Türklerin Anayurdu Orta Asya Metni Cevapları (6. Sınıf Sosyal Bilgiler)
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 48 Cevapları
1. Orta Asya’yı çevreleyen yeryüzü şekillerini haritadan yararlanarak söyleyiniz.
Cevap: Dağlar, denizler ve göllerdir. ( Hazar Denizi, Aral Gölü, Tanrı Dağları, Altay Dağları, Himalaya Dağları)
2. Yaşadığınız yeri düşünerek, coğrafi özelliklerin insanların yaşayış tarzı ve ekonomik faaliyetleri üzerindeki etkisini tartışınız.
Cevap: Mesela bizim burada deniz vardır. Denizin olduğu yerde hem turizm gelişir hem havalar çok soğuk olmaz hem de geçim kaynaklarından biri ise Balıkçılık olur. Oysa kuzenim Umut’un ailesi dağda yaşamaktadır. Orada hep çok kalın giyinilir. Geçim kaynağı olarak ise hayvancılık daha çok yapılır.
Orta Asya’da yapılan arkeolojik kazılarda savaş aletleri, çanak çömlekler, kilimler, süs eşyaları vb. bulunmuş olması Türklerin hangi ekonomik faaliyetlerle uğraştıklarını göstermektedir? Söyleyiniz.
Cevap: Özellikle hayvancılık, toprak pişiriciliği, incik boncuk üretimi, el işçiliği, dokumacılık ve demircilik gibi ekonomik faaliyetlerle uğraşıldığını gösterir.
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 49 Cevapları
1. Okuduğunuz parçadan yola çıkarak Türklerin yaşantıları hakkında neler söyleyebilirsiniz? Tartışınız.
Cevap: Türklerin konar-göçer yaşadıklarını yani yazın serin kışın da ılık yerlerde yaşadıklarını, evlerinin yerinin her zaman değişebildiğini, kalıcı binalar yerine göçebe oldukları için çadırlarda kaldıklarını ve de hayvancılıkla uğraştıklarını söyleyebiliriz.
2. Türklerin atı evcilleştirmeleri, tekerleği kullanmaları göçlerini nasıl kolaylaştırmıştır? Açıklayınız.
Cevap: At Türkler için çok önemlidir. Çünkü konup göçecekleri yere eşyalarını atları sayesinde alabilmişlerdir. Aynı zamanda tekerlek sayesinde de neredeyse tüm eşyalarını kolaylıkla taşıma imkanı bulmuşlardır.
3. Konargöçer yaşantı içerisinde çadırların Türkler için önemini söyleyiniz.
Cevap: Çadırlar göçebe yaşamı tercih eden Türkler için vazgeçilmezdir. Çünkü sabit bir evleri olmayan Türkler bu kolayca kurulabilen ve kaldırılabilen çadırlarda yaşamışlar, çocuklarını bu çadırlarda büyütmüşler ve öyle hayatta kalmışlardır.
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 51 Cevapları
Yukarıdaki metinden yola çıkarak Hun Türklerinin siyasi yaşantıları hakkında neler söyleyebilirsiniz? Tartışınız.
Cevap: Öncelikle Devlet Han ve oğullarınındır. Han öldükten sonra oğulları yönetimde söz sahibi olacaklardır. Devleti Han ve kardeşleri beraber yönetecektir.
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 52 Cevapları
1. Haritadan faydalanarak Türklerin hangi yönlere ve bölgelere göç ettiğini söyleyiniz.
Cevap: Orta Asya’da yaşayan Türkler zaman içinde Sibirya’ya, Çin’e, Avrupa ve Arap Yarımadası’na göç edeceklerdir.
2. Türklerin tarih boyunca çok çeşitli bölgelere yayılması Türk tarihini siyasi, coğrafi, kültürel ve ekonomik olarak nasıl etkilemiş olabilir? Aşağıdaki boşluğa yazınız.
Siyasi: Bir çok kıtada devletler kurmuş ya da bir çok farklı coğrafyada yer alan devletlerde üst düzey yöneticilik yapmışlardır.
