UNDAKİ ÇUKURLAR VE ENERJİ
Etkinliğin Amacı: Çekim potansiyel enerjisinin yükseklik ve kütleye bağlı olarak nasıl değiştiğini iki aşamalı olarak gözlemlemek
Kullanılacak Malzemeler
• İki özdeş küçük bilye • Büyük bilye • Un • Su • Tepsi • Cetvel
Etkinliğin Yapılışı
I. Aşama
➪ Unu tepsinin içine döküp üzerini cetvelle düzleştiriniz.
➪ Özdeş bilyeleri farklı yükseklikte tutunuz.
➪ Bilyeleri aynı anda unun üzerine bırakıp unda iz bırakmalarını sağlayınız.
➪ Bilyeleri yavaşça unun üzerinden alıp açtıkları çukurların derinliğini ölçünüz.
II. Aşama
➪ Unun üzerini yine cetvelle düzleştiriniz.
➪ Büyük bilyeyi ve küçük bilyelerden birini un üzerinde eşit yükseklikte tutunuz.
➪ Bilyeleri bırakıp bilyelerin tepsideki un üzerinde bıraktığı izlerin derinliğini ölçünüz.
Etkinliğin Değerlendirilmesi
1. Yükseklikleri farklı, kütleleri aynı bilyelerden hangisi tepsideki unda daha derin iz bıraktı?
İki bilye farklı yüksekliklerden bırakıldığında, düşük yükseklikten bırakılan bilye daha derin bir iz bırakır. Bu, çekim potansiyel enerjisinin yüksekliğe bağlı olarak değiştiğini gösterir. Düşük yükseklikten bırakılan bilyenin çekim potansiyel enerjisi daha düşüktür ve bu nedenle daha derin bir çukur oluşturur.
2. Farklı kütledeki bilyeler aynı yükseklikten bırakıldığında hangi bilyenin tepsideki unda bıraktığı iz daha derin oldu?
Farklı kütledeki bilyeler aynı yükseklikten bırakıldığında, büyük bilye daha derin bir iz bıraktı. Büyük bilyenin daha fazla kütlesi olduğu için çekim potansiyel enerjisi daha yüksektir ve bu nedenle daha derin bir çukur oluşturur.
3. Undaki izlerin bilyelerin kütlesi ve yüksekliğiyle ilişkisi nedir? Açıklayınız.
Bu deneyde, çekim potansiyel enerjisi ile yükseklik ve kütlenin ilişkisi görülmüştür. Daha yüksek bir yere çıkarılan cisimler daha fazla çekim potansiyel enerjiye sahip olurlar ve bu enerji, cismin düşerken daha derin bir çukur oluşturmasına neden olur. Ayrıca, daha ağır cisimler de daha fazla çekim potansiyel enerjiye sahiptir, bu da daha derin izler bırakmalarına yol açar.