Neler Öğrendim?
A) Aşağıdaki cümlelerde noktalı yerleri, verilen ifadelerden uygun olanları ile tamamlayınız.
Cevap: 1. Kut’ül-Amâre 2. Kilikyalılar 3. Sivas 4. Anafartalar 5. Kafkas 6. Panslavizm 7. Çanakkale 8. Misak-ı Millî
1. I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı ordusu Irak Cephesi’nde kazandığı Kut’ül-Amâre Zaferi’yle bu cephedeki İngiliz birliğini teslim almıştır.
2. 21 Aralık 1918’de kurulan Kilikyalılar Cemiyetinin amacı Adana ve çevresinin Fransızların eline geçmesini önlemektir.
3. Millî Cemiyetler Sivas Kongresi’nde alınan kararla tek çatı altında toplandı.
4. Mustafa Kemal’e Anafartalar Kahramanı unvanı Çanakkale Savaşlarındaki başarıları nedeniyle verilmiştir.
5. Mustafa Kemal Kafkas Cephesi’nde bulunduğu sırada Muş ve Bitlis’i Ruslardan geri almıştır.
6. Rusya, I. Dünya Savaşı öncesinde Panslavizm politikası gereği Balkanlardaki Slavları kendi yönetimi altında birleştirmeye çalışmıştır.
7. İngiltere ve Fransa’nın Çanakkale Cephesi’nde yenilmeleri üzerine bu devletlerden yardım alamayan Rusya’da çarlık rejimi yıkılmıştır.
8. Osmanlı Mebusan Meclisi 28 Ocak 1920’de Misak-ı Millî belgesini kabul etmiştir.
B) Aşağıdaki cümlelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.
Cevap: 1.Y – 2.D – 3.Y – 4.D – 5.Y – 6.D – 7.D – 8.Y – 9.D – 10.D
1. (Y) I. Dünya Savaşı sonrasında Antalya, Muğla ve Konya illeri Fransa tarafından işgal edilmiştir.
2. (D) Fahrettin (Türkkan) Paşa I. Dünya Savaşı’nda Medine’yi savunan Osmanlı komutanıdır.
3. (Y) Mondros Ateşkes Anlaşması’yla Osmanlı Devleti’nin egemenlik hakları korunmuştur.
4. (D) Wilson İlkeleri Cemiyeti, millî varlığa zararlı cemiyetlerden biridir.
5. (Y) Sivas Kongresi toplanış amacı bakımından bölgesel bir kongredir.
6. (D) İstanbul, Misak-ı Millî’nin kabulü üzerine İtilaf Devletleri tarafından resmen işgal edilmiştir.
7. (D) İstiklal Mahkemelerinde Büyük Millet Meclisinden seçilen milletvekilleri görev yapmıştır.
8. (Y) Alsace-Loren, İngiltere ile Fransa arasında çekişme konusu olan bir toprak parçasıdır.
9. (D) Milletler Cemiyetinin kurulması Wilson İlkeleri ile gündeme gelmiştir.
10. (D) Sevr Antlaşması ile kapitülasyonların devamına karar verilmiştir.
C) Aşağıda verilen her bir olayın numarasını ilişkili olduğu tarihin başındaki kutucuğa yazınız.
1. Mustafa Kemal’in Ankara’ya Gelişi (D 27 Aralık 1919)
2. Amasya Genelgesi (B 22 Haziran 1919)
3. Mondros Ateşkes Anlaşması (E 30 Ekim 1918)
4. Havza Genelgesi (A- 28 Mayıs 1919)
5. İstanbul’un resmen işgali (C 16 Mart 1920)
6. Sevr Antlaşması (Ç 10 Ağustos 1920)
7. Amasya Görüşmeleri
Ç) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Osmanlı Devleti’nin Mondros Ateşkes Anlaşması gibi şartları ağır bir anlaşmayı imzalayarak I. Dünya Savaşı’ndan çekilmesinde Wilson İlkelerinin aşağıdaki maddelerinden hangisinin diğerlerine göre daha fazla etkisi olduğu söylenebilir?
A) Türklerin çoğunlukta olduğu bölgelerde egemenlikleri tanınacaktır.
B) Yenen devletler yenilen devletlerden savaş tazminatı almayacaktır.
