NASRETTİN HOCA FIKRALARI
1. ETKİNLİK
6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 104 Cevabı
a. Aşağıdaki karikatürlerin insanları güldürmek amacıyla hazırlandığı söylenebilir mi? Açıklayınız.
Cevap: Evet güldürmek de amaçlanmıştır. Ama sadece güldürmek değil aynı zamanda düşündürmek de amaçlanmıştır diyebiliriz.
b. Aşağıdaki karikatürlerin her birinde verilmek istenen mesajın ne olduğunu söyleyiniz.
İlk karikatürde : Teknolojinin gelişmesi anlatılmıştır.
İkinci karikatürde : Koyunlar üzerinden aslında halk eleştirilmiştir.
Üçüncü karikatürde: Yer çekimi kanunu üzerinden insanlar mizaha kavuşturulmuştur.
c. Aşağıdaki karikatürleri hazırlayanlar, karikatürlerin amaçlarına ulaşmaları, mesajlarının doğru anlaşılması için nelerden yararlanmış, bunu nasıl yapmıştır?
Cevap: Tarih biliminden resim ve çizim sanatının inceliklerinden ve halkların neye güleceklerini daha iyi belirlemek için bu konu ile ilgili araştırmalar yapabilecekleri kaynaklardan.
2. ETKİNLİK
6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 105 Cevabı
Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
• “Mizah” ne demektir? Mizaha niçin başvurulur?
Cevap: Mizah, eğlendirmek, güldürmek ve birine bir davranışı incitmeden söylemek ve ona takılmak anlamlarına gelmektedir. Mizah bir kültürdür, gülmece olarak bilinir ve güldürü amaçlı yapılır. toplumda önemli olarak kabul edilen şeylerin eleştirilen yanlarının komik bir dille dile getirilmesi ve o noktalara dikkat çekilmesi anlamını taşır.Mizaha başvuran insanlar toplumda yaşanan sorunların ve toplum tarafından hoş karşılanmayan ya da karşı çıkılıp eleştirilen şeylerin dile getirilmesi için yapılmaktadır. Mizahın amacının sadece gülmek olmadığı bilinmektedir. Bu nedenle mizah, toplum için yapılan bir çalışma olarak öne çıkmaktadır. Mizah toplumda bir ayna görevi görür ve topluma yön verebilir
• Sizi neler güldürür?
Cevap: Komiklikler şakalar insanların garip davranışları komik bir çizgi film veya müzikler.
• ” Gülmek, çok önemli bir ihtiyaçtır.” diyen birinin bu düşüncesine katılır mısınız? Açıklayınız.
Cevap: Kesinlikle katılıyorum. Çünkü gülmek insanı rahatlatır. Hayatın stresinden uzaklaştırır. İnsanı moral bozukluğundan dertlerinden uzaklaştırdığı ruhu tazelediği için bence bir ihtiyaçtır.
3. ETKİNLİK
Metnin görsellerine bakınız ve başlığını okuyunuz. Görselleri ve başlığından hareketle metinde ne anlatılıyor olabileceğini tahmin ediniz.
Cevap: Bir Hoca var, camide başından komik bazı olaylar geçiyor.
4. ETKİNLİK
6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 107 Cevabı
“Nasrettin Hoca Fıkraları” adlı metni, bir kez de dramatize ederek okuyunuz. Bunun için önce aşağıdaki soruları cevaplayınız:
a. Sizce “Nasrettin Hoca Fıkraları” adlı metindeki kısa olay yazılarının türü nedir?
Cevap: Fıkra denir. Fıkranın tanımı şöyledir: Fıkra, yaşamsal olaylardan hareketle anlatılan, anlatılanlardan bir sonuç çıkarma amacında olan, nükte, hiciv, mizah unsuru barındıran kısa sözlü ürünlerdir.
b. Sizce metindeki kısa olay yazıları, canlandırılmaya uygun mudur? Açıklayınız.
Cevap: Bence uygundur. Çünkü yer zaman ve kişiler azdır bellidir. Harekete dayalı bir anlatım vardır.
