6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Eksen Yayıncılık 1. Tema Erdemler Sayfa 37, 38, 39, 40 Adsız Çeşme Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları
ADSIZ ÇEŞME
1. ETKİNLİK
6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 37 Cevabı
“İyilik” kelimesinin çağrıştırdığı kelimeleri aşağıdaki boşluklara yazınız.
2. ETKİNLİK
Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
• “İyilik” kavramını tanımlamanız istense nasıl tanımlardınız?
Cevap: İyilik karşılık beklenmeden insanların yararına yapılan eylemler bütünüdür.
• Herhangi bir kişiye, karşılık beklenilerek yapılan yardıma iyilik denilebilir mi? Açıklayınız.
Cevap: Hayır denilemez çünkü karşılık bekleniyorsa orada samimiyetsiz bir durum söz konusudur. Oysa iyilik herhangi bir karşılık olmadan içten gelerek yapılırsa daha anlamlı olur.
• En son kime, hangi iyiliği yaptınız?
Cevap: Geçen gün arkadaşımın bisikleti bozuldu. Ben de biraz anladığım için ona yardım ettim. Bir iyilikte bulunarak onun bisikletini tamir ettim.
3. ETKİNLİK
Aşağıdaki özdeyiş ve atasözüyle ilgili duygu ve düşüncelerinizi açıklayınız.
Cevap: İyilik insanda bulunacak en erdemli karakter özelliklerinden biridir. Çünkü böyle bir dünyada bir çıkar beklemeden iyilik yapmak herkesin harcı değildir. İnsanlar ne yazık ki bazen bencillik yaparak bu bencillikleri doğrultusunda iyilik yapmakta sonra da bu iyilikten fayda sağlamaya çalışmaktadırlar.
II. DİNLEME
Dinleme metinlerini, öğretmeninizden ya da bu kitapla birlikte verilen “Dinleme CD’sinden” dinleyeceksiniz. “Adsız Çeşme” adlı metni iki kez dinleyiniz. Ardından metinle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Yürüyüşe kim çıkmıştır?
Cevap: İki kardeş çıkmıştır.
2. Mevsim hangi mevsimdir?
Cevap: Bir Yaz günü
6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 38 Cevabı
3. Hava nasıldır?
Cevap: Güneş gökte sanki fırın yakmıştır, dışarıda kavurucu bir sıcak vardır.
4. Yürüyüş kardeşlere niçin zehir olmuştur?
Cevap: Çünkü sıcaktan bunalmışlar ve susuzluktan bitkin düşmüşlerdir.
5. Kardeşlerin bulduğu çeşme nasıl bir çeşmedir?
Cevap: Oluğundan su akan eski bir çeşme.
6. Kardeşler neyi merak etmektedir?
Cevap: Bu çeşmeyi yapan kişiyi minnetle anmak için merak etmişler.
7. Çeşmeyi kim yapmıştır?
Cevap: Tek bir isim yazılıymış o da silik bir yazıymış. Gönül denen bir çeşmeymiş.
8. Şair, iyiliği neye benzetmektedir?
Cevap: Çeşmedeki Su gibi insanın yüreğinin de iyilikle dolması gerektiğini söylemektedir.
9. Şair, gönüllerimizi neye benzetmektedir?
Cevap: Gönüllerimizi adsız iyilik çeşmelerine benzetmektedir.
10. Şair, şiiri kime hitaben yazmıştır?
Cevap: Bütün çocuklara…
11. Şiir, hangi sözlerle sona ermektedir?
Cevap: Su yerine iyilikle dol,
Yavrum adsız bir çeşme ol
Verilen soruların cevaplanmasının ardından metinde anlatılanlardan hareketle yeni düşünce ve hayaller üretmenizi sağlayacak aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Şair, iyiliği niçin suya benzetiyor olabilir? “Adsız Çeşme” adlı şiirin şairi siz olsaydınız iyiliği neye benzetirdiniz? Niçin?
Cevap: Çünkü su insanlar için çok önemli ve hayati bir önem taşımaktadır. İyilik de insanlar için su gibi önemli ve su gibi aziz bir şeydir. Ben iyiliği güneşe benzetirdim, çünkü ne kadar çok insanı aydınlatırsanız o kadar minnet ve şükran duyguları alırsınız.
2. Şair, gönüllerimizi niçin çeşmeye benzetiyor olabilir? “Adsız Çeşme” adlı şiirin şairi siz olsaydınız gönülleri neye benzetirdiniz? Niçin?
Cevap: Çünkü gönüllerden akacak sevgi ve iyiliğin sonu yoktur tıpkı su akan çeşmeler gibi .
