İSTANBUL LİSESİ KÜÇÜK HASAN
7. Sınıf Dersdestek Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 110 Cevabı
Metne Hazırlanalım
Çanakkale şehri size neleri çağrıştırıyor?
Cevap: Çanakkale Savaşı, Bozcaada, Rüzgar Gülleri, Çanakkale Şehitlik Anıtı.
Çanakkale Savaşı hakkında neler biliyorsunuz?
Cevap: Çanakkale savaşında 19. Tümen komutanlığı yaparak önemli başarılar kazanmıştır. Bu cephede Arıburnu, Conkbayırı ve Anafartalar’da önemli başarılar elde ederek düşmanın ilerlemesine engel olmuştur. Denizden geçemeyen İtilaf kuvvetlerinin karadan çıkarma yapacağı yeri tahmin etmiş ve tedbirler alarak düşman taarruzunu püskürtmüştür. Burada askerlerine “ Size ben taarruz emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zamanda yerimizi başka kuvvetler alabilir.” Emrini vererek askerleriyle birlikte vatan topraklarını ölümüne savunmuştur. Çanakkale Mustafa Kemal’in Türk ve dünya kamuoyunca tanındığı yerdir.
Bu türkü Çanakkale’de gerçekleşen hangi tarihî olay üzerine söylenmiştir? Bu olayla ilgili duygu ve düşünceleriniz nelerdir?
Cevap: Çankırı Karatekin Üniversitesi Türkiyat Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Ömer Çakır, Bugün gazetesine verdiği röportajda, Çanakkale türküsünün hikayesini şöyle anlatıyor: “Bu türkü, Çanakkale Deniz Savaşı henüz başlamadan önce askerler harbe hazırlanırken, vaktiyle Çanakkale yöresinde söylenen bir aşk türküsünün üzerine savaşla ilgili sözler ilave edilerek oluşturulmuş. Seyfullah isimli Çanakkale Sultanisi öğrencisinin, İstanbul’daki annesine yazdığı 29 Eylül 1914 tarihli bir mektubunda, “Birkaç günden beri Çanakkale sokaklarından askerler geçiyor. ‘Çanakkale içinde aynalı çarşı, anne ben gidiyorum düşmana karşı’ şarkısını söylüyorlar” diye yazmış. Savaşın öncesinde bu türkü doğuyor, savaş sırasında askerler tarafından söyleniyor, savaş bittikten sonra da askerlerin geri döndüğü toprakların hepsine bu türkü askerlerin ağzında gidiyor. Bugün Gagavuz Türkleri de, Arnavut, Makedon da, Bosna-Hersekli, Kerküklü de bu türküyü söyler. Anadolu’nun her yöresinde, dönemin bütün Osmanlı coğrafyasında Çanakkale Türküsü söylenir. Herkes kendi dilinde aynı türküyü söylüyor. Çanakkale Türküsü, milli mutabakatın ötesinde coğrafyaların mutabakatıdır. Bütün coğrafyaların birlikte söylediği bir türküdür.
Türküde sizi en çok etkileyen bölüm hangisidir? Niçin?
Cevap: Vatana ve annesine olan sevgisi.
Okuyalım
“İstanbul Liseli Küçük Hasan” metnini noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli okuyunuz. Metni okurken sorulan soruları cevaplayınız.
Cevap:
7. Sınıf Dersdestek Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 111 Cevabı
İSTANBUL LİSELİ KÜÇÜK HASAN
Öğrenciler bu sorunu çözmek için ne yapmışlardır?
Cevap:
Küçük Hasan okulun neden sarı renge boyanmasını istemiştir?
Cevap:
Hasan bu durumda ne hissetmiştir?
Cevap:
Ne planlamış olabilirler?
Cevap:
Hasan’a nasıl bir cevap gelmiş olabilir?
Cevap:
Hasan’ın başına ne gelmiş olabilir?
Cevap:
7. Sınıf Dersdestek Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 116 Cevabı
Söz Varlığım
Aşağıdaki bulmacada “İstanbul Liseli Küçük Hasan” metninde geçen kelime ve kelime gruplarının bazı harfleri verilmiştir. Boş kutucukları doldurarak bu kelime ve kelime gruplarını belirleyiniz. Daha sonra bunların anlamını TDK Türkçe Sözlük’ten bulunuz.
7. Sınıf Dersdestek Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 117 Cevabı
Okuduğunuz metinden “cephe” kelimesinin geçtiği cümleyi bulunuz. Kelimenin sözlük anlamını yazıp kelimeyi anlamına uygun bir cümlede kullanınız.
Oysa o da arkadaşlarıyla, ağabeyleriyle beraber cepheye gitmeyi ne kadar istemişti.
