3. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
A. Aşağıdaki soruların yanıtlarını defterimize yazalım.
1) Kuvvet, cisimlerin şekil ve hareketlerini nasıl etkiler? Açıklayalım.
Cevap: Kuvvet cisimleri durdurma, hızlandırma, yavaşlatma, yön değiştirme, hareket ettirme şeklinde etkiler. Bazı cisimlerin ise şeklinin değişmesine neden olur.
2) Mıknatıs nedir? Açıklayalım.
Cevap: Demir, nikel, kobalt gibi maddeleri çeken cisimlere mıknatıs denir.
3) Mıknatısın günlük yaşamda kullanıldığı yerlere örnekler verelim.
1. Mıknatıslar buzdolabı veya kabinlerin kapılarının kapalı tutulması için basit ama güvenilir maddelerdir.
2. Küçük kulaklıklardan konserlerde kullanılan devasa hoparlörlere kadar ses çıkarmak amacıyla kullanılan her cihazda mutlaka mıknatıs bulunmaktadır. Cihazın içindeki ne kadar güçlü olursa o kadar iyi ses kalitesi elde edilir.
3. Çocuklar için tasarlanan yazı ve çizim tahtaları mıknatıslardan yararlanır. Ayrıca bazı yapboz oyunları parçaların daha güvenli birleştirilebilmesi için mıknatıs içerir.
4. DC motorlarının içinde kalıcı mıknatıs ve elektromıknatıs setleri vardır. Bu motorlar pile bağlandıklarında elektromıknatıslar kalıcı mıknatısları iter ve bu da motorun dönmesini sağlar.
5. Buzdolabı mıknatısları bazı notları, reklam kartlarını veya bir takım aksesuarları dolap kapağına tutturmak amacıyla yaygın olarak kullanılmaktadır.
6. Kredi kartlarının arka yüzlerinde manyetik şeritler vardır. Kart sahibinin kişi ve hesap bilgileri makine tarafından okunabilecek bir metotla bu şeride kaydedilir.
B. Aşağıdaki bilgiler doğru ise yay ayraç içine “D”, yanlış ise “Y” yazalım.
(Y) 1- Mıknatıs, demiri çekmez.
(D) 2- Bilgisayarların içinde mıknatıs bulunur.
(Y) 3- Hareket eden bir cismin hareketiyle aynı yönde kuvvet uygulanırsa cisim yavaşlar.
(D) 4- Kuvvet, cisimlerin yön değiştirmesini sağlayabilir.
(D) 5- Mıknatıs günlük hayatta farklı amaçlar için kullanılabilir.
(Y) 6- Esnek maddelere uygulanan kuvvet ortadan kalktığında madde eski şekline dönmez.
C. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere kutucukların içinde bulunan kelime ve kelime gruplarından uygun olanları yazalım.
mıknatıs- temas gerektirmeyen- kuvvet- temas gerektiren- esnek cisimler- esnek olmayan
1- Uygulanan kuvvet ortadan kalkınca eski şeklini alan cisimlere esnek cisimler adı verilir.
2-Tahta, ütü, ampul esnek olmayan cisimlerdir.
3- Hareket hâlindeki cisimler kuvvet etkisiyle durabilir.
4- Pusulanın içinde mıknatıs bulunur.
5- Mıknatısların uyguladığı kuvvet temas gerektirmeyen bir kuvvettir.
Ç. Aşağıda verilen sorularda doğru seçenekleri işaretleyelim.
1) Kutupları karşılıklı olarak konulan iki çubuk mıknatıs birbirini itmektedir. Buna göre mıknatısların karşılıklı gelen kutupları yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri gibi olabilir?
A) Yalnız I B) II ve IV C) I ve III D) I, II, III
Cevap: B
2) Aşağıdakilerden hangisi mıknatısın kullanım alanlarından biri değildir?
A) Karışımları ayırmada B) Elektrikli eşyaların yapısında
C) Buzdolabı süslerinde D) Cam bardak üretiminde
Cevap: D
3) Aşağıdakilerden hangisi mıknatısın etki ettiği maddelerden biridir?
Cevap: A
4) Mıknatısla ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?
A) Mıknatıs; cam, tahta, kumaş gibi maddelere etki eder.
B) Mıknatıs parçalara ayrıldığında çekim etkisi artar.
C) Mıknatıs doğal ya da yapay olabilir.
D) Mıknatısın uyguladığı kuvvet temas gerektiren bir kuvvettir.
Cevap: C
5) Aşağıdaki olaylardan hangisinde kuvvetin cisimler üzerindeki etkilerinden biri gözlenmez?
A) Yuvarlanan topun durması B) Porselen tabağın kırılması
C) Suyun kaynaması D) Tekerleğin yön değiştirmesi
Cevap: C
6) Zeynep: Kuvvet, cisimlerin hem hareketini hem şeklini değiştirebilir.
Ahmet: Kuvvet, cisimler üzerinde sadece şekil değişikliğine neden olur.
Elif: Kuvvet, cisimler üzerinde herhangi bir etkiye neden olmaz.
Ömer: Kuvvet, cisimlerin sadece hareket durumunu değiştirebilir.
Yukarıda dört arkadaşın kuvvetle ilgili ifadeleri verilmiştir. Buna göre hangisinin ifadesi doğrudur?
A) Ahmet B) Zeynep C) Ömer D) Elif
Cevap: B
7) Levent Bey düz yolda giderken aracını sağa döndürmüş, karşısına aniden bir kedi çıkınca frene basarak aracını yavaşlatmış, sonra tekrar hızlanarak yoluna devam etmiştir. Levent Bey bunları yaparken araçta aşağıdaki kuvvetlerden hangisinin etkisini gözlemlememiştir?
A) Yön değiştirme B) Hızlanma C) Durdurma D) Yavaşlama
Cevap: C
8) Yandaki şekilde esnek cisimlerin olduğu kutular boyandığında aşağıdaki şekillerden hangisi ortaya çıkar?
Cevap: A
9) Aşağıdakilerden hangisi mıknatısın günlük hayatta kullanıldığı yerlerden biri değildir?
A) Pusula yapımı B) Demir içeren karışımları ayırma
C) Kapı zili yapımı D) Ağaçtan kağıt üretimi
Cevap: D