C) Devletler arası gizli anlaşmalar yapılmayacaktır.
D) Boğazlar dünya ticaretine açık olacaktır.
Cevap: A
2. Erzurum Kongresi’nde alınan;
I. Millî sınırlar içinde vatan bir bütündür. Bölünemez.
II. Kuvâ-yı Millîyeyi etkin ve millî iradeyi hâkim kılmak esastır.
III. Mebusan Meclisinin derhâl toplanmasına çalışılacaktır.
kararlarından hangilerinin millî egemenliğin hayata geçirilmesine yönelik olduğu söylenebilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III
Cevap: C
3. Aşağıdakilerden hangisinin Mondros Ateşkes Anlaşması’nın ortaya çıkardığı sonuçlardan biri olduğu söylenemez?
A) Haberleşme araçları İtilaf Devletlerinin kontrolüne geçmiştir.
B) Doğu Anadolu, Ruslar tarafından işgal edilmiştir.
C) Osmanlı ordusu terhis edilmiştir.
D) İtilaf Devletlerinin donanması İstanbul önlerine gelmiştir.
Cevap: B
4. Misak-ı Millî kararlarında Kars, Ardahan ve Batum ile Batı Trakya için gerekirse halkın oyuna başvurulabileceği belirtilmiştir. Bu kararın alınmasında o bölgelerimizin hangi özelliği etkili olmuştur?
A) Mebusan Meclisinde temsilci bulundurmaları
B) Sınır bölgelerinde yer almaları
C) Türk ve Müslüman nüfusa sahip olmaları
D) Uzun süredir Osmanlı yönetiminde kalmaları
Cevap: C
5. Mustafa Kemal’in I. Dünya Savaşı’nda görev yaptığı cephelerin kronolojik sıralaması aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Suriye-Çanakkale-Kafkas B) Çanakkale-Kafkas-Suriye
C) Kafkas-Çanakkale-Suriye D) Suriye-Kafkas-Çanakkale
Cevap: B
6. Çanakkale Savaşları, I. Dünya Savaşı’nın seyrini değiştirecek nitelikte önemli sonuçlar ortaya çıkardı. Boğaz’ın geçilememesi nedeniyle yardım alamayan Rusya’da çarlık rejimi yıkıldı. Yeni yönetim Rusya’nın savaştan çekildiğini ilan etti. Diğer yandan İtalya, İtilaf Devletleri; Bulgaristan ise İttifak Devletlerinin yanında savaşa girdi.
Yukarıda anlatılan gelişmelerin;
I. Savaştan etkilenenlerin sayısının artması,
II. İttifak Devletlerinin kazanma umudunun artması,
III. Osmanlı Devleti ile müttefikleri arasında kara bağlantısının kurulması,
IV. Irak Cephesi’nin kapanması durumlarından hangilerini ortaya çıkarması beklenir?
A) I ve III B) I, II ve III C) II, III ve IV D) I, II, III ve IV
Cevap: B
7. Mustafa Kemal başkanlığındaki Temsil Heyetinin Ankara’yı merkez seçmesinde Ankara’nın;
I. Batı Cephesi’ne yakın olması,
II. Güvenli bir yerde bulunması,
III. Ulaşım ve haberleşme imkânlarına sahip olması özelliklerinden hangileri etkili olmuştur?
A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III
Cevap: D
D) Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.
1. Millî Mücadele’ye karşı çıkarılan iç isyanların ortak amaçları nelerdir?
Cevap: Bu ayaklanmaların bir bölümü, Anadolu topraklarının bir bölümü üzerinde yeni bir devlet kurmayı amaçlayan; diğer bölümü ise saltanat ve hilafete geleneksel ve dinsel yönden bağlı olanlarca çıkarılmış isyan hareketleridir. Hıyanet, kin ve bağnazlığın yarattığı isyanların amacı; milli hareketi boğmaktır
2. Kuvâ-yı Millîye’nin Millî Mücadele’nin kazanılmasına katkıları nelerdir?
Cevap: Türk köylerini Rum ve Ermeni çetelerin saldırılarına karşı korumuşlardır. Halka moral vermiş ve ulusal bilincin gelişmesine katkı sağlamıştır. Düzenli ordu kuruluncaya kadar halkı korumuştur. TBMM`ye karşı başlayan iç ayaklanmaların bastırılmasında çok önemli fayda sağlamıştır.
