7. Ünite Sonu Değerlendirme Soruları
A. Aşağıda verilen maddeleri, iletken maddeler ve yalıtkan maddeler kümelerine örnekteki gibi yazınız.
İletken maddeler: tuzlu su, altın yüzük, metal ataş, alüminyum küre, çivi, nikel-krom tel
Yalıtkan maddeler: plastik çubuk, şekerli su, yün kumaş, mukavva karton, saf su, cam vazo
B. Aşağıdaki tabloda bazı tellerin uzunlukları, dik kesit alanları ve cinsleri verilmiştir. Buna göre tellerin elektriksel dirençlerinin karşılaştırılmasıyla ilgili aşağıda verilen boşlukları, örnekteki gibi doldurunuz.
1. K telinin direnci L telinin direncinden fazladır. Çünkü aynı uzunluğa sahip ve aynı cins tellerden K telinin kesit alanı daha azdır. Kesit alanı azaldıkça direnç artar.
2. L telinin direnci M telinin direncinden. L telinin direnci M telinin direncinden daha azdır. Çünkü aynı kesit alanına sahip ve aynı cins tellerden kısa olanın elektriksel direnci de azdır.
3. N telinin direnci M telinin direncinden N telinin direnci M telinin direncinden daha azdır. Çünkü aynı kesit alanına ve uzunluğa sahip gümüş telin elektriksel direnci, bakır telin elektriksel direncinden daha azdır.
C. Aşağıdaki görselde aynı cins, aynı kesit alanına ve farklı uzunluğa sahip teller verilmiştir. Bu tellerin elektriksel direncinin ok yönünde nasıl değiştiğini sebepleriyle noktalı yerlere yazınız.
Cevap: Ok yönünde elektriksel direnç artar. Çünkü aynı kesit alanına sahip ve aynı cins tellerden uzunluğu fazla olanın elektriksel direnci daha fazladır.
Ç. Aşağıdaki görsellerde verilen basit elektrik devresi şemalarından hangisini kullanarak bir maddenin elektrik enerjisini iletip iletmediğini test edebilirsiniz? Düşüncelerinizi sebepleriyle defterinize yazınız.
Cevap: Bir maddenin elektrik enerjisini iletip iletmediğini 2. elektrik devresiyle test edebiliriz. Çünkü 2. elektrik devresindeki açık olan kısımlara herhangi bir maddeyi temas ettirdiğimizde ampul yanıyorsa o madde elektrik enerjisi iletmekte, yanmıyorsa o madde elektrik enerjisini iletmemektedir.
D. Aşağıdaki tabloda verilen ifadeler doğru ise “D”, yanlış ise “Y” kutucuğuna “✓” işareti koyunuz. Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadelerin doğrularını defterinize yazınız.
1. Maddelerin elektrik enerjisinin geçişine karşı gösterdiği zorluğa elektriksel direnç denir. (D)
2. Bir iletkenin uzunluğu arttıkça elektriksel direnci azalır. (Y)
3. Bir iletkenin elektriksel direnci, cinsine bağlıdır. (D)
4. Bir elektrik devresindeki elektriksel direnç azaldıkça ampul parlaklığı azalır.(Y)
5. Filaman, tungsten adı verilen bir metalden yapılır. (D)
6. Bir elektrik devresindeki elektriksel direnç arttıkça ampul parlaklığı artar.(Y)
E. Aşağıdaki soruların doğru cevaplarını işaretleyiniz.
1. Aşağıda şeması verilen elektrik devresindeki test uçlarına aynı uzunlukta ve farklı kalınlıktaki K, L, M bakır telleri sırasıyla temas ettiriliyor. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Test uçlarına K teli temas ettirildiğinde ampul parlaklığı en fazla olur.
B) Test uçlarına M teli temas ettirildiğinde ampul parlaklığı en fazla olur.
C) Test uçlarına L teli temas ettirildiğinde ampul parlaklığı en fazla olur.
D) Test uçlarına temas ettirilen telin kalınlığı, ampul parlaklığını etkilemez.
Cevap: B
2. Aşağıda görselleri verilen elektrikli araç gereçlerden hangisinde okla gösterilen kısım iletkendir?
Cevap: A
3. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Yalıtkan maddelerin elektriksel direnci, iletken maddelerin elektriksel direncinden fazladır.
B) Ampulün yapısındaki filaman iletkendir.
C) Basit bir elektrik devresindeki iletkenin uzunluğu arttıkça ampul daha uzun süre ışık verir.
D) Elektrikli araç gereçlerin gövdeleri yalıtkan maddelerle kaplıdır.
Cevap: C
4. Bir öğrenci yandaki görselde şeması verilen elektrik devresini kuruyor. Ardından test uçlarına K, L, M ve N maddelerini temas ettiriyor. Bu esnada öğrencinin ampulle ilgili gözlemleri aşağıdaki gibidir. Buna göre maddelerin elektrik enerjisinin iletimine göre sınıflandırılması aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) K – M L – N
B) K – L M – N
C) L – N K – M
D) L – M K – N
Cevap: A
5. 1 m uzunluğundaki iletken telin üzerinde sırasıyla aşağıdaki uygulamalar yapılıyor.
1. İletken telin uzunluğu yarıya indiriliyor.
2. İletken tel inceltiliyor.
Bu iki uygulama sonucunda telin elektriksel direncinin değişimiyle ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi doğru olur?
Cevap: D
Bu ünitede yaptığınız çalışmalar ve öğrendiğiniz bilgilerle ilgili aşağıda bir form verilmiştir. Bu formdaki soruları cevaplayınız.
Bu ünitede neler öğrendiniz?
Cevap: Bu ünitede elektrik devrelerini, ampulün icadını ve yapısını, ampulün ışığının fazla veya az olmasında tellerin kalınlığının ne ölçüde etkili olduğunu öğrendik.
Bu ünitede hangi konular ilginizi çekti?
Cevap: Özellikle elektrik devrelerinin nasıl bağlandıkları ilgimi çekti.
Bu ünitede başarılı olduğunuz konular hangileriydi?
Cevap: Elektrik tellerinin kalın ve ince olmasının elektrik akışkanlığını nasıl etkilediği konusunda.
Bu ünitede öğrendiğiniz bilgilerden size ilginç gelen hangisiydi?
Cevap: Bana en çok ampulün icadı konusunda yaşanan zorluklar ilgi çekici gelmişti.
Bu ünitede öğrendiğiniz bilgileri hayatınızın hangi alanlarında kullanabilirsiniz?
Cevap: Günlük hayatta belki bir gün elektrik ile ilgili bir sorun olursa orada kullanabilirim bu bilgileri.
Bu ünitede hangi konuları anlamakta zorlandınız? Bu konularla ilgili aklınıza takılan soruları ders öğretmeninize sorunuz.
Cevap: Zorlandığım hiç bir konu olmadı.
İlerleyen yaşlarda bu ünitede öğrendiğiniz konulara ilişkin bir meslek seçmeyi ister misiniz? Bu hangi meslek olabilir?
Cevap: Belki bir gün elektrik mühendisi olursam bu bilgileri kullanabilirim