4. Tema Doğa ve Evren Ölçme ve Değerlendirme Cevapları
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dörtel Yayınları Sayfa 122 Cevabı
Ben küçük bir yağmur damlasıyım. Önce yeryüzündeydim. Güneş’in sıcağı ile buhar oldum/’ gökyüzüne çıktım. Benim gibi çok sayıda buhar damlaları ile birleştik. Bulut olduk. Bulut olarak gökyüzünde uzun süre kaldık. Çok yükseklerden yeryüzünü seyrettik. Köyler, şehirler, bahçeler, tarlalar, ormanlar ne kadar güzel görünüyordu! Çocuklar oyun oynuyor, köylüler bahçe ve tarlalarda çalışıyor, köyün sürüleri kırlarda otluyordu. Yeryüzü yüksekten çok güzel görünüyordu. Yollar ve yollardaki araçlar, her şey çok güzeldi. Ormanlar, çayırlar, göller, dereler, nehirler yeryüzünü süslüyordu.
Yanıma bir damla geldi. Gördüklerimizi birbirimize anlatıyorduk ki: “Deniz göründü, deniz göründü!” diye sesler duyduk. Nehrin ağzı genişledi. Meğer nehrin denize döküldüğü yere gelmişiz! Denizi yakından ilk defa görüyordum. Onun büyüklüğü karşısında şaşırdım. Yaşlı bir damla yanıma gelerek:
— Ben de denizi ilk gördüğümde böyle şaşırmıştım. Deniz bizim son durağımızdır. Bütün akarsular denize dökülür. Buradan buhar olup tekrar gökyüzüne çıkarız, dedi.
Denizin suyu çok tuzluydu. İrili ufaklı, renk renk balıklar vardı. Yüzgeç denen kanatlarını hiç durmadan hareket ettirerek sağa sola koşuyorlardı. Denizde midye, istiridye, denizanası gibi daha birçok hayvan vardı. Denizin dibi ormana benziyordu. Engebeler, çukurlar, tepeler…
İnsanlar, denizin üstünde ulaşımı vapur, kayık, sandal ile sağlıyorlardı. Küçük ve büyük motorlarla balıkları avlamaya çalışıyorlardı. Yakalanan balıklar kurtulmak için çırpınıyordu. Küçük balıklar, büyüklere yem olmamak için kayaların ve yosunların arasına saklanıyordu.
Zaman geçti, yaşlı damlanın dediği gibi, tekrar buhar olup gökyüzüne çıktım. Bundan sonra bakalım neler göreceğim?..
A. Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.
1. Metinde anlatılan olay nedir? Açıklayınız.
Cevap: Metinde küçük bir yağmur damlasının yaşadıkları, yeryüzünden buharlaşarak gökyüzüne çıkması, bulut olması, denize düşmesi ve tekrar gökyüzüne çıkması anlatılmaktadır.
2. Metinden çıkardığınız sonuç (ana fikir) nedir? Yazınız.
Cevap: Metinden hayatın aslında bir döngüden ibaret olduğu sonucunu çıkarıyorum.
3. Metinde geçen terimleri sınıflandırıp yazınız.
– Buhar, deniz, nehir, akarsu→ coğrafya terimi
– yüzgeç → zooloji terimi
– vapur, kayık, sandal → ulaşım terimi
4. Yazar metinde nasıl bir anlatım biçiminden yararlanmıştır? Örneklerle açıklayınız.
Cevap: Yazar yağmur damlasını kişileştirmiştir. Onun yaşam döngüsünü öyküleme yoluyla anlatmıştır. Yer yer betimleyici anlatımı da kullanmıştır.
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dörtel Yayınları Sayfa 123 Cevabı
5. Metinde hangi söz sanatlarından yararlanılmıştır? Örnekleyiniz.
Cevap: Yazar yağmur damlasını kişileştirmiştir. Onun yaşam döngüsünü öyküleme yoluyla anlatmıştır. Yer yer betimleyici anlatımı da kullanmıştır.
6. Metinden basit, türemiş, birleşik fiillere örnekler bulup birer cümlede kullanınız.
Fiiller ve örnek cümleler şu şekildedir:
- Basit fiil: Duy- → Bugün çok güzel bir haber duydum.
- Türemiş fiil: Birleş- → Dicle ve Fırat nehirleri denize dökülmeden önce birleşiyor.