Ardından fıkralardaki kişi sayısı kadar arkadaşınızın bulunduğu gruplar oluşturunuz ve aranızda rol dağılımı yapınız. Her fıkrada size düşen bölümleri vurgu ve tonlamaya dikkat etmek ve verilmek istenen duyguları yansıtmaya çalışmak koşuluyla canlandırarak okuyunuz. Bütün gruplar canlandırmalarını bitirdiğinde en iyi canlandırmayı yapan grubu, sınıfın tamamının katıldığı bir oylamayla belirleyiniz.
Cevap: Bu etkinliği sınıf içinde yapmalısınız.
5. ETKİNLİK
a. “Nasrettin Hoca Fıkraları” adlı metindeki anlamını bilmediğiniz kelimeleri defterinize yazınız.
Cevap: Kaftan, zerdali, bahçıvan,
b. Bu kelimelerin anlamlarını, metnin veya cümlenin anlamından tahmin etmeye çalışarak tahminlerinizi kelimelerin karşılarına yazınız.
- Kaftan : Bir giysi çeşidi.
- Zerdali: Bir çiçek adı.
- Bahçıvan: Bahçeye bakan kişi.
c. Ardından bu kelimelerin anlamlarını sözlükten öğreniniz.
- Kaftan : genellikle ipekli kumaştan yapılan, uzun ve işlemeli üst giysisi.
- Zerdali: kayısının küçük meyve veren türü.
- Bahçıvan: bahçede sebze, meyve, çiçek yetiştiren ve geçimini bunları satarak sağlayan kimse.
ç. Anlamını doğru tahmin ettiğiniz kelimenin yanına işareti koyunuz.
- Kaftan
- Zerdali
- Bahçıvan
6. ETKİNLİK
6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 108 Cevabı
a. “Mizah” kelimesinin çağrıştırdığı kelimeleri aşağıdaki boşluklara yazınız.
b. 6. etkinliğin a maddesini yaparken yazdığınız bütün kelimelerin de yer almasına dikkat ederek defterinize istediğiniz konu ve türde bir metin yazınız.
Cevap: Öğretici metinler kendi aralarında tarihî, felsefi, bilimsel metinler, gazete çevresinde oluşan metinler ile kişisel hayatı konu alan metinler olmak üzere çeşitli türlere ayrılır. Gazete çevresinde oluşan metinler de makale, fıkra, deneme, eleştiri vb türlere ayrılır. Kişisel hayatı konu alan metinler ise hatıra, gezi, mektup, biyografi, günlük gibi türlerden oluşur.
7. ETKİNLİK
Metinle ilgili aşağıdaki soruları sözlü olarak cevaplayınız.
1. “Nasrettin Hoca Fıkraları” adlı metindeki kısa olay yazılarına fıkra denilebilir mi? Açıklayınız.
Cevap: Bence denir. Çünkü içerisinde güldürü unsuru vardır. Bu fıkralardaki mizah hemen kendini göstermektedir.
2. “İçinde Ben de Vardım” fıkrasında güldürücü olan unsur nedir?
Cevap: Hocanın düştüm demek yerine kaftanın düştüğünü ama şan gereği içinde kendi varken düştüğünü söylemesidir.
3. “Merdiven Satıyorum” fıkrasında güldürücü olan unsur nedir?
Cevap: Hocanın hazır cevaplılığıdır. Bu cevap karşısında bahçıvanın bir şey diyememesidir.
4. “Sana Ne?” fıkrasında güldürücü olan unsur nedir?
Cevap: Zıt gibi duran anlamlı kelimelerin bir arada kullanılarak çok etkileyici ve güzel bir fıkra olmasıdır.
5. “Kaldı mı Alacağın?” fıkrasında güldürücü olan unsur nedir?
Cevap: Hoca’nın zekası ile karışık gibi duran bir durumu çok kolay bir şekilde çözme yeteneğidir.
6. Sizce, “Nasrettin Hoca Fıkraları” adlı metindeki fıkraların güldürücü olmaktan başka hangi özellikleri vardır?
Cevap: Düşündürücü ve ders verici niteliktedir. Özellikle hazır cevaplılığı, aklı kullanmayı, insanların hayatlarından ders çıkarmayı göstermesi önemlidir.
7. “Nasrettin Hoca Fıkraları” adlı metni etkileyici buldunuz mu? Açıklayınız.
