5. Sınıf Ada Yayıncılık Yayıncılık Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 140 Cevabı
Çevrenizdeki canlıları gözlemleyiniz. Kaç tane canlı çeşidi olduğunu söyleyebilir misin?
Cevap:Yaşadığımız bölgeyi Marmara Bölgesi olarak sınırlandıracak olursak bitki ve hayvanlar olmak üzere birçok tür bulabiliriz.
Bitki türleri;
– Çiçekli bitkiler, çiçeksiz bitkiler, açık tohumlu bitkiler, kapalı tohumlu bitkiler
Hayvan türleri,
– Kedi, kopek, kuş, yılan, kirpi, fare
Pandaların neslinin tükenme tehlikesi altında olduğunu duymuş olabilirsiniz. Panda gibi canlıların nesli neden tükenmektedir? Canlıların nesli tükenebilir mi? Tahminlerinizi arkadaşlarınızla tartışınız.
Cevap: Nesli tükenen hayvanların sayısı hiç de azımsanmayacak kadar çok. Doğal afetler, iklim ya da yerküre değişimleri gibi birçok sebepten ötürü birçok canlı türünün nesli tükenmiştir. Dünyanın doğal bir dengesi olduğu için bazı canlıların yok olması tabii bir sonuçtur. Ancak insan faktöründen ötürü doğal dengenin bozulması da beraber birçok canlı türünün neslinin insanoğlu faktöründen ötürü tükenmesini ortaya çıkarmıştır.
Çevrenizde oluşan kirlilikleri fark ettiniz mi? Çevre kirliliği nasıl oluşmaktadır? İnsanların çevreye etkileri nasıldır?
Cevap: Çevre sorunları ülkemizin ve dünyamızın en önemli sorunları arasında yer almaktadır. Çevre kirliliği nedeniyle her geçen gün dünyamız biraz daha kirlenmekte ve bu nedenle dünyadaki tüm canlıların hayatı tehlikeye girmektedir.Çevre sorunlarını oluşturan etkenlerin başında insanların bilinçsizliği gelmektedir. Bu konuda gerekli hassasiyeti göstermeyen insanlar çevrenin kirlenmesine birinci dereceden etki etmektedir. Çevre kirliliğinin bir diğer sebebi ise gelişen teknoloji ve sanayi alanlarının artmasıdır. Hızla gelişen sanayi alanlarından çıkan atıklar büyük ölçüde çevre kirliliğine sebep olmaktadır. Fabrikaların gerekli özeni göstermemeleri ve yetersiz denetim çevre sorunlarına yol açmaktadır.
Çevredeki ormanların kesilmesi, atık suların doğaya bırakılması, fabrikalardaki filtre yetersizliği gibi birçok etken çevre kirliliğine sebep olan diğer etkenlerdir. Bu sorun dünyamızı her geçen gün tehdit etmekte ve çevre kirliliğine mutlaka etkili önlemler almak gerekmektedir.
5. Sınıf Ada Yayıncılık Yayıncılık Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 141 Cevabı
İnsan ve çevrenin etkileşimi nasıldır ? İnsanlar çevrede olumlu ve olumsuz ne gibi etkilerde bulunabilir?
Cevap:İnsanların Doğa ve Çevre Üzerindeki Olumlu Etkileri
- Hava kirliliğini önlemek maksadıyla evlerin ve fabrikaların bacalarına filtre takılması
- Ağaç dikilmesi
- Balık çiftliklerinde üretilen balıkların doğal akarsulara ve göllere serbest bırakılması
- Hayvanlara zarar vermemek ve hayvanları korumak
- Bilinçsiz bir şekilde ağaçların kesilmesini engellemek
- Sokakta yaşayan hayvanları korumak ve beslemek
- Çevreye çöp atmamakİnsanların Doğa ve Çevre Üzerindeki Olumsuz Etkileri
- Petrol ve kömür gibi yakıtların çok miktarda ve bilinçsiz bir şekilde kullanılması
- Zararlı sanayi atıklarının çevreye atılması
- Nükleer silahların kullanılması
- Ağaçların bilinçsiz bir şekilde kesilmesi
- Doğadaki hayvanların bilinçsiz bir şekilde avlanması
- Radyasyon yayan cihazların yaygın bir şekilde kullanılması
5. Sınıf Ada Yayıncılık Yayıncılık Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 142 Cevabı
Kaç kuş türü biliyorsunuz? Bunların adlarını sayabilir misiniz? Peki kaç çiçek türü biliyorsunuz? Kaç çiçek çeşidi sayabilirsiniz?
Cevap: Yaklaşık dünya üzerinde 10.000 yaşayan kuş türü bulunmaktadır. Bunların adlarını saymamız büyük bir araştırma yapmadan saymak mümkün değildir.Kaç çiçek türü olduğunu sadece tahminde bulunabiliriz. 80 milyon ile 100 milyon civarında çiçek türü olduğu tahmin edilmektedir. Bunların adlarını saymamız mümkün değildir.
Dünya’daki canlı türlerinin sayısı o kadar çoktur ki bilim insanları bütün türleri daha belirleyememiştir. Bu nedenle Dünya’da tam olarak ne kadar canlı türü olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Bir bölgede bulunan çeşitli ekosistemler, ekosistemlerdeki bitki ve hayvan türlerinin sayıca zenginliği biyolojik çeşitlilik olarak adlandırılır. Ekosistemlerin iklim, toprak, su ve coğrafi özellikleri barındırdığı tür sayısını yani biyolojik çeşitliliği etkiler.