3. Amasya Genelgesi’ne göre Millî Mücadele’nin amacı, gerekçesi ve yöntemi nedir?
Cevap: Amasya Genelgesi, İstanbul Hükümeti’nin bağımsızlığını kaybetme tehlikesini ve etkisizliğini tanımlamış ve milletin kararlılığına ve kararına bağlı olan bağımsızlığa giden yolu belirtmiştir. Bu nedenle Genelge direnişi yürütmek için bir yönetim kurulu ihtiyacını belirtmiş ve Sivas’ta kongre yapılması çağrısı yapmıştır.
4. Mondros Ateşkes Anlaşması’nın uygulanması karşısında Osmanlı hükümetinin tutumu ne olmuştur?
Cevap: Halkın yönetime karşı güveni azalmış, Osmanlı devleti Anadolu’ya gönderdiği Nasihat Heyetleri ile direnişi kırmaya çalışarak, İtilaf devletleri ile iyi geçinmeyi benimsemiş ve böylece saltanatın devamının mümkün olacağını hesap etmiştir.
5. Amasya Görüşmelerinin Millî Mücadele’deki yeri ve önemi nedir?
Cevap: Amasya Genelgesi, İstanbul Hükümeti’nin bağımsızlığını kaybetme tehlikesini ve etkisizliğini tanımlamış ve milletin kararlılığına ve kararına bağlı olan bağımsızlığa giden yolu belirtmiştir. Bu nedenle Genelge direnişi yürütmek için bir yönetim kurulu ihtiyacını belirtmiş ve Sivas’ta kongre yapılması çağrısı yapmıştır.
6. İngiliz Muhipleri Cemiyetinin amaçları nelerdir?
Cevap: İngilizlerden para yardımı alan bu cemiyet, Anadolu’da karışıklıklar çıkarmayı ve Kurtuluş Savaşı’nı engellemeyi amaçladı. Kurtuluş Savaşı’na karşı yapılan tüm yıkıcı eylemlerin ve örgütlenmelerin destekleyicisi oldu.
7. TBMM hükümetinin iç ayaklanmalara karşı aldığı önlemler nelerdir?
Cevap: Şu önlemler alınmıştır:
- Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı.
- Firariler Kanunu çıkarıldı.
- İstiklal Mahkemeleri kuruldu.
- İrşad Heyetleri oluşturuldu.
- Anadolu Ajansı kuruldu.
- Hakimiyet-i Milliye gazetesi çıkarıldı.
- Kuva-yı Milliye kaldırıldı, düzenli ordu kuruldu.
- Karşı fetvalar yayınlandı.
8. Millî Kongre Cemiyetini diğer millî cemiyetlerden ayıran özellikler nelerdir?
Cevap: Milli Kongre Cemiyeti diğer cemiyetlerden farklı olarak basın-yayın yoluyla Anadolu’nun haksız yere işgal edildiğini Türk ve dünya kamuoyuna duyurmaya çalışmaktadır. Milli Kongre Cemiyeti diğer cemiyetlerden farklı olarak ulusal bir cemiyettir. Diğerleri bölgesel cemiyetlerdir.
9. Erzurum Kongresi’nde alınan kararlardan hangisiyle ülke bütünlüğü vurgulanmıştır?
Cevap: Türk milletinin var olma mücadelesindeki ilk refleksini ve kararlılığını gösterdiği tarihi kongrede alınan “Milli sınırlar içinde vatan bölünmez bir bütündür, parçalanamaz.” kararı ile Milli Mücadele yolunda büyük bir aşama kaydedildi.
10. Mustafa Kemal’in Havza’dan yaptığı bir çağrıyla yurdun her yerinde protesto mitingleri düzenlenmesini istemesinin nedenleri nelerdir?
Cevap: Mitingler düzenlenmesini, işgallerin protesto edilmesini, İtilaf devletlerin temsilcilerine ve İstanbul hükümetine uyarı telgrafı çekilmesini istemiştir. Böylece milli bilinç sağlanacak, İstanbul hükümeti ve İtilaf devletlerine Türk halkının işgallere karşı sessiz kalmayacağı, karşı koyacağı gösterilmiş olacaktı.