4. Ünite Değerlendirme Çalışmaları Cevapları
A. Aşağıdaki soruları, karışık şekilde verilen harfleri bir araya getirerek cevaplayınız.
1. Üzerinde henüz bilimsel çalışmalar yapılarak doğruluğu kanıtlanmamış ama bilimsel çalışmalar yapıldığında doğru çıkacağı umulan düşüncelere ne denir?
Cevap: Hipotez.
2. Bir aleti, bir aygıtı veya bir yöntemi ilk kez bulma işine ne denir?
Cevap: Buluş.
3. Bir aleti, bir aygıtı veya bir yöntemi ilk kez bulan kişiye ne denir?
Cevap : Mucit
4. İnsanın içinde yaşadığı çevrenin doğal özelliklerini, insan ve doğal çevre arasındaki etkileşimi konu edinen bilim dalına ne denir?
Cevap: Coğrafya.
5. Yasal yollar dışında çoğaltılan ve satılan kitap, CD, bilgisayar yazılımı ve oyunları, sinema filmleri gibi bandrolü olmayan ürünlere ne denir?
Cevap: Korsan yayın.
6. Toplumların örf ve adetlerini, yaşam biçimlerini, toplumsal olayların oluşumunu ve gelişimini inceleyen bilim dalına ne denir?
Cevap: Sosyoloji.
7. İnsan davranışlarını ve insanın zihinsel süreçlerini bilimsel yöntemler kullanarak inceleyen bilim dalına ne denir?
Cevap: Psikoloji.
B. Aşağıdaki dallanmış ağaç etkinliğinde okuduğunuz ifade doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yönünde ilerleyiniz. Buna göre aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.
1. Etkinliği hatasız tamamlayan öğrenci kaçıncı çıkışa ulaşır?
1. Psikoloji alanında yapılan çalışmalar ve edinilen bulgular, insanların geçmişteki yaşam biçimleri ve kültürleri hakkında bilgi edinmemizi sağlar. (Y)
3. Kaynakça oluşturulurken yararlanılan kaynakların adının yazılması yeterlidir. (Y)
7. Oktay Sinanoğlu, ülkemizde akıl ve sinir hastalıklarının çağdaş yöntemlerle tedavisine öncülük etmiştir. (Y)
8. Çıkış
2. Hangi kutucuklardaki ifadeler doğrudur?
Cevap: 2, 4, 5 ve 6. kutucuklardaki ifadeler doğrudur.
3. Hangi kutucuklardaki ifadeler yanlıştır? Yanlış olan ifadelerin doğrularını defterinize yazınız.
Cevap: 1, 3 ve 7. kutucuklardaki ifadeler yanlıştır. İfadelerin doğru biçimlerine örnekler aşağıda verilmiştir.
1. Arkeoloji alanında yapılan çalışmalar ve edinilen bulgular, insanların geçmişteki yaşam biçimleri ve kültürleri hakkında bilgi edinmemizi sağlar.
3. Kaynakça oluşturulurken yararlanılan kaynakların adı, yazarı, basım yeri ve yılının yazılması gerekir.
7. Mazhar Osman, ülkemizde akıl ve sinir hastalıklarının çağdaş yöntemlerle tedavisine öncülük etmiştir.
C. Aşağıdaki ifadeler doğru ise ifadelerin başına “D”, yanlış ise “Y” yazınız. Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadelerin doğrularını defterinize yazınız.
1. (D) Yetkililer, coğrafya biliminin araştırma yöntemleri sonucu elde edilen bilgilerden yararlanarak yoğun kar yağışının olması beklenen yerlerde okulları tatil edebilirler.
2. (Y) Bilimsel bir araştırma yapmanın ikinci basamağı, araştırma sorusunu belirlemektir.
3. (D) Üç boyutlu yazıcılar, gelecekte insanların yaşamlarını kolaylaştıracak önemli bir buluştur.
4. (Y) Bilimsel ve teknolojik gelişmeler günümüzde eskiye oranla çok yavaş olmaktadır.
5. (D) Psikoloji biliminin yaptığı araştırmalar sonucunda anne ve babalar çocuklarının büyüme aşamalarını daha kolay takip edebilirler.
6. (Y) Bilimsel araştırma sırasında tek bir kaynaktan yararlanılmalıdır.
