4. Tema Millî Kültürümüz Değerlendirme Soruları Cevapları
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Anka Kuşu Yayınevi Sayfa 138 Cevabı
Erenler Pınarı Efsanesi
Sinanpaşa ilçesine bağlı Düzağaç köyünde kaynayıp coşan bir pınar vardır. Söylendiğine göre bu pınar, Anadolu’nun Türkleşmesi sırasında ulu kişilerin başında konakladıkları bir suymuş. Bu yüzden adına Erenler Pınarı denilirmiş. Şifalıymış, temizmiş, debisi yüksekmiş. Çevresinde çayırlar, çimenler, ağaçlar yetişirmiş. O suyun yanında Düzağaç köyü kurulmuş. Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’nı kaybetmesinin ardından İzmir’e çıkan Yunanlılar, Anadolu’nun içlerine doğru ilerlerken Düzağaç köyünü de işgal etmişler. Düşmanın bir taburu köye yerleşerek karargâh kurmuş.
Yüzyıllardır çağlayıp coşan, köylülerin su ihtiyacını karşılayıp şifa dağıtan Erenler Pınarı, işgalle birlikte mateme ve karalara bürünen köy halkı gibi üzerini sazlarla ve otlarla örtmüş, kendini gizlemiş. Anadolu’yu Türkleştirmeye gelen alperenlere coşarak, çağlayarak verdiği suyunu, esirgemiş işgalci Yunanlılardan. Bir damlasını bile vermemiş. Büyük Taarruz başlayıp Türk askerleri düşmanı Dumlupınar taraflarına sürdüğü zaman Erenler Pınarı da otlardan, sazlardan arınmış, ayna gibi, temiz, pırıl pırıl suyuyla karşılamış Türk askerlerini. Askerler kana kana içmişler Erenler Pınarı’nın suyundan. Suyu içen askerler çağlayıp coşmuş, düşmanı önlerine kattıkları gibi İzmir’e kadar kovalayıp denize dökmüş. Askerler içtikçe su çoğalmış, bir değirmeni çevirecek kadar büyümüş. Suyun ayağına değirmenler kurulmuş. Yakın zamana kadar çalışan değirmenler, sanayinin ilerlemesiyle yıkılmış, harap olmuş.
İlk dört soruyu metne göre cevaplayınız.
1. Pınara neden Erenler Pınarı denilirmiş?
Cevap: Anadolu’nun Türkleşmesi sırasında ulu kişilerin başında konakladıkları bir suymuş.
2. Pınar neden mateme bürünmüş?
Cevap: Yunanlıların köyü işgal etmesiyle.
3. Pınar daha sonra Türk askerini nasıl karşılamış?
Cevap: Ayna gibi, temiz, pırıl pırıl suyuyla.
4. Pınarın suyunu çoğaltan nedir?
Cevap: Askerlerin suyu içmesi.
5. Bildiğiniz efsaneler nelerdir? Bu efsaneleri sınıfta anlatınız.
Cevap: Sizler için bildiğimiz efsanelerin ismini yazdık. Leyla ile Mecnun Efsanesini ise kısaca anlattık.
Bildiğim efsaneler şunlardır:
- Sarıkız Efsanesi
- Yeşeren Ağaç
- Hekimhan
- Kız Kalesi Efsanesi
- Aligelmez Efsanesi
- Altın Beşik Efsanesi
- Leyla ile Mecnun Efsanesi
- Gelin Kaynana Efsanesi
Leyla ile Mecnun Efsanesi
Rivayete göre, Leyla yörük obası beyinin kızıdır. Köylüler her bahar sürüleriyle birlikte yaylaya çıkmakta sonbaharda tekrar köye dönmektedir. Oba yaylaya çıktığı gün en arkadan onları izleyen Leyla köyün çıkışındaki pınarın başında Mecnun’u görür. Mecnun, sevdiğini beklemektedir. Birbirlerini üç ay göremeyecek olan sevdalılar konuşmaya başlar.
Konuşmaya dalan aşıklar o kadar uzun konuşurlar ki bir de bakarlar ki insanlar yayladan geriye dönüyor. Aradan üç ay geçmiş, onlar zamanın nasıl geçtiğini fark etmemiştir. Dönen ailelerin içinde bulunan babasına yakalanmaktan korkan Leyla utancından dua eder.
