Etkinliğin Yapılışı
• Kitapları beton zemin üzerinde üst üste koyunuz. Kitapların üstüne tahta levhayı görseldeki gibi yerleştirerek eğimli bir yol oluşturunuz.
• Oyuncak arabayı yolun üst noktasından serbest bırakınız.
• Arabanın tahta levhayı terk ettikten sonra ne kadar yol aldığını cetvelle ölçünüz. Ölçüm sonucunu “Sürtünme Kuvvetinin Etkisi Etkinliği” başlığı altında defterinize kaydediniz.
• Daha sonra oluşturduğunuz düzeneği paspas üzerine yerleştiriniz. Aynı işlemleri tekrarlayarak arabanın paspas üzerinde aldığı yolu ölçünüz.
• Arabanın farklı zeminlerde aldığı yolları karşılaştırınız.
Neler Gözlemlediniz?
• Tahta levhayı aynı süratle terk eden arabanın farklı zeminlerde aldığı yollar farklı mıdır? Neden?
Cevap: Etkinlikte de oyuncak araba ile masa yüzeyi arasında oluşan sürtünme kuvveti, arabanın yavaşlayarak durmasına neden olmuştur. Araba paspas üzerinde hareket ettiğinde ise sürtünme kuvveti artmıştır. Bunun sonucunda arabanın sürati azalarak kinetik enerjisinde azalma meydana gelmiştir.
• Oyuncak arabaya beton zemin üzerinde hangi kuvvetler etki etmektedir? Bu kuvvetlerin arabanın kinetik enerjisine etkisi nedir? Arkadaşlarınızla tartışınız.
Cevap:Temas hâlindeki yüzeyler arasında hareketi engelleyici bir kuvvet vardır. Cismin kinetik enerjisinde azalmaya neden olan bu kuvvet sürtünme kuvvetidir. Sürtünme kuvvetinin hareketle zıt yönlü olduğunu ve hareketi yavaşlattığını önceki sınıflarda öğrenmiştiniz. Sürtünme kuvveti, hareketi yavaşlatır dolayısıyla sürati azalan cismin kinetik enerjisinde azalmaya neden olur.