7. (D) Telif hakkı saklı olan ürünleri yasal olan yollardan temin etmeliyiz.
8. (Y) Korsan yayınları çoğaltan ve satan kişiler bu işle ilgili devlete vergi öderler.
Ç. Aşağıdaki cümlelerde verilen boşlukları, kutucuklarda verilen ifadelerden uygun olanlarıyla tamamlayınız. İfadelere uygun ekler getirebilirsiniz.
1. Bireyler tarih bilimi sayesinde ait oldukları milletin geçmişini öğrenir, kültürünü ve millî değerlerini tanır.
2. Felsefe bilimi, insanların olayları eleştirel ve sorgulayıcı bir bakış açısıyla değerlendirmesine katkı sağlar.
3. Felsefe biliminde görüş belirten kişilere filozof adı verilir.
4. TÜBİTAK ülkemizde bilim ve teknolojinin gelişmesine katkı sağlayan bir kurumdur.
5. İnsanların, doğada bulunan ham maddeleri kendi işlerine yarar hâle getirebilmek ve yenilikler bulmak için kullandıkları farklı yöntemleri de içine alan tekniklerin tümüne teknoloji adı verilir.
6. Buluş yapan insanın, buluş konusu ürününü belirli bir süre üretme, kullanma ve satma hakkına patent denir.
7. İnsanların her türlü fikri ve emeği ile meydana getirdiği bilgi, düşünce, sanat eseri ve ürününün kullanılması ve kopyalanması ile ilgili hukuken sağlanan haklara telif adı verilir.
8. Kitap, CD, kaset, DVD gibi süresiz yayınların üzerlerinde bulundurması gereken baskılı etikete bandrol denir.
D. Aşağıdaki kavram haritasındaki numaralandırılmış kutucukları, verilen kavramlardan uygun olanıyla tamamlayınız.
E. Bilimsel ve teknolojik gelişmeler insanlığa birçok alanda büyük kolaylıklar sağlamakta, insanlar zamanla yeni buluşlar ortaya koymaktadır. Aşağıda verilen alanlarla ilgili, günümüzde hangi bilimsel ve teknolojik gelişmelerin yapıldığını araştırarak bunların gelecekteki yaşam üzerine olası etkilerini yazınız.
Sağlık Alanındaki Gelişmeler
- Öğrenme hızını arttıran beyin cihazı
- VR ve AR ile ameliyat
- Yapay zekâ ile kanser teşhis ve tedavisi
- Yeni akıllı bandajlar
- Diş operasyonu yapan robot
- Akıllı kapsüller ile ilaçların vücuttaki izini sürmek
- Hasar görmüş dokuyu tek dokunuşla onaran çip
- Düşünce okuyabilen “beyin stenti”
- Çip üstünde organ teknolojisi
- Midede sindirilebilen sensör
Eğitim Alanındaki Gelişmeler
- Akıllı Tablet ve Bilgisayarlar
- Akıllı Kitaplar
Ulaşım Alanındaki Gelişmeler
- Yapay Zekaya sahip araçlar
İletişim Alanındaki Gelişmeler
- İnternet hızının çok yüksek olması
- Uzaydaki varlıklarla bile iletişim kurabilecek seviyede olmamız
F. 6. sınıf öğrencisi Hande, öğretmeninin verdiği bilimsel araştırma çalışmasını yapmak istiyor. Bunun için bilimsel araştırma basamaklarını takip etmesi gerekmektedir. Bu konuda Hande’ye yardımcı olmak için aşağıda verilen kutucuklara sırasıyla bilimsel araştırma basamaklarını yazınız.
1. aşama: Araştırma sorusunu belirlemek
2. aşama: Varsayım oluşturmak
3. aşama: Kaynak taraması yapmak
4. aşama: Bilgileri sınıflandırmak
5. aşama: Metin oluşturmak
G. Aşağıda verilen sosyal bilimlerin, toplum hayatına etkileriyle ilgili örnekler yazınız.
Tarih: Tarih müzelerinin açılması. Tarihini bilen toplumların daha çok bir arada kalabilmeleri.
Sosyoloji: Sosyoloji toplumun davranışlarını ortaya koyar. Mesela sosyolojik olarak Türklerin misafirliğe bu kadar önem vermelerinin gerekçeleri ortaya konulur.
Coğrafya: Coğrafya bilgisi sayesinde toplumlar yaşadıkları yerin yer altı ve yer üstü zenginliklerini bilirler.