Sözlük Anlamı: Üzerinde savaşın sürdüğü bölge
Cümlem: Civar köylerden gelen kadınlar, taşıdıkları cephaneyi cephedeki askerlere teslim ettiler.
Okuduğunuz metinde geçen aşağıdaki deyimleri anlamlarıyla eşleştiriniz ve deyimleri anlamına uygun birer cümlede kullanınız.
- 1. ayak basmak
- 2. yürekleri dağlamak
- 3. sinirleri gerilmek
- 4. gözleri dolu dolu olmak
- 1- Ay’a ayak basan ilk astronot Neil Armstrong’dur.
- 2- Kadının şehit oğlu için yaptığı konuşma orada bulunanların yüreklerini dağladı.
- 3- Tırnaklarını yemeye başlamasından sinirlerinin gerildiği belli oluyordu.
- 4- Oğlumu sahnede coşkuyla şiir okurken görünce gözlerim dolu dolu oldu.
Anlayalım – Cevaplayalım
Aşağıda verilen soruları “İstanbul Liseli Küçük Hasan” metnine göre cevaplayınız.
1. Tıbbiyelilerin ve İstanbul Lisesi öğrencilerinin Çanakkale Savaşı’na gönüllü gitmek istemelerinin sebebi nedir?
Cevap: Vatan güneşinin batmamasını istedikleri için.
2. Tıbbiyelilerin ve İstanbul Lisesi öğrencilerinin kollarındaki sarı ve beyaz kurdelelerle sipere yazdıkları söz nedir?
Cevap: Vatan sağ olsun.
3. Küçük Hasan ve okulda kalan diğer öğrenciler, okulun kapı ve pencerelerini niçin siyaha boyamışlardır?
Cevap: Şehit haberlerinden duydukları üzüntü için.
4. Küçük Hasan’ı sevindiren durum nedir?
Cevap: Gönüllü olma isteği kabul edildiği için.
5. Hasan cephede savaşmaya gidene kadar neler yaşamıştır?
Cevap: Sıcakta yürümüş, ayakları yara olmuştu.
İstanbul Liseli öğrenciler cephede kollarına sarı kurdele takarken tıbbiyeli öğrenciler de beyaz kurdele takmışlardır. Tıbbiyelilerin beyaz kurdele seçmesinin sebebi ne olabilir? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Beyaz renk temizliği temsil eder. Bu yüzden sağlık denince beyaz renk akla gelir. Tıbbiyeliler de sağlık üzerine eğitim gördükleri için beyaz renkli kurdele takmışlardır.
7. Sınıf Dersdestek Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 118 Cevabı
Zarflar Hangi Anlamları Katar?
Aşağıdaki renkli yazılan sözcüklerin hangi tür sözcüklerden önce geldiğini söyleyiniz.
Size yarın geleceğim.
Ailece çok zor günler geçirdik.
Arkadaşım bugün pek iyi görünmüyor.
Cevap: Eylemlerden, yani fiillerden önce gelmektedir.
Aşağıdaki soruların cevaplarını verilen cümlelerde arayınız. Bulduğunuz cevapları renkli kalemle işaretleyiniz. İşaretlediğiniz sözcüklerin cümleye hangi anlamları kattığını örnekteki gibi yazınız.
Dedem merdivenlerden yavaş yavaş çıktı.
Durum anlamı, katmıştır.
Dedem merdivenlerden nasıl çıktı?
Odamda biraz uyuyacağım.
Cevap: Azlık/çokluk anlamı katmıştır.
Ödevini ne zaman bitireceksin?
Cevap: Soru anlamı katmıştır.
Ablam kapıyı açmak için aşağı indi.
Cevap: Yer/yön anlamı katmıştır.
Hangi Anlamı Katmış?
Aşağıda okuduğunuz metinden alınan cümlelerdeki altı çizili zarfların cümleye kattığı anlamları yazınız.
Onun bu duygulu konuşması, öğrenciler ve öğretmenler tarafından çok beğenildi.
Cevap: Azlık/çokluk
Zaten hücum da sessizce yapılacaktı.
Cevap: Durum
19 Mayıs seherinde yapılan hücumda çok sayıda öğrencinin şehit düştüğü haberi yürekleri dağlamıştı.
Cevap: Zaman
Fransızların üstüne doğru hızlı bir hücuma kalkmışlardı.
Cevap: Yer/yön
Şimdi geri püskürtülen Fransızların çekildiği meydanda, şehitlerin arasında, kolunda sarı kurdele bağlı küçük bir asker yatıyordu.
Cevap: Yer/yön
7. Sınıf Dersdestek Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 119 Cevabı
Nasıl Biri?
“İstanbul Liseli Küçük Hasan”ın kişilik özelliklerini belirleyiniz. Verilen özelliklerden hangileri Hasan’da bulunmaktadır, oklarla eşleştiriniz.
Ben Olsam!
