5. Sınıf Temel Dini Bilgiler Meb Yayınları 4. Ünite Adab-ı Muaşeret Sayfa 101, 102 Ünitemizi Değerlendirelim Soruları ve Cevapları İmam Hatip Ortaokulu
5. Sınıf Meb Yayınları Temel Dini Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 101 Cevabı
A. Aşağıdaki açık uçlu soruları cevaplayınız.
1. Edep ve hayâ kavramlarını açıklayınız.
Edeb: İnsanın söz ve hareket olarak diğer insanlarla olan ilişkilerinde ölçülü davranması ve iyi geçinmesidir. Benliğe yerleşen güzel bir huy olan edep, kişiyi lekeleyici şeylerden koruyan bir melekedir. Tarifinden de anlaşıldığı gibi edep, Allah’ın rızasına uygun zahiri ahlaktan başka, dinimizin gerekli gördüğü, aklın da kabul ettiği hareket ve sözlerin tamamından ibarettir. (M. Zeki DUMAN, Âdâb-ı Müaşeret ve Görgü Kuralları, 19-21)
Hayâ; utanma, hicap, ar anlamlarına gelir. Edebe aykırı olan olaylar meydana gelince kalbin duyarlılık kazanması ve ızdırap duymasıdır. Bu halin belirtisi derhal hayâ sahibi kişinin üzerinde görülür. Çünkü, bu çirkin olaydan dolayı, hayâ faziletine bürünmüş kişinin benliği bundan etkilenir.
2. Selamlaşmanın önemini açıklayınız.
Dinimiz, insanların birbirini sevmesi, sayması ve dayanışma içinde kardeşçe yaşamasına önem verir. Bunu sağlayan davranışlardan biri olan selamlaşma, dinimizin öğütlediği davranışlardandır. Yüce Allah Kur’an’da “Bir selamla selamlandığınız zaman, siz de ondan daha güzeli ile selamlayın …”(Nisa suresi, ayet 86) buyurmuştur. Sevgili Peygamberimiz de selâmlaşmaya önem vermiş, selâmlaşmayı yaygınlaştırmayı öğütlemiştir. Hatta selâm vermede yarışmayı tavsiye etmiş, önce selâm vermenin daha iyi olduğunu belirtmiştir.
3. Görgü kurallarına uymanın insan ilişkilerine ne gibi etkileri vardır? Açıklayınız.
Görgü kuralları ahlaki kurallar olarak toplumda yerleşik hale gelmiş ve insanlar tarafından benimsenmiş kurallardır. Görgü kuralları, örf ve adet olarak, gelenek ve görenek olarak zaman içinde bazı toplumda değerleri nispetinde oluşmaktadır. Bunlar daha çok ahlaki kurallar olarak yazılı olmayan kurallardır. Nesilden nesle görülerek aktarılmaktadır.
Görgü kurallarına uymanın insan ilişkilerinde de etkileri görülmektedir. İnsanların birbirine sevgi beslemesi, saygı duyması görgü kuralları sayesindedir. Yemek yeme, tanışma, öncelik verme, fikirlere saygı duyma, insanlara samimi davranma en önemli görgü kurallarındandır. Büyüklere öncelik verme, büyükleri takip etme ve insanlara saygılı olma insan ilişkilerinde görgü kurallarının benimsendiğini göstermektedir.
B. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. I. Yürüyenin durana, ayakta olanın oturana selam vermesi daha uygundur.
II. Bir yerden ayrılırken de selam vermek gerekir.
III. Selamlaşmak insanlar arasındaki sevgi ve saygıyı artırır.
IV. Bir yere girdiğimizde selam vermemize gerek yoktur.
Yukarıdaki cümlelerden hangileri doğrudur?
A) I-III-IV B) II-III C) II-IV D) I-II-III
2. Aşağıda alışveriş adabıyla ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Dinimizin haram kıldığı yiyecek ve içeceklerin alışverişini yapmak da haramdır.
B) Alışveriş yaparken dürüst olmalı, kimseyi aldatmamalıyız.
C) Alışveriş yaparken borçlandıysak, borcumuzu ödemesek de olur.
D) Birine bir mal satacaksak malımızın varsa kusurlarını da söylemeliyiz.
3. Yolculuk adabıyla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Evimizden çıkarken besmele çekmeli ve dua etmeliyiz.
B) Toplu taşıma araçlarında yüksek sesle konuşabiliriz.
C) Bir yere giderken anne babamıza haber vermeliyiz.
D) Toplu taşıma araçlarında yaşlı ve hastalara yer vermeliyiz.
5. Sınıf Meb Yayınları Temel Dini Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 102 Cevabı
4. Peygamber’imiz (s.a.v.) bir hadisinde “Her dinin bir ahlakı vardır; İslam ahlakının özü de hayâdır.”buyurmuştur. (İbn Mâce, Zühd, 17.)
Yukarıda verilen hadiste bahsedilen hayâ kavramıyla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır.
A) Hayâ, utanma duygusu olup, kötü ve çirkin işler yapmaktan sakınmamızı sağlar.
B) Hayâ duygusu Allah’a olan inancımızdan kaynaklanır.
C) Hayâ insanı değerli kılan ahlaki bir özelliktir.
D) Bazen hayâsız davranmamızda sorun yoktur.
5. Toplumsal ilişkilerimizi düzenleyen, söz ve davranışlarımıza güzellik ve incelik katan nezaket ve görgü kurallarıdır.
Yukarıda tanımı verilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A) Adab-ı Muaşeret
B) Sadakat
C) Kibir
D) Gurur
C. Aşağıdaki cümlelerden doğru olanların başına (D), yanlış olanların başına (Y) yazınız.
1. (D) Edep, güzel davranışlar sergileme bilincidir.
2. (D) Hayâ, utanma duygusudur. Bu duygu sayesinde kötü ve çirkin işlerden uzak dururuz.
3. (Y) Kaba ve bencil davransak da insanlarla iyi ilişkiler kurabiliriz.
4. (D) Adab-ı muaşeret, insanlarla ilişkilerimizi düzenleyen görgü kurallarıdır.
5. (D) Nezaket, nazik ve kibar olmak demektir.
6. (Y) Arkadaşlarımızla karşılaştığımızda onlara selam vermemize gerek yoktur.
7. (D) Selam vererek, birbirimize sevgi ve dostluk göstermiş oluruz.
8. (D) Giyim kuşamımızda dinimizin koyduğu ölçülere uyarız.
9. (Y) Hastalanan arkadaşlarımızı ziyaret etmek onlara bir fayda sağlamaz.
10. (D) İnternet kullanırken de dinimizin belirlediği ilkelere uygun davranırız.