3. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
1. Kitaplardan, ansiklopedilerden ve güvenilir genel ağ adreslerinden “Isaac Newton’un Üçüncü Yasası’nı” araştırınız. Araştırmalarınız sonucunda edindiğiniz bilgileri aşağıdaki tabloya yazınız.
Cevap: Isaac Newton’un Üçüncü Yasası, eylem-tepki prensibi olarak da bilinir ve bir cismin diğer bir cisme uyguladığı kuvvetin, ikinci cismin de ilk cisme aynı büyüklükte, ancak zıt yönde bir tepki kuvveti uyguladığını ifade eder.
2. Araştırmalarınız sonucunda edindiğiniz bilgileri dikkate alarak etki ve tepki kuvvetlerinin nasıl oluştuğunu gösteren bir düzenek tasarlayınız. Düzeneği tasarlarken seçeceğiniz malzemelerin kolay elde edilebilmesine özen gösteriniz.
Cevap: Sınıf içi yapılması gereken bir etkinlik.
3. Bu süreçte kitabımızın 13-15. Sayfalan arasındaki Fen, Mühendislik ve Girişimcilik Uygulamaları bölümünde yer alan bilgilerden yararlanınız.
Cevap: Sınıf içi yapılması gereken bir etkinlik.
4. Hazırladığınız düzeneği okulunuzda düzenleyeceğiniz bilim şenliğinde sergileyiniz.
A. Üç atlet 2 km’lik bir parkurda yapılan koşu yarışmasına aynı anda başlıyor. Atletlerin parkurun başlangıcında, ortasında ve bitişindeki konumları aşağıda verilmiştir.
Buna göre aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.
1. Atletlerin parkurun başlangıcından ortasına kadar geçen süredeki süratleri arasındaki ilişki nasıldır?
Cevap: Hakan>Selim>Yahya
2. Atletlerin parkurun ortasından bitişine kadar geçen süredeki görevleri arasındaki ilişki nasıldır?
Cevap: Yahya>Selim>Hakan
3. Atletlerin parkurun başlangıcında bitişine kadar geçen süredeki süratleri arasındaki ilişki nasıldır?
Cevap: Yahya>Selim>Hakan
B. Başlangıçta doğuya doğru hareket eden cisme etki eden üç kuvvet aşağıda verilmiştir. Buna göre aşağıdaki soruları cevaplayınız (Oklardaki her bölme 5 N büyüklüğü göstermektedir.).
1. Cisme etki eden kuvvetlerin yönü, doğrultusu ve büyüklüğü nedir?
| Kuvvetler | Kuvvetin Yönü | Kuvvetin Doğrultusu | Kuvvetin Büyüklüğü (N) |
| 1. kuvvet | Doğu | Doğu-batı | 15 |
| 2. kuvvet | Batı | Doğu-batı | 5 |
| 3. kuvvet | Doğu | Doğu-batı | 10 |
2. Cisme etki eden bileşke kuvvet kaç N büyüklüğünde ve hangi yöndedir?
Bileşke kuvveti bulmak için öncelikle aynı yönlü ve doğrultulu kuvvetleri toplayalım.
Doğu yönündeki kuvvetlerin toplamı =15+10
Doğu yönündeki kuvvetlerin toplamı = 25 N Şimdi zıt yönlü ve aynı doğrultulu kuvvetlerin bileşkesini bulalım.
Bileşke kuvvet = 25-5 Bileşke kuvvet = 20 N
Cisme etki eden bileşke kuvvet doğu yönünde, 20 N büyüklüğündedir.
3. Cismin hareket durumunda nasıl bir değişiklik gözlenir?
Cevap: Cismin hareket yönü bileşke kuvvetle aynı olduğundan cisim doğuya doğru hızlanarak harekete devam eder.
C. Bir öğrenci aşağıdaki beş eşit parçaya bölünmüş 30 m lik yolda, uzaktan kumandalı oyuncak arabasının 6 m lik her bölümünü 2 sn. de tamamladığını gözlemliyor. Buna göre oyuncak arabanın yol-zaman ve sürat-zaman grafiklerini çiziniz.
- Cevap:
Ç. Aşağıdaki tabloda oyuncak arabalara etki eden üç kuvvetle ilgili bilgi verilmiştir. Oyuncak arabalara etki eden kuvvetleri çizerek gösteriniz. Oyuncak arabaların hareket durumlarında gözlenen değişimleri noktalı yerlere yazınız.
Başlangıçta duran kırmızı arabaya 1 ve 2. kuvvetler etki etmektedir.