Hasan okulunun sarıya boyanmasını önermişti, bunun nedenini de aşağıdaki cümlelerle çok güzel anlatmıştı. Siz okulunuzun hangi renk olmasını isterdiniz? Siz de Hasan gibi duygu ve düşüncelerinizi noktalı yerlere açıklayınız.
“Güneş sarıdır. Bir düşünün, biz gençler de bu vatanın parıldayan güneşleri değil miyiz? Karanlığı boğan yıldızları değil miyiz? Biz gelecek değil miyiz? Eğer bizler gelecek isek bizlere ve okulumuza en çok sarı renk yakışır. Sarı berekettir. Işıktır. Yol göstericidir…”
Cevap: Kendi duygu ve düşüncelerinize göre bu etkinliği siz cevaplayabilirsiniz.
Küçük Hasan cepheden dönebilseydi hayatı nasıl olurdu? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Küçük Hasan cepheden bir kahraman olarak dönerdi. Herkes ona sevgi besler, saygı gösterirdi. Hasan gururla yaşardı.
7. Sınıf Dersdestek Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 120 Cevabı
Genel Ağ’dan faydalanarak “Çanakkale Cephesi’nde 50 Liseli” videosunu izleyiniz. İzlediğiniz video ile “İstanbul Liseli Küçük Hasan” metnini aşağıdaki tabloya göre karşılaştırınız.
Unsurlar – Çanakkale Cephesi’nde 50 Liseli – İstanbul Liseli Küçük Hasan
- Şahıs kadrosu
- Mekân
- Zaman
- Olay
********
- Şahıs kadrosu
- Mekân
- Zaman
- Olay
********
- Şahıs kadrosu
- Mekân
- Zaman
- Olay
********
Gerçek mi, Kurgu mu?
“Çanakkale Cephesi’nde 50 Liseli” videosunda izlediklerinizden hareketle okuduğunuz metindeki gerçek ve kurgusal unsurları belirleyiniz.
Gerçek Unsurlar:
Kurgusal Unsurlar:
7. Sınıf Dersdestek Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 121 Cevabı
Hikâye Yazalım Gönüllü Bombacı
Çanakkale Savaşı büyük küçük, kadın erkek demeden tüm halkın mücadele verdiği bir destandır. Bu destanda adı bilinen, bilinmeyen birçok kahraman vardır. Arşivlerde karşımıza çıkan bir fotoğraf vardır. Henüz 13 yaşında bir küçük delikanlı… Fotoğrafın üzerinde ise bir not: Gönüllü Bombacı. Başka bir bilgi düşülmemiş. Duruşuyla, kararlılığıyla, gözlerinden okunan öz güveniyle “Gönüllü Bombacı”…
Sizce delikanlı ne yapmıştı da bu ismi almıştı? Gönüllü Bombacı’nın hikâyesini kısaca yazınız.
Cevap:Ahmet, henüz 13 yaşlarında bir çocuktu. Köyündeki tüm erkekler savaşa gitmiş, köydeki tek erkek o kalmıştı. Ahmet annesiyle yaşıyordu. “Keşke yaşım büyük olsaydı da ben de savaşa gidebilseydim.” diye her gün annesine söyleniyordu.Birgün köyünden yüz kişilik bir asker taburu geçti. Geçerken köyde biraz dinlenmek istediler. Ahmet hemen yanlarına koşarak onu da askere almalarını istedi. Tabur komutanı, Ahmet’i karşısına alıp, daha yaşının küçük olduğunu, tüfek taşıyamayacağını söyledi. Ahmet, yaklaşık yüz metre mesafede bulunan kuyuyu gösterip gözlerini kocaman açarak “Ben elimdeki bu taşları buradan ta o kuyunun içine atabilirim. Çok iyi hedef alırım.” dedi ve dediğini de yaptı.
O zaman askerleri içerisinde böyle isabetli bomba atışı yapan biri yoktu. Ahmet’in annesiyle konuştu. İzin alarak Ahmet’i de taburuna kattı. Savaşta komutanı Ahmet’i gizlice düşman siperlerinin yanına götürüyor, düşman görmeyecek bir mesafeden siperlere bomba attırdı. Hepsi isabet edip, düşmana büyük zaiyat verdi.
Savaş kazanılıp sağ kalanlar ve gaziler köylerine döndüler. Ahmet’in ismi de “Gönüllü Bombacı” olarak kaldı.
Cepheden Mektup Var
İstanbul Liseli Küçük Hasan’ın cepheden bir mektup gönderme fırsatı olsaydı bu mektubu kime yazardı? Mektupta nelerden bahsederdi? Kendinizi Küçük Hasan’ın yerine koyup sevdiğiniz birine mektup yazınız.
Cevap: Bu etkinliği duygu ve düşüncelerinize göre siz yapabilirsiniz.