6. Ünite Öğrendiklerimi Değerlendiriyorum
A. Cümlelerde belirtilen yargıların doğru mu yoksa yanlış mı olduğunu cümlelerin başındaki kutulara “D” ya da “Y” yazarak belirtiniz. Yanlış olduğunu düşündüğünüz yargıların doğrularını cümlelerin altlarındaki boşluklara yazınız.
(D) 1. Kurultay, Türk tarihindeki demokratik uygulamalara örnek verilebilecek bir kurumdur.
(Y) 2. Türk tarihindeki ilk anayasa Türkiye Cumhuriyeti Devleti zamanında hazırlanmış ve uygulanmıştır.
(D) 3. Atatürk, çok partili hayatı demokrasinin bir parçası olarak görmekteydi.
(D) 4. Yardıma ihtiyacı olan vatandaşlara devletin yardım etmesi Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin temel nitelikleri ile örtüşmektedir.
(Y) 5. Sınıf başkanının öğretmen tarafından seçilmesi demokratik bir uygulamadır.
B. Aşağıdaki cümleleri kutucukta verilenleri kullanarak doğru olarak tamamlayınız.
6. Tarihte bilinen ilk demokratik yönetim Atina şehir devletinde görülmüştür.
7. Çoğulculuk demokrasinin temel ilkelerindendir.
8. Mustafa Kemal, çok partili hayata geçilmesi için Serbest Cumhuriyet Fırkası adında bir partinin kurulmasını desteklemiştir.
9. Devletimizin kimsesizlere, yaşlılara, fakirlere destek olması sosyal devlet anlayışına bir örnektir.
10. Demokratik değerlere ve demokrasinin ilkelerine uymayan antidemokratik uygulamalar insan haklarının ihlaline de neden olur.
C. Aşağıdaki I. grubu II. grup ile örnekteki gibi eşleştiriniz.
II. grup: 1. (Ç) Doğrudan demokrasi, 2. (C) TBMM, 3. (B) Kurultay, 4. (a) Divan-ı Hümayun, 5. () Magna Carta Libertatum
11. I. grup
a. Osmanlı Devleti
b. İlk Türk Devletleri
c. Türkiye Cumhuriyeti
ç. Eski Yunan şehir devletleri
Ç. Doğru cevabın bulunduğu seçeneği işaretleyiniz.
12.
• Müslüman ve Yahudi topluluklar barış içerisinde yaşayacaklardır.
• Şehrin dışından gelen saldırılarda birlik olunacak ve şehir savunması birlikte yapılacaktır.
• Yahudiler dinlerinde serbest olacaktır.
• Her topluluk kendine ait bölgeden sorumlu olacaktır.
Medine Sözleşmesinin maddelerine göre Hz. Muhammed’in yönetim anlayışı ile ilgili hangisi doğrudur?
A) Tek başına karar alıp uygulamıştır.
B) Yalnızca Müslümanların çıkarlarım korumuştur.
C) İnsan haklarına değer vermiştir.
D) Başkalarının sorumluluğunu üzerine almıştır.
Cevap: C
13. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde Türk tarihindeki demokratik gelişmelerden birine yer verilmiştir?
A) İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi B) Tanzimat Fermanı
C) Magna Carta Libertatum D) Hammurabi Kanunları
Cevap: B
14. Mustafa Kemal Atatürk: “Memlekette muhalif bir fırka teşkil etmek lazımdır. Böyle bir fırka vücuda gelirse Mecliste tartışma daha serbest olur.”
Atatürk’ün sözüne göre hangi seçenekte verilen bilgi doğrudur?
A) Atatürk, çok partili hayata geçilmesini arzu etmektedir.
B) Atatürk, iktidar partisinin daha da etkili olmasını istemektedir.
C) Atatürk, yeni bir parti kurmak ve partinin başkanı olmak istemektedir.
D) Atatürk, Türkiye Büyük Millet Meclisini kapatmak istemektedir.
Cevap: A
15. Aşağıdakilerden hangisi sosyal devletin amaçlarından biri değildir?
A) Adil olma B) Ekonomik koşulları iyileştirme
C) Huzur ve güvenliği sağlama D) Ücretli sağlık hizmeti verme
Cevap: D
16. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde antidemokratik uygulama söz konusudur?
A) Ailem benimle ilgili aldığı kararlarda görüşümü alır.
B) Kardeşime karşı anlayışlı olurum.
C) Sınıftaki ön sıraya oturma hakkı sadece benimdir.
D) Okul başkanlığını oy kullanarak belirleriz.
Cevap: C
D. Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.
17. Antidemokratik uygulama ne demektir? Örneklerle açıklayınız.
Cevap: Demokrasi ile uyuşmayan uygulamalara antidemokratik uygulama denir. Örneğin, bir ailenin çocuğunun gideceği üniversiteye ona sormadan karar vermesi antidemokratik bir uygulamadır. Çünkü, demokrasiye göre her insanın fikir özgürlüğü vardır.
18. TBMM ile demokratik ilkeler arasındaki ilişkiyi örneklerle açıklayınız.
Cevap: TBMM demokrasinin en önemli unsuru olan milli egemenlik ilkesinin gerçekleştirilmesini sağlar. Milletvekillini seçeriz ve seçtiğimiz vekiller TBMM’de bizlerin fikirlerini temsil eder. Böylece devletin alacağı kararlara katılma şansımız olur
19. Atatürk’ün yönetim anlayışı demokratik midir? Neden?
Cevap: Atatürk’ün demokratik bir yönetim anlayışı vardır. Demokratik değerlere uygun bir devletin ilk adımlarını atmıştır. Egemenliğin millete ait olması gerektiğini düşündüğü için TBMM’nin kurulmasını ve Cumhuriyet’in ilanını sağlamıştır. Bunlar dışında kadınlara seçme ve seçilme hakkı vermesi gibi uygulamaları da demokratik yönetim anlayışını desteklemektedir.
20. Devletimizin kimsesiz çocuklara sahip çıkması onun hangi özelliğinin bir sonucudur? Neden?
Cevap: Bu durum devletimizin sosyal bir devlet olmasının bir sonucudur. Sosyal devletler insan hak ve özgürlüklerine saygılı olur, insanın doğuştan sahip olduğu imkânları geliştirir ve onları korur.
E. Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.
1. İlk Türk devletlerindeki demokratik nitelik taşıyan meclis. (KURULTAY)
2. Demokrasinin ilk uygulandığı şehir. ( A TİNA)
3. Demokrasinin temel ilkelerinden biri. (SEÇİM)
4. Ülkemizin yönetim biçimi. (CUMHURİYET)
5. İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi’nin ortaya çıktığı ülke. (FRANSA)
6. Demokrasiye aykırı olan. (ANTİDEMOKRATİ)
7. Atatürk’ün çok partili hayata geçiş için açılmasını istediği siyasal kuruluşlar. (PARTİ)
8. Ülkemizde yasa çıkarılan yerin kısa adı. (TBMM)
9. Osmanlı Devleti’nde devleti yönetenlerin karar aldığı yer. (DİVAN)
10. İlk Türk anayasası. (KANUNİ ESASİ)