Coğrafi: Türkçe bir çok farklı coğrafyada konuşulmakta, Dünyanın neredeyse her yerinde Türk nüfusun varlığı görülmektedir.
Kültürel: Türk gelenek ve görenekleri ve Türk dili Dünyanın her yerine yayılmış vaziyettedir.
Ekonomik: Ekonomik olarak Türklerin kilimleri, savaş aletleri, üretikleri diğer tüm maddeler ticaret yoluyla Dünyanın her yerinde görülmektedir.
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 53 Cevapları
Hunların yaşantılarını dile getiren şiirden yola çıkarak, aşağıdaki açıklamalarda istenen cevapları ağaçtaki kutucuklara yazınız.
a) Hunların barınakları --> a) Hunların çadırı yerim
b) Hunların dokumaları, kıyafetleri --> b) Yünden ip yapar keçe giyerler
c) Hunların yiyecekleri --> c) Koyun eti, süt
ç) Hunların çalgıları --> ç) Çadır
d) Hunların madenleri --> d) Bakır, demir
e) Hunların yaşadığı coğrafyanın bitki örtüsü --> e) Bozkır
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 54 Cevapları
1. Pazırık Halısı, Türk kültürünün hangi alanında bize bilgi vermektedir? Söyleyiniz.
Cevap: Türk Kültürünün özellikle Dokumacılık alanında kilim örmedeki sanatta ne kadar ileride olduğu hakkında bize bilgi vermektedir.
2. Her iki dokuma görselini inceleyerek benzerlik ve farklılıkları nelerdir? Söyleyiniz.
Cevap: İkisinde de kırmızı renkler kullanılmıştır. İkisi de el işçiliğinin önemli örnekleridir. İkisi de Türklere aittir. Motifleri ve örgü teknikleri ise farklıdır.
3. İki haberden yola çıkarak Türk kültürünün sürekliliği hakkında neler söyleyebilirsiniz? Tartışınız.
Cevap: Türk kültürü geçmişten günümüze kesintiler halinde değil birikerek ilerlemiştir. Geçmişten gelen birikim ve bilgi yeni nesil tarafından yeniden değerlendirilerek özgünlük ve kalite ile kültürel izler devam ettirilmektedir.
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 55 Cevapları
Yukarıdaki metinden yola çıkarak Kök Türklerin yaşadığı yerin coğrafi özellikleri hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Cevap: Etraflarında çok güçlü devletler vardır. Bağımsız kalabilmek için her zaman güçlü olmak zorundadırlar. Geniş bozkırların olduğu Orta Asya Steplerinde kurulmuştur. Aynı zamanda yüksek ve geçilmezi zor dağların arasında da sonraları yerleşimler kurmuşlar çoğalıp yeniden yıkılan devletlerini kurmuşlardır.
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 57 Cevapları
1. Metinde Bilge Kağan Türk milletine hangi öğütleri veriyor? Söyleyiniz.
Cevap: Türk milletinin kağanının sözünden çıkma huyundan vazgeçip disiplin altına girmesi gerektiğini, düşmanın tatlı söz ipek pamuğuna kanmaması gerektiğini, Ötüken’i terk etmemesi gerektiğini öğütlemiştir.
2. Metinden yola çıkarak Türkler hangi ekonomik faaliyetleri yapmaktadır? Söyleyiniz.
Cevap: kervanlarla ticaret yaparlarmış. Özellikle ipek tüccarlığı yaparlarmış.
3. Orhun Yazıtlarının Türk tarihi açısından önemi nedir? Açıklayınız.
Cevap: Türk adının ve kültürünün yabancı devletler tarafından tanınıp yaygın hale gelmesi de tamamen Göktürkler sayesinde gerçekleşmiştir. Türk milleti ve kültürü bu dönemde her bakımdan sistemli bir şekilde ortaya çıkmış bir bakıma günümüze kadar tarihe yön vermiştir. Köktürk tarihini, mücadelelerini ve idare sistemleri gibi birçok konuyu yazıtlardan öğrendiğimiz gibi Hunların ve Avarların da yaşam tarzları hakkında bilgi sahip olmamızı sağlarlar. Ayrıca şimdi ki ulusa da seslenen bilge kağan birlik ve bütünlük mesajları günümüz Türkiye’si için oldukça manidardır.
