BİLMECE
7. Sınıf Dersdestek Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 100 Cevabı
Metne Hazırlanalım
İnsanlar televizyon, bilgisayar, telefon vb. araçlar yokken hoş vakit geçirmek için neler yaparlardı?
Cevap: Geçmişte, günümüzdeki gibi teknoloji gelişmiş değildi. Bu nedenle televizyon, bilgisayar ve telefon gibi araçlar yoktu. İnsanlar da bunla olmadan hoş vakit geçirmeyi biliyorlardı.
İnsanlar, birbirlerinin evlerine gidip gelerek, sohbet ederek, geleneksel oyunları oynayarak, çeşitli kitaplar, gazeteler ve dergiler okuyarak güzel zamanlar geçiriyorlardı.
Modern tiyatroya benzeyen geleneksel oyunlardan hangilerini biliyorsunuz?
- Orta Oyunu
- Karagöz
- Meddah
- Geleneksel Köy Seyirlik Oyunları
Konuşalım
“Gölge Oyunları Dünyası” metninde gölge oyunu Karagöz’ün nasıl ortaya çıktığı anlatılmıştır. Siz de Karagöz oyunuyla ilgili çeşitli kaynaklardan (Genel Ağ, ansiklopedi, dergi vb.) araştırma yapınız. Araştırdığınız konuyla ilgili soru hazırlayıp sınıf arkadaşlarınıza sorunuz. Karagöz’ün başında söylenen geleneksel tekerlemeyi ezberleyiniz.
Hoş geldin sevgili Karagöz’üm!
Hoş bulduk kel kafalı kara üzüm!
Karagöz izlemeye hoş geldiniz.Bizleri dinlemeye hoş geldiniz
Dinleyelim
“Bilmece” adlı metni katılımsız dinleme yöntemiyle dinleyiniz. Metni dinlerken zihninizde “kim, ne, nereye, ne zaman, nasıl?” sorularının cevaplarını bulmaya çalışınız.
Cevap: Bu etkinliği siz yapmalısınız.
7. Sınıf Dersdestek Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 101 Cevabı
Söz Varlığım
Aşağıdaki cümlelerde altı çizili olan kelimeleri anlamlarıyla eşleştiriniz.
- Testere ile biçilen veya rende, matkap, törpü vb. araçlarla işlenen bir şeyden dökülen kırıntılar. (Talaş)
- Sevgiyle karışık bir azarlama sözü. (köftehor)
- Bir kimsenin layık olduğu ödül veya ceza. (müstahak)
- Rastgele vurarak dövmek. (patak)
- “Bu ne hâl, ne tuhaf” gibi şaşma, sitem bildiren bir söz. ( İlahi)
- Oturduğu yerde hafif uykuya dalmak. (uyuklamak)
Aşağıdaki cümlelerde geçen deyimlerin altlarını çizip anlamlarını yazınız. Bu deyimleri anlamlarına uygun birer cümlede kullanınız.
Canım hemen yanlış anlama! Yani sana seslenmek için hazırlanıyordum ki ağzım açık kaldı.
Cevap: ağzım açık kaldı : Çok şaşırmak. çok şaşırdım!/ağzım açık kaldı!
Soracağım ama laf sokuşturup aklımı karıştırıyorsun.
Cevap: laf sokuşturmak: İğneleyici söz söylemek.Bana habire laf sokuşturuyordu.
Yine sinirlerim bozulmaya başladı.
Cevap: Sinirleri bozulmak: Çok kızmak. Sinirlerim çok bozulmuştu.
Köftehor, unuttum. Hangi bilmeceyi soracağımı aklıma getirmiyorsun ki sorayım.
Cevap: akla getirmek: Hayırlamak: Onu aklıma bile getirmedim.
Cümlelerim:
Cevap:
7. Sınıf Dersdestek Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 102 Cevabı
Dinleyelim – Cevaplayalım
Aşağıdaki soruları “Bilmece” metnine göre cevaplayınız.
1. Hacivat, Karagöz’ü niçin görmek istiyor?
Karagöz’ü çok sevdiği için, oradan her geçişinde onun yüzünü görmeden, selam vermeden yapamadığı için.
