KENDİMİZİ DEĞERLENDİRİYORUZ
A. Aşağıdaki cümlelerin başına cümlede verilen ifadeler doğruysa “D”, yanlış ise “Y” yazınız. Yanlış olan cümlelerin doğrularını altlarına yazınız.
1. ( Y ) Türkiye’de nüfus artış hızı her dönem aynıdır.
2. ( Y ) Nüfus yoğunluğu Türkiye’nin iç kesimlerinde daha fazladır.
3. ( D ) Seyahat özgürlüğünün kısıtlanması ile insanlar birçok sorun yaşarlar.
4. ( Y ) Kutuplara yakın yerler ve çöller yerleşmenin en yoğun olduğu alanlardır.
5. ( D ) Türkiye’de göç, sanayi ve turizmin geliştiği bölgelere doğru yapılmaktadır.
B. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere ilgili kelimeleri yazınız.hizmet, İzmir, İstanbul, kır, sanayi, kent, pasaport, tarım
1. İstanbul ülkemizde nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu şehirdir.
2. Türkiye’de sanayileşmeyle kent nüfusu artmış, kır nüfusu azalmıştır.
3. İnsanlar, tarım yapmaya başlayınca yerleşik hayata geçmiş ve ilk köy yerleşmelerini kurmuştur.
4. Bir ülkede sanayi sektörü ile hizmet sektöründe çalışanların oranı fazla ise o ülke gelişmiş olarak kabul edilir.
C. Aşağıdaki eşleştirmeleri yapınız.
Nüfus, Konya, Antalya, Kır yerleşmesi, Nüfus yoğunluğu, Çarpık kentleşme
1. Nüfusu turizm sayesinde gelişen ilimizdir. Antalya
2. Kanuna uygun olmayan plansız yapılaşmadır. çarpık kentleşme
3. Nüfusun yüz ölçüme bölünmesi ile elde edilen sonuçtur. Nüfus yoğunluğu
4. Geçim kaynağı genellikle tarım ve hayvancılık olan yerleşmedir. Kır yerleşmesi
5. Belirli bir alanda, belirli bir zaman diliminde yaşayan insan sayısıdır. Nüfus
D. Aşağıdaki soruların doğru cevaplarını işaretleyiniz.
1. İnsanoğlu, soğuk hava ve yabani hayvanlardan korunmak amacı ile avlayabilecekleri hayvanların, toplayabilecekleri meyve ve sebzelerin olduğu su kaynaklarına yakın doğal barınakları yaşam alanı olarak seçmiştir.
Yukarıdaki metinde yerleşmeyi etkileyen faktörlerden hangisine yer verilmemiştir?
A) Güvenlik B) İklim şartları
C) Tarım alanlarına yakınlık
D) Beslenme alanlarına yakınlık
Cevap: C
2. Aşağıdakilerden hangisi iç göçün sonuçları arasında yer almaz?
A) Ülke nüfusu artar.
B) Çevre sorunları ortaya çıkar.
C) Nüfus belirli merkezlerde yoğunlaşır.
D) Plansız, çarpık kentleşmeler meydana gelir.
Cevap: A
3. 1982 Anayasası madde 23 … Yerleşme hürriyeti, suç işlenmesini önlemek, sosyal ve ekonomik gelişmeyi sağlamak, sağlıklı ve düzenli kentleşmeyi gerçekleştirmek ve kamu mallarını korumak … amaçlarıyla kanunla sınırlanabilir.
Anayasamızın verilen maddesine göre aşağıdaki alanların hangisine yerleşim yeri kurmak daha uygun olur?
A) Sit alanlarına B) Dere yataklarına
C) Verimli tarım arazilerine D) Belediyenin imara açtığı alanlara
Cevap: D
4. I. Tarım sektörü
II. Sanayi sektörü
III. Hizmet sektörü
Bir ülke nüfusu içinde hangi sektör veya sektörlerde çalışanların oranı yüksek ise o ülke gelişmemiş olarak kabul edilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III
Cevap: A
E. Aşağıdaki sorunun doğru cevabını yazınız.
Soru: A şehrinin nüfusu B şehrinin iki katıdır.
A şehrinin yüz ölçümü B şehrinin yüz ölçümü kadardır.
