5. ÜNİTE SONU DEĞERLENDİRME
1. İslam dininde emredilen ibadetlerle temizlik arasında nasıl bir ilişki vardır? Örnek vererek anlatınız.
İslam dininde emredilen başlıca ibadetler, namaz kılmak, oruç tutmak, zekat vermek, hacca gitmek olarak bilinmektedir. Bu ibadetlerin yerine getirilmesi bakımından da emirler bulunmaktadır. İnsanların ibadetleri yerine getirmeden önce temizliğe dikkat etmesi gerekir.
Namaz kılmadan önce, kıyafetlerin ve namaz kılınacak yerin temiz olması gerekir. Oruç tutarken, yenilen yemeklerin temiz olması gerekir. Zekat verirken, zekata konu olan eşya, hayvan, para gibi varlıkların harama bulaşmamış olması gerekir. Bu da maddi ve manevi olarak temizliğin iki türlü olduğunu gösterir. Maddi temizlik beden ve çevre temizliği olarak bilinir.
2. Sağlıklı yaşamada temizliğin önemi nedir? Açıklayınız.
İnsanlar hayatlarını devam ettirebilmek için bir takım temel ihtiyaçlara gereksinim duyarlar. Bu ihtiyaçlar genel olarak barınma, koruma ve beslenme ihtiyaçlarıdır. Bunlar yerine geldiğinde insan hayati tehlikesini atlatmış sayılır.
Fakat temel ihtiyaçların sağlıklı bir şekilde yerine getirilmesi için de bir takım şartlar gerekmektedir. Bu şartlardan en önemlisi temizliktir. Temizlik, insanın sağlıklı yaşamasına imkan sağlayarak hayatta kalma oranını yükseltir.
3. Temiz olmak insana neler kazandırır? Belirtiniz.
Temiz olmak insana, saygı, sevgi kazandırır. Temiz olmak insana, sağlık, sıhhat ve dayanıklılık kazandırır. Temiz olmak insana, disiplin, düzen ve bir hayat prensibi kazandırır. Temiz olan insanlar toplumda diğer insanları da rahatsız etmezler. Bu da temizliğin en önemli sorumluluklarından biridir. Bu nedenle temiz olmaya özen göstererek dişlerin fırçalanması, ter kokusunun ve ayak kokusunun önüne geçilmesi gerekir.
4. Okulumuzun ve evimizin temiz olması için neler yapabiliriz? Söyleyiniz.
Evlerimizde sürekli olarak kullanılan odaların temiz tutulması, sağlıklı bir çevrede yaşama ihtiyacının karşılanması adına gereklidir. İbadetlerin yerine getirilmesi için de çevrenin temiz olması gerekir. Namaz kılarken kabul olmasını sağlayacak şeylerden biri de kılınan yerin temiz olmasıdır. Bu nedenle her an kıyafet ve çevre temizliğine dikkat ederek yaşamak gerekir.
5. Abdest alırken ilk ve son olarak hangi organlar yıkanır?
A. Eller-yüz B. Burun-kollar C. Eller-ayaklar D. Ağız-ense
6. I. Elleri yıkamak
II. Banyo yapmak
III. Yere çöp atmamak
IV. Dişleri fırçalamak
Yukarıdakilerden kaç tanesi beden temizliği ile ilgilidir?
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
7. Aşağıdakilerden hangisi çevre temizliği ile ilişkilendirilemez?
A. Okulumuzu temiz tutmak
B. Odamızı havalandırmak
C. Çevremizi yeşillendirmek
D. Doğru sözlü olmak
8. “İki nimet vardır ki insanların çoğu bunların değerini bilmekte aldanmıştır:
............................... ve boş zaman.” (Buhârî, Rikak, 1.)
Yukarıdaki hadiste boş bırakılan bölüme hangi ifade getirilmelidir?
A. Ekmek B. Su C. Sağlık D. Yağmur
9. Aşağıdaki ifadelerde boş bırakılan bölümleri, verilen ifadelerle tamamlayınız
• Abdest; el, yüz, ayak vb. organların yıkanmasıyla yapılan bir temizlik ve ibadettir.
• Boy abdesti, bütün vücudun yıkanmasıyla yapılan bir temizliktir. Buna gusül denir.
• Sağlıklı olmak için öncelikle temiz olmak gerekir.
• Peygamber Efendimiz (s.a.v.) dişlerini misvak ile düzenli olarak temizlemiştir.
• Temizlik maddi ve manevi temizlik olmak üzere ikiye ayrılır.
• Yemekten önce ve sonra elleri yıkamak Peygamberimizin (s.a.v.) tavsiye ettiği bir davranıştır.
10. Çevrenin temiz olması için nelere dikkat etmek gerekir? Aşağıdaki şemaya yazınız.
Çevremizin temiz olması için;
- Dışarda tüketilen yiyecek ve içecek ambalajları çöp kutusuna atmalıdır.
- Sokakta iken yüksek sesle konuşulmamalıdır.
- Evlerde biriken çöpleri sokak başlarına değil çöp tenekelerine atmalıdır.
- Deniz, ırmak gibi doğal su kaynaklarına atık atılmamalıdır.
- Fabrika bacalarına filtre takılmalıdır.
- Fabrika atıkları denize veya çevreye atılmamalıdır.
- Isınmak için kullanılan yakıtlar mümkün olduğu kadar, çevreye en az zarar veren yakıtlardan seçilmelidir.
- Çevredeki ağaç ve bitkilere; park, bahçe gibi ortak kullanım alanlarına zarar verilmemelidir.
- Evcil hayvanların dışkıları uygun bir şekilde çöplere atılmalı, sokak ve parklarda bırakılmamalıdır.
- Elektrik ve su tüketimine dikkat edilmelidir ki bu dolaylı yoldan çevre kirliliğine sebep olmaktadır.
- Kimyasal malzeme atıkları, tükenen piller çöplere atılmalıdır.
- Sınıflarda açılan kalem atıkları çöplere atılmalıdır.
- Tuvaletlerde temizliğe ayrıca önem verilmeli, kirli peçeteler çöplere atılmalı ve tuvalet su ile yeterince temizlenmelidir.
- Doğaya karışmayacak hiçbir madde; cam, plastik, metal gibi, doğaya atılmamalıdır.
- Piknik bölgelerinde, piknik yapıldıktan sonra çıkan atıklar toplanmalı, yakılan ateşin söndüğünden emin olunmalıdır.