2. Hacivat’ın sözlerini Karagöz niçin sürekli yanlış anlıyor?
Kulakları ağır işittiği için.
3. Hacivat’ın yerinde siz olsaydınız Karagöz’e nasıl davranırdınız?
Bu soruyu siz cevaplayabilirsiniz.
4. Karagöz, sormak istediği bilmeceyi Hacivat’a niçin soramıyor?
Hacivat’ın sürekli laf sokuşturup Karagöz’ün aklını karıştırdığı için.
5. İnsanın kendine bilmece sorması mümkün müdür? Karagöz’ün kendine sorduğu bilmecenin cevabı sizce nedir?
Mümkün değildir. Bilmecenin cevabı cevizdir.
Konuyu Belirleyelim
Dinlediğiniz metnin konusunu söyleyiniz.
Cevap: Bilmece
Karakterleri Tanıyalım
Karagöz ile Hacivat’ın kişilik özelliklerini, dinlediğiniz metne göre karşılaştırarak yazınız.
Hacivat
– Bilgili
– Kibar
– Sabırsız
Karagöz
– Cahil
– Kulakları ağır işiten, her şeyi yanlış anlayan
– Kaba
Siz kendi kişilik özelliklerinizi Karagöz’e mi, Hacivat’a mı daha çok benzetiyorsunuz? Neden?
Cevap:
7. Sınıf Dersdestek Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 103 Cevabı
Canlandırma Yapalım
“Bilmece” metnini ya da herhangi bir Karagöz oyununu gölge oyunu düzeneği ile ilgili araç gereçleri (Karagöz, Hacivat figürleri; perde yerine geçecek ince beyaz kâğıt, mum ya da ışık kaynağı, tef, figürlere takılacak çubuk, zil, düdük) getirip sınıfta arkadaşlarınızla canlandırınız.
Cevap:Bu etknilik sınıfta yapılacaktır.
Düşünelim – Yorumlayalım
Millî kültürümüz ile Karagöz oyunu arasındaki ilişki nedir? Yorumlayınız.
Cevap: Karagöz oyunu Türk kültüründeki geleneksel sahne oyunlarımızdan biridir. Bir perdeye karakterlerin yansıtılması ve seslendirilmesi yöntemiyle oynatılır. Bu oyunun baş karakteri Karagöz ve Hacivat’tır. Bu oyunun Milli kültürümüzde önemli bir yer vardır.
Aşağıdaki cümlelerde kullanılan çekimli fiillerin cümleye nasıl bir anlam kattığını fiillerin altındaki noktalı yere yazınız.
Dün akşam kitap okudu.
Cümleye görülen geçmiş zaman anlamı katmıştır.
Çevreyi temiz tutmalı.
Cümleye gereklilik anlamı katmıştır.
Dayımlar dün bize gelmiş.
Cümleye duyulan geçmiş zaman anlamı katmıştır.
Keşke o da bizimle gelse.
Cümleye dilek-şart anlamı katmıştır.
Odasında ödev yapıyor.
Cümleye şimdiki zaman anlamı katmıştır.
Annem bana kek yapa.
Cümleye istek anlamı katmıştır.
Akşam sinemaya gidecek.
Cümleye gelecek zaman anlamı katmıştır.
Sessizce yerine otur.
Cümleye emir anlamı katmıştır.
Hafta sonu tenis kursuna gider.
Cümleye geniş zaman anlamı katmıştır.
Verilen cümlelerde cümleye zaman anlamı katan filleri A kutusuna, zaman anlamı katmayan fiilleri B kutusuna yazınız.
A kutusu
– okudu
– gelmiş
– yapıyor
– gidecek
– gider
B kutusu
– tutmalı
– gelse
– yapa
– otur
7. Sınıf Dersdestek Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 104 Cevabı
Aşağıdaki cümlelerde koyu renkli yazılan eklerin cümlede hangi kişiyi karşıladığını örnekteki gibi işaretleyiniz.
Bugünkü ödevlerimi yaptım.
Cevap:
Kardeşimle oyun oynadık.
Cevap:
Bizimle spora gelecek misin?
Cevap:
Konuyu anladınız mı?
Cevap:
Yatağını toplamış mı?
Cevap:
Bizimle İstanbul’a gelecekler.
