3. Konu: Nüfus ve Yerleşmeyi Etkileyen faktörler
Anahtar Sözcükler: Nüfus, yerleşme, doğal unsur, beşerî unsur
Başlarken
Sizce aile bağları (Görsel: 3.24) yerleştiğimiz yerde olmamızda etkili midir? Neden?
Cevap: Kesinlikle etkilidir. Çünkü aile bağları en önemli en etkili bağlardır. İnsanı kök olarak bir yere bağlar. İnsanın kendi alanını belirlemesine ve o alanda ömrünü geçirmesine dayanak oluşturur. Güvenli bölgesidir bir bakıma.
İnsanlar beslenme, barınma, iletişim, ulaşım, araç, gereç gibi istek ve ihtiyaçlarını karşılayabilmek için ekonomik faaliyetlerde bulunurlar. Bu faaliyetlerde doğanın çeşitli özelliklerinden yararlandıkları gibi bazen doğa üzerinde birtakım değişiklikler yaparak da üretime geçerler. Üretim gerçekleştirilirken çoğu zaman farklı meslek gruplarından insanlara ihtiyaç duyulur. Böylece o faaliyetin yapıldığı yerlerde nüfus artışı meydana gelir. Sizce insanların bir yerde yaşamasında, üretim gibi başka belirleyici unsurlar da var mıdır? Açıklayınız.
Cevap: Üretimin yanında iklimi, eğitim ve sağlık hizmetleri olanaklarını da sayabiliriz. Çünkü insan daha sadece kendi yaşamını değil gelecek kuşaklarının da yaşamını sağlığını, eğitimini, kuracakları refah dolu bir yaşam amacını da düşünerek seçiyor o yeri.
İnsan doğa ile niçin etkileşimde bulunmak zorundadır?
Cevap: Çünkü doğa olmadan insan bir hiçtir. Doğa ona barınma, yeme-içme ve diğer bütün ihtiyaçlarını karşılama olanağı vermektedir. Doğa olmadan insan da olamaz. Varlığını sürdürmesi için bu etkileşime zorunludur.
SIRA SİZDE
Nüfus ve yerleşmenin dağılışına etki eden faktörlerin yer aldığı tabloyu inceleyiniz. Doğal unsurların başına “D”, beşerî unsurların başına “B” yazınız. Soruları cevaplayınız.
Yaşadığınız yerin bir yerleşim yeri olmasında hangi doğal ve beşerî unsurlar etkilidir? Tabloda işaretleyiniz.
Nüfusun artmasına veya azalmasına neden olan unsurlara uygun düşen bir şehrin ismini ilgili sütuna yazınız.
Belirlediğiniz il, “Unsurlar” kısmındaki verilenlerden olumlu etkilenmişse ilgili haneye “+”, olumsuz etkilenmişse “-” işareti koyunuz.
Seçtiğiniz illerin nüfusunu araştırarak tabloya ekleyiniz.
Sıra No. | Doğal (D) Beşerî (B) | Unsurlar | Örnek İl | +/– | Nüfusu | Yaşadığım il |
1 | D | Su kaynakları | Afyon | + | 750.000 - 1 Milyon arası | |
2 | B | Ulaşım | Aksaray | + | 750.000 - 1 Milyon arası | |
3 | B | Tarım | Aydın | + | 1-1.5 Milyon arası | |
4 | D | Yer şekilleri | Hakkari | - | 750.000 - 1 Milyon arası | |
5 | B | Sanayi | Kocaeli | + | 1-1.5 Milyon arası | |
6 | D | Toprak özellikleri | Mersin | + | 1-2 Milyon arası | |
7 | D | Yer altı kaynakları | Sivas | - | 750.000 - 1 Milyon arası | |
8 | B | Tarihî nedenler | Kahramanmaraş | - | 750.000 - 1 Milyon arası | |
9 | D | Bitki örtüsü | Rize | + | 750.000 - 1 Milyon arası | |
10 | B | Turizm | Antalya | + | 1-1.5 Milyon arası |