Dünya üzerinde yaşayan canlılar, tüm insanlığa ve diğer canlılara birçok fayda sağlar. Örneğin zorunlu ihtiyaçlarımızdan olan yiyecek, su, oksijen, enerji ve çeşitli kimyasal maddeler canlılardan ve onların bulunduğu habitatlardan sağlanmaktadır. Bu nedenle biyolojik çeşitlilik ülkelerin doğal zenginlik kaynaklarındandır.
Yukarıdaki gazete haberinde de okuduğunuz gibi sizin bulunduğunuz bölgede de o bölgeye ait canlılar var mı?
Cevap: Evet var. Mesela kelaynak kuşu vardı. Başka coğrafyada pek bulunmuyordu.
Çevrenizdeki bitki türlerini ve canlı çeşitlerini gözlemleyiniz. Kaç canlı türü bulunuyor?
Bitki türleri;
– Çiçekli bitkiler, çiçeksiz bitkiler, açık tohumlu bitkiler, kapalı tohumlu bitkiler
Hayvan türleri,
– Kedi, kopek, kuş, yılan, kirpi, fare
Çevrenizdeki ekosistemlerde bulunan bitki ve hayvanlara örnekler verebilir misiniz?
Cevap: Çam ağacı, meşe ağacı, gül , papatya, eşek, köpek, kedi
5. Sınıf Ada Yayıncılık Yayıncılık Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 143 Cevabı
Yaşadığınız çevre, bitki ve hayvan çeşitliliği bakımından zengin mi?
Cevap: Evet zengin. Çünkü dört mevsim yaşanıyor ve orman açısından zengin bir yer. Bundan dolayı da çeşitlilik fazla.
• Yaşadığınız çevredeki bitki ve hayvan çeşitliliğinin doğal yaşam için önemi hakkında neler söyleyebilirsiniz? Tahminlerinizi arkadaşlarınızla tartışınız.
Cevap: Böcekler, bitkilerin tozlaşmasını sağlayarak bitki yaşamının devamlılığı ve çeşitliliğine olanak vermekte ve ekosistemin devamlılığını sağlamaktadır. Yine böceklerin önemli bir kısmı, organik maddelerin ayrışmasını ve tekrar toprağa kazandırılmasını sağlamakta adeta doğada birer gönüllü temizlik işçisi gibi çalışmaktadır. Bu etkileşim içinde canlı türlerinden herhangi birine verilecek zarar bütün sisteme zarar vermekte ve doğadaki yaşam dengesini bozabilmektedir.Biyolojik çeşitlilik, çevrenin sağlıklı olmasını sağlayan bu çevreyle ilgili hizmetlerin bazıları şunlardır:
Peki biyoçeşitliliğin doğal yaşam için önemi ne olabilir?
Cevap: Biyoçeşitlilik, bir bölgedeki genlerin, türlerin, ekosistemlerin ve ekolojik olayların oluşturduğu bir bütündür. Başka bir deyişle biyoçeşitlilik, bir bölgedeki genlerin, bu genleri taşıyan türlerin, bu türleri barındıran ekosistemlerin ve bunları birbirine bağlayan olayların (süreçlerin) tamamını kapsar. Biyolojik çeşitlilik deyimi, tüm canlı organizmalar ve bu organizmaların yaşam alanlarının çeşitliliğini, birbirleri ve yaşadıkları ortamlarla olan ilişkilerini tanımlamak üzere de kullanılmaktadır. Bir yörede yetişen, yaşayan canlıların (makroskobik-mikroskobik) tümü o yerin biyolojik çeşitliliğini oluşturur
5. Sınıf Ada Yayıncılık Yayıncılık Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 144 Cevabı
Biyoçeşitliliğin doğal yaşam için önemli olduğunu biliyorsunuz. Peki dünya üzerinde veya çevrenizde biyoçeşitliliğe zarar veren etkenler olduğunu biliyor musunuz?
Cevap: Şöyle ki küresel ısınma,ev atıkları,sanayideki atıklar,şehirleşme bide barajlar Biyoçeşitliliğe zarar veren etkenlerdir. Aşırı avlama. -Plansız veya kontrol edilmeden bina yapılması -Bilinçsiz ağaçlandırma -Bilinçsiz bitki ihracatı -Bilinçsiz hayvan ihracatı
Peki bu azalmaların nedeninin ne olduğunu biliyor musunuz?
• Genetiği değiştirilmiş organizmaların (GDO) çevredeki bazı canlı türlerine zarar vermesi
• Aşırı otlatma ile meraların tahrip edilmesi
• Evsel atıkların oluşturduğu çevre kirliliği
• Nüfus artışı ve kentleşme
• Deniz kazaları sonucu deniz kirlenmesi
• Küresel ısınma
• Aşırı avlanma
5. Sınıf Ada Yayıncılık Yayıncılık Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 145 Cevabı
Peki biyoçeşitliliği tehdit eden faktörleri nasıl azaltabiliriz?
- Kontrolsüz avlanmanın önüne çıkılmalıdır.
- ağaç kesimleri ormanların yok olmasına engel olunmalıdır.
- parfüm gibi ozon tabakasını delebilecek maddeler kullanılmamalıdır.
- orman gezilerinde dikkatli olunmalıdır. Orman yangını olmasına karşın.
- bitki ve hayvanların kontrolsüz dolanmasına engel olunmalıdır
- böcek tahtının önüne çıkılmalıdır