Başlangıçta doğuya doğru hareket eden mor arabaya 1,2 ve 3. kuvvetler etki etmektedir.
Başlangıçta batıya doğru hareket eden mavi arabaya 2 ve 3. kuvvetler etki etmektedir.
Başlangıçta duran yeşil arabaya 1,2 ve 3. kuvvetler etki etmektedir.
- Cevap:
D Aşağıdaki soruların cevaplarını işaretleyiniz.
1. Bir cisme etki eden üç kuvvet yandaki şekilde verilmiştir. Cisim ve cisme etki eden kuvvetlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur. (Oklardaki her bölme 4 N büyüklüğe eşittir.)?
A) Kuvvetlerin doğrultuları aynıdır.
B) Kuvvetlerin yönleri aynıdır.
C) Kuvvetlerin büyüklükleri aynıdır.
D) Cisim dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir.
Cevap: A
2. Dört atlet, saat 10.00’da yanşa başlamıştır. Atletlerin yarışı bitirme saatleri aşağıda verilmiştir. Buna göre en süratli atlet aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hande B) Kemal C) Serpil D) Ümit
Cevap: D
3. Yandaki cisim iki kuvvetin etkisi altındadır.
Cisme etki eden bileşke kuvvetle ilgili,
I. 45 N büyüklüğündedir.
II. Doğu-batı doğrultusundadır.
III. Batı yönündedir.
ifadelerinden hangileri söylenebilir (Oklardaki her bölme 5 N büyüklüğe eşittir.)?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III
Cevap: B
4. Yanda bir hareketlinin sürat-zaman grafiği verilmiştir. Hareketliyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Sürati zamanla artmaktadır.
B) Sabit süratle hareket eder.
C) 1 sn.de 12 m yol alır.
D) Eşit zaman aralıklarında eşit yollar alır.
Cevap: A
5. Halat çekme oyunu oynayan dört arkadaş, halata aynı doğrultuda kuvvet uygulamaktadır. Dört arkadaşın uyguladığı kuvvetlerin büyüklükleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Halat, oyun esnasında dengelenmiş kuvvetlerin etkisi altında kalmaktadır. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Hakan ile Bilal halata aynı yönde kuvvet uygular.
B) Yunus ile Melih halata aynı yönde kuvvet uygular.
C) Halata etki eden bileşke kuvvet sıfırdır.
D) Halat, Melih’in uyguladığı kuvvet yönünde hareket eder.
Cevap: D
6. Duran bir cisme doğu yönünde 16 N, batı yönünde 9 N büyüklüğünde kuvvetler etki etmektedir. Buna göre cisme etki eden bileşke kuvvetin büyüklüğü ve yönü aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Doğu yönünde 16 N
B) Doğu yönünde 7 N
C) Batı yönünde 7 N
D) Batı yönünde 16 N
Cevap: B
7. Görselde verilen sandığın sağ ve sol taraflarına halat bağlanmıştır. Mehmet, sandığı K noktasına götürmek için sandığa doğu yönünde 15 N büyüklüğünde kuvvet uyguluyor. Mehmet, sandığı hareket ettiremeyince arkadaşı Murat’tan yardım istiyor. Murat ve Mehmet birlikte kuvvet uyguladıklarında sandığı K noktasına götürüyorlar.
Buna göre,
I. Murat’ın uyguladığı kuvvet, Mehmet’in uyguladığı kuvvetten büyüktür.
II. Murat sandığa doğu yönünde kuvvet uygulamıştır.
III. Murat’ın ve Mehmet’in uyguladığı kuvvetlerin doğrultuları aynıdır,
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III
Cevap: D
8. İstanbul’dan Ankara’ya seyahat eden Nermin Hanım’ın yol boyunca karşılaştığı tabelalardan bazıları ve o tabelaları gördüğü zaman dilimleri aşağıda verilmiştir. Buna göre Nermin Hanım’ın seyahat ettiği aracın sürat-zaman grafiği aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Cevap: B
9. Aynı cisme etki eden üç kuvvetin yönü, doğrultusu ve büyüklüğü aşağıdaki tabloda verilmiştir. Cisim, aşağıda özellikleri verilen kuvvetlerden hangisi etki ettiğinde dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde olur?
A) Doğu-batı doğrultusunda, doğu yönünde, 12 N büyüklüğünde kuvvet
B) Doğu-batı doğrultusunda, batı yönünde, 4 N büyüklüğünde kuvvet
C) Doğu-batı doğrultusunda, doğu yönünde, 4 N büyüklüğünde kuvvet
D) Doğu-batı doğrultusunda, batı yönünde, 12 N büyüklüğünde kuvvet
Cevap: C