Bir çözeltide çözücünün ve çözünenin hangi madde olduğu nasıl belirlenir? Bu soruya cevap bulmak için aşağıdaki etkinliği yapınız.
ÇÖZÜNME NASIL OLUYOR?
Gerekli Malzeme
• 2 adet 250 mL’lik beherglas
• 100 mL’lik dereceli silindir
• Etil alkol
• Katı iyot
Tuz
Cam çubuk Pens
2 adet çay tabağı
Amaç: Çözünme olayı sırasında çözücü ve çözünen maddeler arasındaki etkileşimi gözlemlemek
İzlenen Yol
1. Beherglaslardan birine 50 mL etil alkol koyunuz ve içine pens yardımıyla çok az miktarda katı iyot ekleyiniz. Karışımı cam çubukla karıştırınız. Oluşan çözeltiyi inceleyiniz.
2. Diğer beherglası yarısına kadar suyla doldurunuz. İçine bir miktar sofra tuzu atınız ve karıştırınız. Oluşan çözeltiyi inceleyiniz. Bu çözeltide hangi maddenin çözücü, hangi maddenin çözünen olduğunu arkadaşlarınızla tartışınız.
Sonuç
Renksiz, saydam bir sıvı olan etil alkolün içine iyot kattığınızda renginin değişmesinin sebebi ne olabilir? Gözlemlerinize dayanarak açıklayınız.
Cevap: Etil alkol içinde çözünen iyot molekülleri, etil alkol içinde dağılarak renk vermektedir.
Etil alkol-iyot, su-tuz çözeltilerinde çözücü ve çözünen maddeler hangileridir?
Cevap: Etil alkol içinde çözünen iyot molekülleri, etil alkol içinde dağılarak renk vermektedir. Moleküller birbiri içinde eşit olarak dağıldığında çözeltinin her tarafındaki görünüm de aynı olur. Bu dağılma sırasında çözücü maddenin tanecikleri, çözünen maddenin taneciklerinin etrafını sarar. Bu çözeltide etil alkol çözücü, iyot ise çözünendir.