DÜŞÜNELİM - KONUŞALIM
Ah bu türküler
Türkülerimiz
Ana sütü gibi candan
Ana sütü gibi temiz
Türkülerde tüter dağ dağ, yayla yayla
Köyümüz, köylümüz, memleketimiz.
Ah bu türküler,
Köy türküleri
Dilimizin tuzu biberi
Memleket ahvalini onlardan sor
Kitaplarda değil, türkülerde ara Yemen’i
Öleni, kalanı, gidip gelmeyeni…
Ben türkülerden aldım haberi.
…
Türküler Dolusu, Bedri Rahmi EYÜBOĞLU
1. Yukarıdaki şiiri okuyarak türkülerimizin insan ve toplum hayatındaki yeriyle ilgili düşüncelerinizi paylaşınız.
Cevap: Türkü kelimesinin kökü Türk’tür. Türküler bizim milletimize ait ezgilerdir. Türküler Türk insanının acılarını, sevinçlerini, ayrılıklarını, özlemlerini anlatır. Bizim kültürümüzü bizi anlatır.
2. “Türkü yakmak” ne demektir? “Yakmak” kelimesinin anlamı üzerinde düşünerek yorumlayınız.
Cevap: Türkü Yakmak; sözleriyle ve ezgisiyle türkü oluşturmak anlamına gelir.
“Bitlis’te Beş Minare” adlı türkünün hikâyesini internet, kütüphane vb. kaynaklardan yararlanarak araştırınız.
Rus işgali sırasında Bitlis, bir harabe şehir görüntüsü alır. Düşmanın çekilmesinden sonra savaş esnasında Bitlis’ten kaçan bir baba ve oğul, Bitlis’e dönmek üzere yola çıkarak şehre hakim konumdaki “Dideban Dağı” eteğine varırlar.
Baba, şehirde canlı kalıp kalmadığını öğrenmek için oğlunu şehre gönderir. Bir süre sonra oğul geri döner ve uzaktan babasına şöyle seslenir:
– “Şehirde yaşama dair hiçbir iz yok, sadece beş tane minare ayakta kalmış.”
Bunu duyan baba yıkılır, diz çöker ve şöyle bir ağıt yakarak oğlunu yanına çağırır:
Bitlis’te beş minare, beri gel oğlan beri gel.
Yüreğim dolu yare, beri gel oğlan beri gel.
Bu ağıt zamanla türkü ve manilere konu olarak günümüze kadar gelir.