3. BÖLÜM SESİN SÜRATİ
6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 162 Cevabı Meb Yayınları
Sesin dalgalar halinde yayıldığını birinci bölümde öğrenmiştik. Ses dalgalarının belirli bir yayılma sürati vardır.
Yağmurlu bir günde gök gürültüsünün şimşek çaktıktan bir müddet sonra duyulması acaba nasıl açıklanabilir?
Cevap: Yağmurlu günlerde ilk önce şimşek çakmasını görürüz. Sonradan da gök gürültüsünü duyarız. Bunun tek bir nedeni vardır. O da ses ile ışığın arasındaki farktır. Işık önce yayıldığı için ilk önce şimşeği görür sonra dan da gök gürültüsünü duyarız. Çünkü ışık sesten daha hızlı yayılır.
Böbrek taşı olan hastaların tedavisinde bazen ses enerjisinden yararlanıldığını biliyor muydunuz?
Cevap: ESWL (Vücut dışından ses dalgaları ile taş kırma): Genellikle böbrekte uygun yerleşimdeki 2 cm’ye kadar olan taşların ve yola çıkmış üst idrar yolu (üst üreter) taşlarında ilk seçenek olarak uygulandığını daha önce duymuştum.
6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 163 Cevabı Meb Yayınları
Değerlendirme:
1. Hangi durumda ses daha iyi işitildi? Neden?
Cevap: Kulağımı sıraya dayayıp çıkan sesi dinlediğim zaman sesin daha yüksek olduğunu fark ettim.
6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 165 Cevabı Meb Yayınları
Birbirine karışmayan A, B ve C sıvıları aynı kaba konulduklarında şekildeki gibi dengede kaldığına göre A, B ve C sıvılarında sesin yayılma sürati arasındaki ilişkiyi açıklayınız.
Cevap: Ses çıkaran her cisim bir ses kaynağıdır. Ses, maddelerin titreşmeleri sonucu meydana gelir. Hava, davul, saz, hayvanlar vb. birer ses kaynağıdır. Bütün maddeler tanecikli yapıdadır. Ses dalgaları maddenin içerisindeki bu tanecikleri titreştirerek ilerler. Tanecikler arası mesafe katı maddelerde çok azken sıvılarda fazla, gazlarda ise daha fazladır.
1) Damla’nın evinin önünden geçen bir tır evin camlarını titretmiştir. Bu olay sesin hangi özelliğini açıklar?
Cevap: Evin önünden geçen bir tırın evin camlarının titremesine neden olması sesin dalgalar halinde yayılarak titreşimlere neden olmasına bağlıdır.
2) Aşağıdaki tabloya göre sesin en hızlı ve en yavaş olduğu maddesel ortamlar hangileridir?
Cevap: Sesin yayılma hızı ortamın cinsine bağlıdır. Sesin katı, sıvı ve gaz ortamlardaki yayılma hızı farklıdır. Gaz tanecikleri birbirinden çok uzak, katı tanecikler ise birbirine çok yakındır. Bu nedenle ses katılarda en hızlı, gazlarda ise en yavaş yayılmaktadır. Ortama göre sesin yayılma hızının karşılaştırılması Katı>Sıvı>Gaz
Sorunun Cevabı ise: Demir > Bakır > Su > Hava olacak.