Felsefe: Felsefe düşünce sistemlerini toplumların kavramasını ve geleceğe sağlam bir düşünce yapısıyla girilmesini sağlar. Felsefe gelişmişse özgürlük ve demokrasi de gelişmiştir.
Antropoloji: İnsan ırkının nasıl bugünlere geldiği yapılan kazılar sayesinde ortaya konulur.
Arkeoloji: Yapılan kazılarla toplumların tarihi gün yüzüne çıkarılır.
Psikoloji: Psikolojik davranışlar mesela ağıt yakma ya da toplumun belli bir olaya nasıl refleks verdiğinin incelenmesi topluma ayna tutulmasını sağlar
Ğ. Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. İnsanların geçmişlerini, yaşadıkları çevreyi, yaşam tarzlarını ve kültürlerini inceleyen bilim dallarına sosyal bilimler adı verilir. Sosyal bilimler ile ilgilenen Mehmet, kendine bu alanda bir meslek seçmeyi düşünmektedir.
Buna göre Mehmet’in aşağıda verilen mesleklerden hangisini seçmesi düşünülemez?
A) Antropolog B) Makine mühendisi C) Psikolog D) Sosyolog
Cevap: B
2. Konya Çatalhöyük’te yapılan kazılar sonucunda çanak, çömlek ve takılar bulunmuştur. Buna göre yapılan bu çalışma aşağıdaki bilim dallarından hangisiyle daha çok ilgilidir?
A) Arkeoloji B) Coğrafya C) Felsefe D) Psikoloji
Cevap: A
3. • Eski eserlerin ve kalıntıların kazılar sonucu çıkarılmasını sağlar.
• İnsanın içinde yaşadığı doğal çevrenin özelliklerini inceler.
• İnsanların geçmişteki faaliyetlerini sebep-sonuç ilişkisi içerisinde inceler.
Yukarıda verilen özellikler aşağıdaki sosyal bilim dallarıyla eşleştirilecektir.
Buna göre hangi seçenekte verilen sosyal bilim dalı dışarıda kalır?
A) Arkeoloji B) Coğrafya C) Sosyoloji D) Tarih
Cevap: C
4. Aşağıda verilenlerden hangisi coğrafya biliminin toplum hayatına etkisine örnek olarak verilebilir?
A) Çiftçilerin meteorolojik verileri takip ederek yoğun yağmur ve kar yağışı olması durumunda gerekli önlemleri alması
B) Geçmişteki insanların birbirleriyle olan ilişkilerinin öğrenilmesi
C) Yaşanan olayların eleştirel ve sorgulayıcı bir bakış açısıyla değerlendirilmesi
D) İnsanların içinde yaşadığı toplumun kültürel özelliklerini öğrenmesi
Cevap: A
5. I. Üç boyutlu yazıcıların icat edilmesi
II. Şarj edilebilir kalp pillerinin yaygınlaşması
III. Mars yüzeyinde suyun varlığına rastlanması
Verilen bilimsel ve teknolojik gelişmelerden hangisinin gelecekteki yaşam üzerinde etkisi olabilir?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) I, II ve III
Cevap: D
6. • Bilgi ve belge toplama aşamasıdır.
• Kitap, gazete, ansiklopedi ve Genel Ağ’dan yararlanılır.
• Araştırma sorusu ile ilgili notlar alınır.
Verilen çalışmalar aşağıdaki bilimsel araştırma basamaklarının hangisinde yapılır?
A) Araştırma sorusunu belirlemek
B) Varsayım oluşturmak
C) Kaynak taraması yapmak
D) Metin oluşturmak
Cevap: C
7. Hidroponik tarım, topraksız ortamda tarım yapılmasına olanak sağlayan bir yöntemdir. Bu yöntemde bitkiler, besin üretimi için ihtiyaç duydukları maddeleri özel olarak hazırlanan besin solüsyonundan karşılamaktadır. İnsanlar bu yöntemi kullanarak günümüzde evlerinin teras veya balkonlarında bile tarım yapabilmektedir. Verilen bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Sosyal bilimler alanında yapılan çalışmalar ülkemizin gelişmesine katkı sağlamaktadır.
B) Bilimsel ve teknolojik gelişmeler insanların gelecekteki yaşamları üzerinde etkilidir.