- Birleşik: Seyret- → Dünkü maçı stadyumda seyrettim.
7. Metinden öznel ve nesnel yargılara örnekler bulup yazınız.
Öznel yargılar:
- Çok yükseklerden yeryüzünü seyrettik. Köyler, şehirler, bahçeler, tarlalar, ormanlar ne kadar güzel görünüyordu!
- Yeryüzü yüksekten çok güzel görünüyordu.
- Yollar ve yollardaki araçlar, her şey çok güzeldi. Ormanlar, çayırlar, göller, dereler, nehirler yeryüzünü süslüyordu.
Nesnel yargılar:
- Bütün akarsular denize dökülür.
- Denizde midye, istiridye, denizanası gibi daha birçok hayvan vardı.
- İnsanlar, denizin üstünde ulaşımı vapur, kayık, sandal ile sağlıyorlardı.
8. Metinden haber kipiyle çekimlenmiş fiiller bulup yazınız. Bu filleri birer cümlede siz kullanınız.
Çekimlenmiş fiiller ve birer cümlede kullanalım:
- Oldum: Görülen geçmiş zaman → Dünkü denemede kardeşim birinci oldu.
- Oynuyor: Şimdiki zaman → Çocuklar bahçede saklambaç oynuyor.
- Çıkarız: Geniş zaman → Bugün evde duralım yarın dışarı çıkarız
- Göreceğim: Gelecek zaman → Acaba orada nasıl insanlar göreceğim?
- Şaşırmıştım: Duyulan geçmiş zaman (hikâyesi) → Onu karşımda görünce çok şaşırmıştım.
B. Aşağıdaki soruların doğru cevabını bulup işaretleyiniz.
1. Aşağıdaki atasözlerinden hangisinin fiili yapı yönünden farklıdır?
A) Irmaktan geçerken at değiştirilmez.
B) Yangını körükleyen saçından tutuşur.
C) Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez.
D) Sakla samanı gelir zamanı.
Cevap: D
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sebep-sonuç ilişkisi yoktur?
A) Çalışmadığı için iyi not alamadı.
B) O hastalandığı için gelememiştir.
C) Gözlüğümü değiştirmek için doktora gideceğim.
D) Kahvaltı yapmadığı için okulda bayılmış.
Cevap: C
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dörtel Yayınları Sayfa 124 Cevabı
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tezat sanatından yararlanılmamıştır?
A) Denizin üstünde de altında da yaşayanlar var.
B) İnsanlar kötü işler yaparak iyi sonuçlara ulaşılamayacağını bilirler.
C) Denizin üstünde küçük ve büyük motorlarla balıkları avlamaya çalışıyorlardı.
D) Denizin üstünde ulaşımı vapur ve kayık ile sağlıyorlar.
Cevap: D
4. “Onun büyüklüğü karşısında şaşırdım.” cümlesindeki fiilin anlam özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Oluş bildiriyor.
B) Durum bildiriyor.
C) İş (kılış) bildiriyor.
D) Olumsuzluk ifade ediyor.
Cevap: B
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kelimenin yanlış yerde kullanımından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu yapılmıştır?
A) Nehrin ağzı genişledi.
B) Meğer nehrin denize döküldüğü yere gelmişiz.
C) Denizi ilk defa yakından gördüm.
D) Bir yaşlı damla yanıma geldi.
Cevap: D
C. Aşağıdaki cümlelerden doğru olanların başına “D” yanlış olanların başına “Y” yazınız.
(D) Doğanın korunmasında her insanın üstlenebileceği bir görev vardır.
(Y) “Okumuşsunuz” çekimli fiili, dilek kiplerinden şart çekimine girmiştir.
(Y) “Onun o yaşta Türkçeye tutkunluğuna hayrandım.” cümlesinin yüklemi bildirme kipiyle çekimlenmiştir. (Yüklem ek fiil almış bir isimdir.)
(Y) “Sayısal verilerden yararlanma, örnekleme” birer anlatım biçimidir.
(D) “Tanık gösterme” bir düşünceyi geliştirme yoludur.
(Y) “Yaşayacaksın ağacım, Yaşayacaksın. Cırcır böceklerinin sesini dinleyerek” dizelerinde benzetme söz sanatından yararlanılmıştır.