3. Şair, “Yavrum, adsız bir çeşme ol.” sözüyle ne anlatmak istiyor olabilir?
Cevap: İyilik yaptığımızda bunu kalpten ve kimsenin gözüne sokmadan yapmamız gerektiğini belirtiyor.
4. Şair, bu şiir için neden “Adsız Çeşme” başlığını kullanmış olabilir? Siz olsaydınız bu şiir için hangi başlığı kullanırdınız? Niçin?
Cevap: Çünkü iyilik yapan nice adsız binlerce kahramanın yardımseverin temsili için bu ismi kullanmış olabilir.
B. Söz Varlığı
“Adsız Çeşme” adlı metni bir kez daha dinleyiniz. Metinde anlamını bilmediğiniz kelimeler varsa bu kelimeleri defterlerinize not ediniz ve bunların anlamlarını sözlükten öğreniniz.
- çeşme: genellikle herkesin yararlanması için yapılan, borularla gelen suyun bir oluktan ya da musluktan aktığı, bir yalağı bulunan su haznesi ya da yapısı.
- minnet: gördüğü bir iyilik karşısında kendini borçlu duyumsama, gönül borcu.
Yeni öğrendiğiniz kelimelerin her biriyle birer cümle kurunuz ve kurduğunuz cümleleri defterlerinize yazarak sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.
- Çok susayınca köyün çeşmesinden su içmiştik.
- Yaptığı iyiliklerine minnet duyuyordum.
C. Anlama
4. ETKİNLİK
Metinle ilgili aşağıdaki soruları sözlü olarak cevaplayınız.
1. “Adsız Çeşme” adlı metnin çocuklara nasihat etmek amacıyla yazılmış bir şiir olduğu söylenebilir mi? Açıklayınız.
Cevap: Söylenebilir. Çünkü çocuklara iyi insan olmayı, onlara sevgi ve iyiliğin öneminin anlatıldığı bir metindir.
2. Şiirin en çok hangi bölümünü sevdiniz? Niçin?
Cevap: En son bölümü çok sevmiştim. Çünkü çok güzel bir şekilde sonlandırılmıştır.
5. ETKİNLİK
Metnin konusunu ve ana duygusunu belirlemek için aşağıdaki soruları cevaplayınız.
• Şair metinde ne anlatıyor, neden söz ediyor?
Cevap: Metinde iyiliğin öneminden bahsetmektedir.
• Sizce şair bu metni hangi amaçla yazmış olabilir?
Cevap: Çocuklara nasihat vermek için.
• Şairin bu metinde, bize aktarmak, hissettirmek istediği asıl duygu nedir?
Cevap: İyiliğin önemi.
6. ETKİNLİK
6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 39 Cevabı
Metnin içeriğine uygun bir başlık belirlemek için aşağıdaki soruları cevaplayınız.
• Sizce şair, okuduğunuz metin için niçin “Adsız Çeşme” başlığını kullanmış olabilir?
Cevap: Çünkü iyilik ile dolu kalbi su akan çeşmeye benzetmiştir.
• Sizce bu başlık, metinde anlatılanlarla uyumlu, metne uygun mu?
Cevap: Uyumludur. Çünkü konu ile başlık aynı şeyden bahsetmektedir.
Metnin şairi siz olsaydınız metin için hangi başlığı kullanırdınız?
Cevap: İyilik Çeşmesi
7. ETKİNLİK
Yukarıdaki kelimelerden Türkçe karşılığını bildikleriniz var mı? Varsa açıklayınız. Ardından “kendiliğinden” kelimesinin yukarıdaki yabancı kelimelerden hangisinin Türkçe karşılığı olabileceğini söyleyiniz.
- data: bilgi
- agresif: gergin
- trend: moda
- perspektif: bakış
- hacker: korsan
- imitasyon: çakma
- kendiliğinden / spontane
8. ETKİNLİK
Aşağıdaki kelimelerden her birinin 7. etkinlikteki yabancı kelimelerden hangisinin Türkçe karşılığı olduğu ile ilgili tahminlerinizi söyleyiniz.
1. zihniyet, anlayış: mantalite
2. uzlaşma: konsensus
3. taklit: imitasyon
4. karamsar:pesimist
5. geri bildirim: feedback
6. bağlantı: link
7. bilgisayar korsanı: hacker
8. eğilim: trend
9. saldırgan: agresif
10. veri: data
11. bakış açısı: perspektif
12. zamanlama: timing
9. ETKİNLİK
7 ve 8 . etkinliklerin ardından aşağıdaki sorularla ilgili düşüncelerinizi sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.
• Yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanmak niçin önemlidir?
Cevap: Çünkü dilimiz bizi biz yapan en önemli kültürel öğelerden biridir. Eğer dilimize sahip çıkmazsak sonraki nesiller bağımlı bir şekilde yaşar. Bu da vatanın parçalanmasına kadar gidecek bir sürecin başlamasına neden olur.
• Yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanmanın Türkçeyi korumak ve geliştirmekle ilgili önemli sorumluluklarımızdan biri olduğu söylenebilir mi? Açıklayınız.
Cevap: Söylenebilir. Çünkü Türkçesi ve güzel dilimizde karşılığı varsa neden yabancı kelimeleri kullanalım ki?
10. ETKİNLİK
6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 40 Cevabı
Aşağıdaki sorularla ilgili duygu ve düşüncelerinizi, yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanmaya dikkat ederek açıklayınız.
• “Adsız Çeşme” adlı şiiri etkileyici buldunuz mu? Niçin?
Cevap: Buldum. Çünkü iyilik üstüne beni düşündüren bir yazıdır. Bu şiirde ben yeni şeyler de öğrenmiş oldum.
• “‘Adsız Çeşme’ adlı şiir, çok önemli, çok değerli bir metindir.” diyen birinin bu düşüncesine katılıyor musunuz? Niçin?
Cevap: Kesinlikle katılıyorum. Çünkü bu tür metinlerle çocuklara ve herkese iyiliği sevgiyi anlatabiliriz.
Yazmaya Hazırlık
“Adsız Çeşme” adlı şiiri, bir kez daha dinleyiniz. Ardından şiirin konusunu ve ana duygusunu hatırlayarak sınıfta arkadaşlarınıza açıklayınız.
Cevap: Konu iyiliğin önemi ana duygu iyilik….
Yazma, Taslak Oluşturma
“Adsız Çeşme” adlı şiirde ele alınan duygu, düşünce, hayal veya olayları geliştiriniz ve yaratıcılığınızı kullanarak defterinize şiir dışındaki bir türde (hikâye, deneme, masal, fabl vd.) bir metin yazınız.
Taslağı Gözden Geçirme, Yeniden Düzenleme
Geçen gün sokakta üşüyen minik bir kedicik buldum. Aldım onu eve getirdim. Önce biraz süt verdim. Ardından bir battaniye ile kuruttum onu. Daha sonra ona yatacak bir sepet ayarladım. Bir süre sonra üşümesi geçmişti. Artık ayaklarımın dibinden ayrılmaz olmuştu. Onu o kadar çok sevmiştim ki ben de onsuz uyuyamaz olmuştum. Ona minnak adını verdim. Şimdi ne zaman göz göze gelsek ona yaptığım iyiliğe karşılık verircesine gözlerini kısarak tatlı tatlı miyavlıyor bana.
Yazdığınız metni, aşağıdaki sorular üzerinden gözden geçiriniz, yeniden düzenleyiniz.
• Bu yazıda, belirlenen konu ve ana duygu anlatılmış mı?
Cevap: anlatılmış
• Bu yazı, belirlenen türe uygun mu?
Cevap: uygun
• Bu yazıyı daha iyi nasıl yazabilirim?
Cevap: örnekleri çoğaltabilirim…
• Bu yazı anlaşılır mı?
Cevap: Anlaşılır.
• Bu yazıda, konuyla ilgili olarak daha farklı nelere yer verilebilir?
Cevap: Günlük hayattan örnekler çoğaltılabilir.
Düzeltme
Yazdığınız metni, dil-anlatım, yazım-noktalama ve içerik bakımından değerlendirerek bu değerlendirmeye bağlı olarak gereken düzeltmeleri yapınız. Düzeltme çalışmalarının tamamlanmasından sonra metni defterlerinize yeniden yazınız.
Yayımlama, Paylaşma
Defterinize yazdığınız metni sınıfta arkadaşlarınıza okuyunuz.
SONRAKİ METNİN (“NEVRUZ ADLI METİN) İŞLENİŞİNE HAZIRLIK
! Sonraki metin işlenişinin “Okuma” bölümünde yapılacak bir etkinlik için sınıfa A4 ebadında 4-5 kâğıt getiriniz.
! Sonraki metin işlenişinin “Okuma” bölümünde yapılacak bir etkinlik için gruplara ayrılınız. Grubunuzda iş bölümü yaparak “Okuma” bölümünde yapılacak etkinlikte kullanılmak üzere boya kalemleri ve A3 ebadında birkaç kâğıt getiriniz.