Kuvvetin dinamometre ile ölçüldüğünü hatırlayınız. Dinamometrenin ucuna bir cisim astığınızda bu cisme yer çekimi kuvveti etki ederek yayın uzamasına neden olacaktır. Yayın uzaması yerin cisme uyguladığı çekim kuvveti ile doğru orantılıdır. Cismin kütlesi arttıkça yerin cisme uyguladığı çekim kuvveti artacağından yayın boyu daha çok uzayacaktır. Bu da dinamometreden ölçülen kuvvetin büyüklüğünün artması demektir. Bazı cisimleri yerden daha kolay kaldırdığınız hâlde bazı cisimleri daha zor kaldırdığınızı fark etmişsinizdir. Kaldırmakta zorlandığınız cisimler için “ağır” ifadesini kullandığınız olmuştur. Peki ağırlık kavramı nedir? Nasıl ölçülür? Bunu öğrenmek için aşağıdaki etkinliği yapınız.
Sonuç
Ölçtüğünüz cisimler için dinamometreden hangi değerleri okudunuz?
Cevap: Bir cismin ağırlığı ona etki eden yer çekimi kuvvetinin büyüklüğü ile ilgilidir. Yer, kütlesi fazla olan cisimleri daha büyük bir kuvvetle merkezine doğru çeker. Ağırlık, yerküre ile o madde arasındaki yer çekimi kuvvetinin bir ölçüsüdür. Ölçmüş olduğunuz Kalem kutusu, Defter ve Kitabın ağırlıklarını boşluktaki yere yazmanız gerekmektedir.
Dinamometreden okuduğunuz en büyük değer hangi cisme ait? Niçin?
Cevap: En ağır olan nesne muhtemelen kitap olacaktır. Çünkü ağırlığı diğerlerine göre daha fazladır.
Dinamometre ile ölçülen değerin birimi nedir?
Cevap: Bu halkayı sıkıştıracak biçimde bir kuvvet yüklendiğinde halka burulur ve burulma miktarına göre kuvvet ölçülür. Cismin uyguladığı kuvvet ne kadar büyükse yay o kadar gerilir. Dinamometrede ölçülen değerler, Newton birimiyle (N) gösterilir. Dinamometreler yayların esneklik özelliğinden yararlanılarak yapılmıştır.