“Allah’ım biz şuracıkta iki kavak ağacı olalım, yan yana göğe doğru uzayalım.” der. Mecnun, “Bizi keserler, kavuşamayız Leylam!” der. Leyla, “Öyleyse iki sarmaşık olalım, yan yana duran iki ağaca sarılalım.” der. Mecnun, “Kurur gideriz, kavuşamayız Leylam!” der. Bunun üzerine Leyla, “Allah’ım iki yıldız olalım, gökte yan yana duralım, yılda bir kez bizi kavuştur!” der.
Leyla’nın duası kabul olur ve ikisi birden yıldız olarak yan yana göğe yükselirler. O gün bu gündür, gökte yan yana parlayan bu iki yıldız, yılda bir kez obaların yayladan dönüş zamanında birleşmekte ve tekrar ayrılmaktadır. Onları birleşirken görenlerin de duaları anında kabul olmaktadır.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Anka Kuşu Yayınevi Sayfa 139 Cevabı
DERYALAR (TÜRKÜ)
Aman bre deryalar kanlıca deryalar!
Biz nişanlıyız deryalar,
Biz nişanlıyız.
İkimiz de bir boydayız,
Biz delikanlıyız.
Kırcaali’yle Arda arası saat sekiz sırası.
Ardalılar ağlıyor Yusuf’um
Yoktur ah çaresi!
Çıkar aba poturunu Yusuf’um
Dalgalar artacak,
Demedim mi ben sana
Yusuf’um Kayığımız batacak.
Kırcaali’yle Arda boylarında,
Kimler gidecek
Garip de Yusuf’umun annesine
Kim haber verecek?
Zavallı Feride’nin annesine
Kim haber verecek?
1. Balkan yöresine ait olan yukarıdaki türküyü okuyunuz. Konusunu ve ana duygusunu yazınız.
- Cevap: Bu türkü, Balkan yöresine aittir ve ana duygusu; ayrılık, özlem ve endişedir. Türkü, bir çiftin ayrılık anında yaşadığı duyguları ve endişeleri anlatır.
2. Her cümleyi aşağıda verilen kelimelerden uygun olanıyla tamamlayınız.
Hafta sonu Aydın’a gidecektik ancak yağmur yağdı.
İdil’e çok ısrar ettik ama şarkı söyletemedik.
Biz de gideriz yalnız davet edilirsek.
Doruk çok yorulmuştu ama yine de elinden geleni yaptı.
Bu gün okula gelmedi yoksa hastalandı mı?
Yemek masasına oturdu, ekmeği böldü fakat yiyemedi.
Kakava Şenliği’ne gidecektik ya da Tekirdağ Kiraz Festivali’ne.
Gökyüzünde hiç bulut yoktu fakat hava durmadan gürlüyordu.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Anka Kuşu Yayınevi Sayfa 140 Cevabı
3. Aşağıdaki deyimlerle anlamlarını örnekte olduğu gibi eşleştiriniz.
1. Çalmadan oynamak g. Çok neşeli olmak
2. Damarına basmak c. Bir kişinin en zayıf noktasına dokunup onu sinirlendirmek
3. Çam devirmek d. Farkında olmadan bir kişinin canını yakan sözler söylemek
4. El etek çekmek b. Belli bir işi yapmaktan vazgeçmek
5. Gece silahlı gündüz külahlı a. Hiç kimseye belli etmeden iyi görünüp kötü işler yapan
6. Saman alevi gibi parlamak e. Aniden kızıp köpüren ve çok çabuk öfkesi geçen kişiler için kullanılır.
f. Olayları her zaman kötüye yoran
4. Aşağıdaki görselin anlattığı atasözünü bulunuz ve anlamını açıklayınız.
Cevap: Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır. Gönül alıcı okşayıcı sözlerle inatçı bir kişiyi inadından vazgeçirebiliriz.
5. Aşağıdaki kelimelerle isim ve sıfat tamlamaları oluşturup yazınız.
İsim tamlaması, arabanın koltuğu - ülkenin özgürlüğü - kitap kapağı - Türk bayrağı - okuma kitabı
Sıfat tamlamaması, Kırmızı bayrak - tükenmez kalem - cesur ülke - şefkatli ülke - kırmızı kalem