C) Bilimsel çalışmalar tarım alanlarının yok olmasına neden olmaktadır.
D) Bilimsel çalışmalar bilimsel araştırma basamaklarına uygun olarak yapılmalıdır.
Cevap : B
8. Aşağıdakilerden hangisi ülkemizde bilimsel çalışmalar yapan bilim insanlarından biri değildir?
A) Mazhar Osman
B) Hulusi Behçet
C) Orhan Veli Kanık
D) Oktay Sinanoğlu
Cevap : C
9. Patent hakkı ülkemizde yasalarla güvence altına alınmıştır.
Buna göre patent hakkının yasalarla korunması aşağıdakilerden hangisini sağlama amacı taşımaz?
A) Buluş faaliyetlerini özendirmek
B) Buluş sahibini para ile ödüllendirmek
C) Ürünlerin yasal yollarla yaygın olarak kullanımını sağlamak
D) Yaratıcılığın korunmasını sağlamak
Cevap : B
10. Günümüzde yasal yollar dışında çoğaltılan ve satılan kitap, CD, bilgisayar yazılımı, oyunlar ve sinema filmleri gibi bandrolü olmayan ürünlere korsan yayın adı verilir. Buna göre aşağıda verilenlerden hangisi korsan yayınla mücadele konusunda tüketicilere düşen görevler arasında yer almaz?
A) Korsan ürünleri satanları yetkili mercilere bildirmek
B) Korsan ürün alanları bilgi vererek uyarmak
C) Bandrolü olan ürünleri satın almak
D) Korsan ürünleri satın almak
Cevap : D
H. Aşağıda verilen soruların cevaplarını defterinize yazınız.
1. Sosyal bilimler alanında yapılan çalışmaların toplum hayatındaki önemini ifade ediniz.
Sosyal bilimler alanındaki çalışmalar, toplumun yapısal ve kültürel unsurlarını anlamamıza ve analiz etmemize yardımcı olur. Bu çalışmalar, insan davranışlarını, ilişkileri ve toplumsal yapıları inceleyerek toplumun işleyişini anlamamıza yardımcı olur. Ayrıca tarih, sosyoloji, psikoloji gibi sosyal bilimler alanındaki çalışmalar, toplumun geçmişini ve geleceğini anlamamıza yardımcı olur.
2. Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin, bireylerin yaşantısına nasıl etkiler yaptığını açıklayınız.
Bilimsel ve teknolojik gelişmeler, bireylerin yaşantısını birçok yönden etkiler. Örneğin, sağlık teknolojilerindeki ilerlemeler, insanların sağlık hizmetlerine daha kolay erişim sağlayarak yaşam kalitesini artırabilir. Teknolojinin artan kullanımı, iletişimdeki hızı ve erişilebilirliği artırarak dünya çapında bağlantıları güçlendirebilir. Ancak aynı zamanda, teknolojik gelişmelerin iş gücü piyasasına etkisi ve dijital ayrım gibi sorunlar da ortaya çıkabilir.
3. Bilimsel bir araştırma yaparken nelere dikkat edilmesi gerektiğini belirtiniz.
Bilimsel bir araştırma yaparken, doğru ve güvenilir verilere dayalı olmalıdır. Araştırma sorusu net olmalı ve araştırmanın amacı doğrultusunda yapılan yöntemler uygun olmalıdır. Ayrıca, araştırma sonuçlarının doğrulanabilirliği ve genellenebilirliği için dikkatli bir şekilde analiz edilmelidir. Araştırma etiği de göz önünde bulundurulmalı ve araştırmanın yapıldığı bağlamda etik kurallara uyulmalıdır.
4. Telif ve patent hakları saklı olan ürünlerin yasal yollardan temin edilmesinin neden gerekli olduğunu açıklayınız.
Telif ve patent hakları, yaratıcılığın ve yeniliğin teşvik edilmesi için önemlidir. Bir ürünün telif veya patent hakkı sahibi olan kişi veya kuruluşun izni olmadan kullanılması, yasal hakların ihlali anlamına gelir. Bu, yaratıcı ve yenilikçi kişilerin emeklerinin korunmasını sağlar ve onları teşvik eder. Ayrıca, telif ve patent haklarının korunması, ticari rekabeti adil bir şekilde sürdürmeyi ve haksız rekabeti önlemeyi amaçlar.