:
a. Putperestlik: Hz. Şuayb’ın kavmi, putperestlik inancına sahipti ve ona karşı gelmişlerdir.
b. Ticaret ve Adaletsizlik: Hz. Şuayb, kavminin ticarette dürüst ve adaletli olmalarını istemiştir. Ancak onlar, haksız ticaret uygulamakta ısrar etmişlerdir.
c. Tehditler ve Zulüm: Kavmi, Hz. Şuayb’a karşı fiziksel tehditlerde bulunmuş ve ona zulmetmiştir.
Hz. Şuayb, sabrı ve Allah’a olan inancıyla bu zorluklarla başa çıkmış ve peygamberlik görevini yerine getirmiştir.
B) Aşağıdaki soruların doğru seçeneğini işaretleyiniz.
1. Zekâtı verilecek malların oranlarıyla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Paranın kırkta biri zekât olarak verilir.
B) Toprak ürünlerinin zekât oranı otuzda birdir.
C) Altının zekâtı, nakit değerinin kırkta bir oranındadır.
D) Büyükbaş hayvanlardan otuzda bir oranında zekât verilir.
Cevap: B
2. Aşağıdakilerden hangisi sadaka-i cariye kapsamında değildir?
A) Salih bir evlat yetiştirmek
B) Toplum yararına cami, çeşme, köprü vb. yapılar yaptırmak
C) Nafile namaz kılmak
D) İnsanların faydalandığı İlmî bir eser ya da bilimsel bir çalışma bırakmak
Cevap: C
3. Aşağıda Hz. Şuayp (a.s.) ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Medyenlileri Allah’a (c.c.) iman etmeye ve kötülüklerden vazgeçmeye çağırmıştır.
B) Eyke halkına da peygamber olarak gönderilmiştir.
C) Medyenliler ve Eykeliler Hz. Şuayp’ın (a.s.) çağrısına kulak vermişler ve ona iman etmişlerdir.
D) Gönderildiği toplumları, ölçü ve tartıda hile yapmamaları, alışverişte dürüst olmaları konusunda ikaz etmiştir.
Cevap: C
4.
I. Anneye
II. Dedeye
III. Kardeşe
IV. Teyzeye
Yukarıda sıralanan kimselerden kaç tanesine zekât verilir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
Cevap: B
5. Altından ve nakit paradan verilmesi gereken zekât oranı hangi seçenekte doğru verilmiştir?
A) Kırkta bir B) Otuzda bir C) Yirmide bir D) Onda bir
Cevap: A
C) Aşağıda verilen kavramları ilgili tanımlarla doğru bir şekilde eşleştiriniz.
I. Nisap II. İntak III. Öşür IV. Fitre V. Sadaka
1. (Fitre) Ramazan ayında tüm aile fertleri için verilen sadaka.
2. (Sadaka) Hiçbir karşılık beklemeksizin yalnızca Allah (c.c.) rızası için ihtiyaç sahiplerine yapılan karşılıksız iyilik ve yardım.
3. (İntak) Allah (c.c.) rızası için fakirlere, muhtaçlara yapılan her türlü yardım, hayır kumullarına yapılan bağış, zekât, sadaka gibi mali ibadetler.
4. (Öşür) Toprak ürünlerinden, onda bir oranında verilen zekât.
5. (Nisap) Dinimize göre bir kimsenin, zekât vermesi için gerekli olan 80,18 gr altın ya da buna denk bir paraya veya mala sahip olması.
Aşağıdaki şemaya, zekâtın bireysel ve toplumsal faydaları ile ilgili örnekler yazınız. (Toplam 6 farklı cümle yaz ve kısa olsun)
- Zekât vermek, iç huzur ve vicdan rahatlığı sağlar.
- Kişinin cömertlik ve yardımseverlik duygularını artırır.
- Zekât, kişinin maddi refahını artırabilir.
- Zekât, toplumda gelir eşitsizliğini azaltır.
- Fakirlerin ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olur.
- Toplumsal dayanışma ve birlik duygusunu güçlendirir.