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 58 Cevapları
Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.
1. İlk Türk devletlerinde devletin iki bölüm hâlinde (İKİLİ SİSTEM)
2. Orhun Abideleri’nin günümüzde bulunduğu ülke (MOĞOLİSTAN)
3. II. Kök Türk Devleti’nin en önemli veziri (TONYUKUK)
4. II. Kök Türk Devleti’nin diğer adı (GÖKTÜRK)
5. Türkçenin ilk yazılı kaynakları (ORHUN KİTABELERİ)
6. Bilge Kağan ve Kültigin Abideleri’ni yazan kişi (YOLLUĞ TİGİN)
7. Kök Türklere ait destan (ERGENEKON)
8. Adına yazıt dikilen Bilge Kağan’ın kardeşinin adı (KÜL TİGİN)
9. Orhun Müzesi’ni inşa ettiren kuruluş (TİKA)
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 59 Cevapları
MÖ 5. yüzyılda yaşadığı tahmin edilen İskit Tigini’ne ait olan ve Esik kurganından çıkarılan “Altın Elbiseli Adamı araştırarak elde ettiğiniz bilgileri sınıfta paylaşınız.
Cevap: Esik Kurganı, 1969-1970 yılları arasında Kazakistan’a bağlı Alma-Ata şehrinin 50 kilometre uzağındaki Issık Kasabası’ndaki kazılarda, Kazak Arkeolog Profesör Kemal Akişoğlu tarafından ortaya çıkartılmıştır. İçinde yer alan altın elbiseli adam dünyada çok merak uyandırmıştır. 18-23 yaşlarında bir prense ait olduğu düşünülen altın elbise, sanat tarihi açısından adeta bir şaheserdir. Elbisede, bir İskit (Saka) geleneği olarak karşımıza çıkan sivri başlık burada da göze çarpmaktadır. Hatta Perslerin İskit topluluklarından bir grubu ‘‘Saka Tigrakhauda’’ olarak tanımlamaları ‘’Ok şeklinde sivri başlık giyen Sakalar’’ olarak bilindiklerini göstermektedir.
Mezar başlarına dikilen balbalların Orta Asya’dan Anadolu’ya kadar uzanması hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Cevap: Türklerin geleneklerine bağlı bir toplum olduklarını alışkanlık ve inançlarını hangi dine girerlerse girsinler sürdürmeye devam ettiklerini göstermektedir.
Kut anlayışının devlet yönetimine etkisi hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Cevap: Hükümdar ölmeden önce vasiyet olarak çocuklarına ülke yönetimi hakkında bilgiler verir ve vesayet de babadan oğula geçen, kan bağıyla bağlı bir kutsallık taşır. Bu nedenle hükümdarlar ve aileleri kan bağıyla bağlı olanlar kutsal sayılır. Kut anlayışında, devlet hanedanın ortak malı olarak kabul edilir. Böylece o aileden olmayanlar kutsal kabul edilmedikleri için devleti yönetemezler. Egemenlik dinsel bir boyut taşımasa da hükümdardan sonra tahta geçecek oğullar için yarışma şartları eşit sayılmaktadır. Kut anlayışının zararları olarak taht kavgalarının ortaya çıkıp çok kan akması ve insanların ölmesi en önemlisi olarak sayılır. Hükümdar vefat etmeden bir halef, selef durumu oluşmadığı için yönetimsel bir boşluk doğmuştur. Bununla beraber bazen devletlerin ikiye bölünmesiyle istikrar sağlanamamış ve egemenlik kurulamamıştır.
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 60 Cevapları
1. Yukarıdaki görselde neler görüyorsunuz? Söyleyiniz.
Cevap: Devlet yönetiminde karar alınacağı zaman Hakan ve Hatun’un yan yana oturduğu, Hakan’ın çocuklarını karşısına alarak kararlarını bildirdiğini özetle hanedan arası küçük bir kurultay yapıldığını görüyorum.