Cevap:
Dinlediğiniz metinden alınan aşağıdaki bölümde kip ve kişi eki alan fiillerin altını çiziniz. Fiillerin hangi kip ve kişi ekini aldığını noktalı alana yazınız.
HACİVAT — Canım hemen yanlış anlama! Yani sana seslenmek için hazırlanıyordum ki ağzım
açık kaldı.
2. tekil şahıs, 1. tekil şahıs, 3. tekil şahıs
Geniş Zaman, Şimdiki zamanın hikayesi, Görülen geçmiş zaman
KARAGÖZ — Hangi Kâzım saçakta kaldı?
3. tekil şahıs
Görülen geçmiş zaman
HACİVAT — Değil efendim yani tam sana seslenecektim ki seni yanımda buldum.
1. tekil şahıs, 1. tekil şahıs
Gelecek zamanın hikayesi, Görülen geçmiş zaman
KARAGÖZ — Öyle söylesene köftehor, şimdi anladım!
2. tekil şahıs, 1. tekil şahıs
Dilek-Şart kipi, Görülen geçmiş zaman
HACİVAT — Neyse efendim… Söyle bakalım acele bir yere mi gidiyorsun?
2. tekil şahıs, 1. çoğul şahıs, 2. tekil şahıs
Emir kipi, Geniş zaman, Şimdiki zaman
KARAGÖZ — Bir yere gitmiyorum.
1. tekil şahıs
Şimdiki zaman
HACİVAT — Aman Karagöz’üm, desene beni karşılamaya geldin!
2. tekil şahıs, 2. tekil şahıs
Dilek-Şart kipi, Görülen geçmiş zaman
KARAGÖZ — Hay hay, seni aşılamaya geldim.
1. tekil şahıs
Görülen geçmiş zaman
HACİVAT — Aşılamak değil efendim yani beni karşılamaya mı geldin, demek istiyorum.
2. tekil şahıs, 1. tekil şahıs
Görülen geçmiş zaman, Şimdiki zaman
KARAGÖZ — Pataklarım ha!
1. tekil şahıs
Geniş zaman
HACİVAT — Canım durup dururken niye kızıyorsun?
2. tekil şahıs
Şimdiki zaman
KARAGÖZ — Köftehor, durup dururken olur mu? Ben kasap mıyım?
3. tekil şahıs
Geniş zaman
HACİVAT — Allah Allah, kasaplık da nereden çıktı Karagöz’üm?
3. tekil şahıs
Görülen geçmiş zaman
7. Sınıf Dersdestek Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 105 Cevabı
Gölge Oyunu Yazalım
Aşağıdaki Karagöz, Hacivat diyaloğunu konusu “dinî bayramlarımız” olacak şekilde tamamlayınız. Yazınızı atasözleri ve deyimler kullanarak zenginleştiriniz. Yazınızda “oysaki, başka bir deyişle, özellikle, ilk olarak, son olarak” gibi geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanınız.
HACİVAT — Yâr bana bir eğlence… Aman bana bir eğlence…
KARAGÖZ — (Sahnenin köşesinden) Hacivat ne bağırıyorsun?
HACİVAT — Vay benim iki gözüm, candan dostum, şekerden tatlım! Gel aşağıya biraz konuşalım. KARAGÖZ — Sabah sabah beni uykudan uyandırdın. Ne konuşacaksın?
HACİVAT — Karagöz’üm insan önce bir selam verir, sende hiç incelik yok.
(örnektir)
KARAGÖZ — Üzerimde gecelik var ya!..
Hacivat: Ne geceliği Karagöz’üm, incelik incelik…
KARAGÖZ — O nasıl şey?
HACİVAT — İnsanlar karşılaşınca birbirine selam verir.
KARAGÖZ — Biz karşılaşmadık ki, sen beni uyandırdın.
HACİVAT — Neyse efendim, günaydın!
KARAGÖZ — Sabah sabah seni görenin günü nasıl aydın olur?
HACİVAT — Efendim, öyle demezler.
KARAGÖZ — Ne derler?..
HACİVAT — Hoş geldiniz, safa geldiniz, keyifler nasıl? derler.
KARAGÖZ — Peki öyle olsun. Hacivat’ım.