Cevap: Buldum. Çünkü hem güldürmekte hem de düşündürmektedir. Bu da metnin etkili olmasını sağlamaktadır.
8. ETKİNLİK
“İyi fıkra anlatmak, beden dilinizi etkili kullanmayı da gerektirir.” diyen bir kişi sizce ne demek istiyordur? Onun bu düşüncesine katılıyor musunuz? Açıklayınız.
Cevap: İnsanlar karşıdakini etkilemek için sadece kelimeleri değil aynı zamanda bir olayı daha iyi aktarabilmek için jest ve mimiklerden de yararlanmayı bilmelidirler.
“Ankara Türk Odası” adlı metnin “Sonraki Metnin İşlenişine Hazırlık” bölümünde sizden öğrenmeniz istenen fıkrayı, beden dilinizi etkili bir şekilde kullanmaya dikkat ederek sınıfta arkadaşlarınıza anlatınız. Sınıfla birlikte en iyi fıkra anlatan öğrenciyi belirleyiniz.
Cevap: Bu etkinliği sınıf ile beraber yapmalısınız.
6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 109 Cevabı
Yazmaya Hazırlık
Güldürücü bir olay kurgulayınız.
Baba, ortaokul üçüncü sınıfa giden oğlunun elinde karneyle salona girdiğini görür.
– “Allah allah, dönem ne çabuk bitmiş” diye düşünür ve oğlunu yanına çağırır.
– Getir bakayım şu karneyi.
– Al babacığım…
Adam karneye bir bakar, beden eğitimi ve resim dışındaki bütün dersleri sıfır. Çok sinirlenerek söylenmeye başlar :
– Bu nedir oğlum, bir dediğini iki etmiyoruz. Bilgisayar dedin bilgisayar aldık, tablet dedin aldık, telefon dedin aldık, İngilizce kursu dedin İngilizce kursuna gönderdik, gitar kursu, müzik aletleri, ne istersen yapıyoruz. Kız arkadaş uğruna harcadığın çiçek parasının haddi hesabı bile yok. Ne bu notların hali, rezil şey. Çocuk sakince babasına cevap verir :
– İyi ama babacığım o benim karnem değil ki, senin eski kitaplarını karıştırıyordum. Kitapların arasından senin ortaokul karneni buldum…
Yazma, Taslak Oluşturma
Defterlerinize, kurguladığınız güldürücü olayı anlattığınız bir fıkra yazınız. Yazacağınız metnin kısa olmasına dikkat ediniz ve metninize uygun bir başlık belirleyiniz.
Taslağı Gözden Geçirme, Yeniden Düzenleme
Yazdığınız metni, aşağıdaki sorular üzerinden gözden geçiriniz, yeniden düzenleyiniz.
• Bu yazıda güldürücü bir olay anlatılmış mı?
• Bu yazı kısa mı?
• Metne uygun bir başlık belirlenmiş mi?
• Bu yazıyı daha iyi nasıl yazabilirim?
• Bu yazıdaki güldürücü unsur herkes tarafından anlaşılabilecek nitelikte midir?
Düzeltme
Metnin yazımının tamamlanmasının ardından, yazınızı aşağıdaki sorular üzerinden değerlendiriniz.
• Yazdığınız yazıda, anlam bütünlüğünü bozan ifadeler var mı? Varsa bu ifadelerin hangileri olduğunu ve anlam bütünlüğünü nasıl bozduğunu açıklayınız.
• Yazdığınız yazıda, yazım yanlışlıkları var mı? Varsa bu yanlışlıklar nelerdir?
• Yazdığınız yazıda, noktalama yanlışlıkları var mı? Varsa bu yanlışlıklar nelerdir?
Anlatım bozukluklarını, yazım ve noktalama hatalarını belirleme aşamasından sonra bunları düzelterek metni defterinize yeniden yazınız.
Yayımlama, Paylaşma
Yazdığınız fıkrayı arkadaşlarınıza okuyunuz. En güzel fıkrayı, sınıfın tamamının katıldığı bir oylamayla belirleyiniz.
SONRAKİ METNİN İŞLENİŞİNE HAZIRLIK
! Sonraki metin işlenişinin “Okuma” bölümünde yapılacak etkinlik için deyimler sözlüğü temin ediniz ve sınıfa getiriniz.