Yukarıdaki duruma göre A ve B şehirlerinin nüfus yoğunluklarını karşılaştırınız.
Cevap: A şehrinin nüfus yoğunluğu B şehrinin iki katıdır.
F. Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.
1. Ülkemizdeki iç göçün sebepleri nelerdir?
- Kırsal kesimde hızlı nüfus artışıyla toprakların bölünmesi ve ailelerin geçimini karşılayamaması
- Toprağın erozyonla verimsizleşmesi
- Makineli tarımın gelişmesi ve kırsal kesimde iş gücüne duyulan ihtiyacın azalması
- Kırsal kesimde iş imkanlarının sınırlı olması
- Kentlerde sanayinin gelişmiş olmasından dolayı iş imkanlarının ve gelir kaynaklarının fazla olması
- Kentlerde eğitim, sağlık hizmetlerinin kırsal kesimden daha iyi olması
- Deprem, heyelan, sel gibi doğal afetlerin meydana gelmesi
iç göçler daha çok Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinden, özellikle sanayileşmiş İstanbul, İzmir, Bucsa, İzmit, Konya, Gaziantep, Adana gibi merkezlere olmaktadır. Ayrıca göç eden nüfus genelde erkek ve genç nüfustur. Daha çok tarım dışı sektörlerde çalışırlar.
2. 15-64 yaş grubunun toplam nüfus içindeki payının fazla olması, ülkeye hangi katkıları sağlar?
Cevap: Genç bir nüfusta üretim artar. Genç nüfusun ihtiyaçları daha çok olur, mal ve hizmetlere talep olur, ekonomik canlılık sağlanır. Ekonomik alanda canlı olduğuna bağlı olarak devletin vergi gelirleri artar.
3. Türkiye’de erkek okuryazar oranının kadın okuryazar oranına göre fazla olmasının nedenleri nelerdir?
Cevap: Ülkemizde okuma yazma bilmeyen kadın nüfus oranı erkeklerden fazladır. Bu durum, geçmiş yıllarda bazı ailelerin kız çocuklarını okula göndermemesi ve erkeklerin bir kısmına askerde okuma yazma öğretilmesi gibi nedenlerden kaynaklanmaktadır.
4. Yaşadığınız şehrin fiziki ve beşerî özelliklerini araştırınız. Buna göre;
a) Yaşadığınız şehir göç alan bir şehir mi, göç veren bir şehir mi?
Cevap: İstanbul’da yaşıyorum. Ekonomik, kültürel ve sağlık gibi koşulların gelişmiş olmasından dolayı göç alan bir yerdir.
b) Şehrinizin göç almasında veya vermesinde etkili olan beşerî ve fiziki faktörler nelerdir?
Sanayileşme: Türkiye’de sanayileşmenin arttığı bölgelerde nüfus yoğunluğu artmıştır. Örnek verelim; İstanbul, Bursa, Adana, İzmir, Adapazarı ve İzmir buna örnektir.
Tarım: Tarımın geliştiği yerler yoğun nüfusludur. Örnek vermek gerekirse Çukurova, Bafra ve Çarşamba ovaları gibi bölgeler yoğun nüfusludur çünkü mevsimlik işçiler konusunda da göç alır.
Yeraltı kaynakları: Madenlerin veya enerji kaynaklarının işletilmesinde yoğun nüfusa ihtiyaç vardır bu sebeple bu alanlarda da nüfus fazladır. Örnek olarak Zonguldakve Soma kömür madenleri buna en önemli örnektir.
Turizm: Ülkemizde, Ege ve Akdeniz kıyılarındaki merkezlerde turizmden dolayı nüfus yoğunlaşmıştır. İnsanlar bu bölgelere iş imkanları için gelmenin yanı sıra, tatil için de gelir.
Ulaşım: Ulaşım yolları kavşağında bulunan illerimizin nüfusu artmıştır. Eskişehir, Ankara, Kayseri, İstanbul gibi şehirler bu duruma en önemli örneklerdir.
Fiziki faktörler ise iklim özellikleri ve yer şekilleridir.
İstanbul, İzmir gibi şehirler, ılıman iklime ve engebeli olmayan yer şekillerine sahip oldukları için çok göç alır.