2. Hakan bir emir vereceği zaman “Hakan ve Hatun buyuruyor ki!” diye başlardı. Hakanın kullandığı bu ifadeden yola çıkarak Türklerde devlet yönetiminde kadının rolünü açıklayınız.
Cevap: Kadının hem hayatta hem de devlet yönetiminde yerinin erkekle aynı olduğu Hatun’a en az Hakan kadar değer ve söz hakkı verildiği özetle kadının günümüzdeki gibi değil tam aksine hak ettiği değerin verildiğini görmekteyiz.
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 61 Cevapları
Uygurları, Hunlar ve Kök Türklerden ayıran ekonomik, dinî ve kültürel özellikleri nelerdir? Söyleyiniz.
Cevap: Yerleşik hayata geçen Uygurlar, diğer Türk devletlerinden öncelikle mimari ve dini yönden ayrılırlar. Budizm dinine geçen Uygurlar aynı zamanda yerleşik hayata geçtikleri için hem ibadethaneler hem de yaşayacakları kalıcı evler binalar yapmışlardır. Kendilerine özgü alfabeleri olan Uygurlar aynı zamanda tarım ile uğraşmışlar yine bu yönleriyle de hayvancılık ile uğraşan diğer devletlerden ayrılmaktaydılar.
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 62 Cevapları
Yukarıdaki metinden yola çıkarak Uygurların kültürel özellikleri hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Cevap: Ticaretle uğraşan Uygurlar, Hint, Tibet ve Maveraünnehir halkı ile sıkı ilişkiler içinde bulunmuşlardır. Mani ve Buda dinine ait tapınaklar yapmışlardır ve mimaride gelişme göstermişlerdir. Bu alanda Hint ve İran sanatı etkisinde kalmışlardır. Kanallar açarak modern tarım yapmışlardır. Moğolların Türkleşmesinde önemli rol oynamışlardır. Kitap basma tekniğini ve kağıt yapımını bilen Uygurlar dünya kültür tarihinde önemli bir yere sahiptir.
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 63 Cevapları
Metinden yola çıkarak Uygurların ekonomik, kültürel ve dinî yönleriyle ilgili öğrendiklerinizi aşağıdaki kutucuklara yazınız.
Ekonomik; Tarım ile uğraşmışlar, kervan işletmek, vergi almak ve diğer ekonomik faliyetleri.
Kültürel; Alfabeleri vardır, karabalasagun ilim ve sanat merkezidir.
Dini; Budizm ve mani dininin seçmiş ve bu dinler hakkında eser yazmışlardır.
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Meb Yayınları Sayfa 64 Cevapları
Aşağıda verilen açıklamaların hangi Türk devletine ait olduğunu ilgili kutucuğu işaretleyerek belirtiniz. (Aynı açıklamanın birden fazla doğrusu olabilir.)
1- Oğuz Kağan Destanı bize aittir. (Hunlar)
2- Minyatür sanatında gelişmiş bir devletiz. (Uygurlar)
3- Orhun Abideleri ilk yazılı eserimizdir. (Kök Türkler)
4- Hukuk kurallarım yazılı hâle getirdik. (Uygurlar)
5- Ergenekon Destanı bizimdir.(Kök Türkler)
6- Töre, yazısız hukuk kurallarımızdır. (Hunlar, Kök Türkler)
7- Din anlayışımızda Gök Tanrı inancı vardır. (Hunlar, Kök Türkler)
8- Göç Destanı ve Türeyiş Destanı bizimdir. (Uygurlar)
9- Yerleşik hayata geçen ilk Türk devletiyiz. (Uygurlar)
10- Sosyal devlet anlayışımız vardır. (Hunlar, Kök Türkler, Uygurlar)
11- Devletimizin önemli işleri kurultayda görüşülür. (Hunlar, Kök Türkler, Uygurlar)
12- Devlet yönetimimizde Kut anlayışı vardır. (Hunlar, Kök Türkler)
13- Devlet yöneticilerimize Han, Hakan, Kağan unvanlarını veririz. (Hunlar, Kök Türkler, Uygurlar)