4. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Cevapları Ata Yayınları Çözümleri Sayfa 120
B. KARIŞIMLARIN AYRILMASI
Yukarıda görselleri verilen araçları daha önce kullandınız mı? Bu araçları karışımları ayırmak için kullanacağız.
Makarna piştikten sonra su ve makarnayı birbirinden ayırmak için yukarıdaki görsellerde verilen araçlardan hangisini kullanmalıyız?
Cevap: Su ve makarnayı ayırmak için süzgeç kullanmalıyız.
Kum içindeki çakılları ayırmak için yukarıdaki görsellerde verilen araçlardan hangisini kullanmalıyız?
Cevap: Kum içindeki çakılları ayırmak için 3. resimdeki elekten kullanmalıyız.
Un içindeki yabancı maddeleri ayırmak için yukarıdaki görsellerde verilen araçlardan hangisini kullanmalıyız?
Cevap: Un içindeki yabancı maddeleri ayırmak için 4. resimdeki eleği kullanmalıyız.
Düğmelerin içine karışmış çok sayıdaki iğneyi ayırmak için yukarıdaki görsellerde verilen araçlardan hangisini kullanmalıyız?
Cevap: Düğmelerin içine karışmış iğneleri ayırmak için mıknatıs kullanmalıyız.
4. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Cevapları Ata Yayınları Çözümleri Sayfa 121
Karışımları Ayırma Yöntemleri
Karışımların çeşitli maddelerden meydana geldiğini öğrendik. Bu maddeleri ayırmak için karışımdaki maddelerin özelliklerine göre farklı yöntemler kullanırız. Bu yöntemler eleme, süzme ve mıknatısla ayırmadır. Şimdi bu yöntemleri hangi tür karışımları ayırmak için kullanacağımızı öğrenelim. Bunun için öncelikle aşağıdaki “Karışımları Ayıralım” isimli deneyi yapalım.
Deney Yapalım
Karışımları Ayıralım
• 3 tane kap alalım. Birinci kapta pirinç ve suyu, ikinci kapta bakır parçaları ve demir tozunu, üçüncü kapta ise talaş ve unu karıştırarak karışım oluşturalım.
• Süzgecin altına boş bir kap koyup pirinç-su karışımını süzgeçten geçirelim.
• Eleğin altına boş bir kap koyup talaş-un karışımını elekten geçirelim.
• Bakır parçaları-demir tozu karışımına mıknatıs tutalım.
Sonuç
• Süzgeçte hangi madde kaldı? Neden?
Cevap: Süzgeçte pirinç kaldı. Çünkü pirincin tanecikleri süzgeçten geçemeyecek kadar daha büyüktür.
• Elekte madde kalmasının nedeni nedir?
Cevap: Talaş elekte kalmıştır. Çünkü elekten geçemeyecek kadar büyük yapıdadır.
• Karışımların mıknatısla ayrılması için hangi özelliğe sahip olması gerekir?
Cevap: Karışımların mıknatısla ayrılması için karışımlardan birinin metal özellikte olması gerekir.
• Her karışımın farklı bir yöntemle ayrılmasının nedeni nedir?
Cevap: Çünkü karışımdaki maddelerin her biri farklı özelliklere sahiptir.
4. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Cevapları Ata Yayınları Çözümleri Sayfa 123
Karışımları Ayıralım” isimli deneyimizde pirinç ve su karışımı süzgeçten geçirildiğinde pirincin süzgeçte kaldığını, talaş ve un karışımı elekten geçirildiğinde talaşın elekte kaldığını gözlemledik. Ayrıca karışımların mıknatısla ayrılabilmesi için karışımı oluşturan maddelerden birinin mıknatıs tarafından çekilmesi gerektiğini fark ettik. Bunun sonucunda da her karışımı ayırmak için farklı yöntemlerin kullanılması gerektiği sonucuna ulaştık.
Proje Yapalım
Karışımları Ayıralım
Projemizi hazırlamak için boş bırakılan yerleri dolduralım.
I. Çevremizdeki maddelerden karışım oluşturabileceklerimizi seçelim.
Bu maddelerin isimleri:
Cevap: Çakıl taşı, iğne, talaş, süt
2. Seçtiğimiz maddelerle çeşitli karışımlar oluşturalım.
Oluşturabileceğimiz karışımların isimleri:
Cevap: İğne ve talaş karışımı, çakıl taşı süt
3. Bu karışımları süzme, eleme ve mıknatısla ayırma yöntemlerinden hangisini kullanarak ayırabileceğimiz konusundaki hipotezimizi aşağıda boş bırakılan yere yazalım. Ayırabileceklerimizi seçelim.
Hipotezim:
Cevap: İğne ve talaş karışımını mıknatıs yardımıyla, çakıl taşı süt karışımını süzme ile ayırırız.
4. Hipotezimizi test edelim.
Karışımları ayırmada seçtiğimiz yöntemlerden hangisi doğrudur?
Cevap: Karışımları ayırmada seçtiğimiz yöntemlerin ikisi de doğrudur.