4. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Cevapları
A. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcükleri yazınız.
1. Mizaç ve karakterin bir araya gelmesiyle kişilik oluşur.
2. Bedensel, ruhsal ve toplumsal olarak iyi olma hâline ruh sağlığı denir.
3. Ruh sağlığında olumlu davranışlar normal olarak nitelendirilir.
4. Aşağı tükürsem sakal, yukarı tükürsem bıyık atasözü kaçınma-kaçınma çatışma durumuna örnektir.
5. Babasının ölüm haberini alan kişinin habere inanmaması, bu durumla baş edebilmek için kullandığı yadsıma mekanizmasıdır.
Aşağıdaki açık uçlu soruların cevaplarını boş bırakılan yerlere yazınız.
6. Fenomenolojik kurama göre insanın doğası nasıldır? Açıklayınız.
Cevap: Fenomenolojik kurama göre insan doğası saf ve temizdir. İnsan doğuştan gelişme ve kendini gerçekleştirme gizil gücü ile dünyaya gelir. Uygun koşullar sağlandığında herkes kendi potansiyelini en üst seviyeye kadar çıkarabilir. Her insan yaşamı ile ilgili kararları vermekte özgürdü
7. Normal ve normal dışı davranışlar birbirinden nasıl ayrılır? Konuyu bir örnek üzerinden açıklayınız.
Cevap: Normal davranış yer, zaman ve duruma uygun olan çoğunluğun kabul ettiği davranıştır. Çoğunluğun kabul etmediği, yer ve zamana uygun olmayan davranış ise normal dışı davranıştır. Cenazede kahkaha atmak normal dışı bir davranıştır.
8. Stresin günlük yaşama etkilerini örneklerle açıklayınız.
Cevap: Günlerce sınava hazırlanan öğrenci sınav sonuçlarıyla ilgili kaygı yaşar. İşini kaybetme korkusu yaşayan işçi gergin hisseder. Kandırılma korkusu yüzünden bazı kişiler insanlardan uzak durur. Yaşadıkları sorunlarla baş edemeyen kişilerin kullandıkları savunma mekanizmaları ve bunların olumsuz etkileri stresin günlük yaşama yansımasıdır. İçsel ve dışsal etkenlerden kaynaklı stres yaşayan kişi mutsuz, huzursuz ve gergin olacağından çevresini de olumsuz etkileyecektir.
9. Kişilik testlerinde zekâ testlerinde olduğu gibi doğru veya yanlış yanıt aranmaz. Bu testlerle kişilerin çoğunlukla ne yaptıkları veya neyin onlara özgü olduğu anlaşılmaya çalışılır. Bu parçaya göre kişilik testlerinin temel amacı nedir?
Cevap: Kişilik testlerinin amacı bireyin ne yapabildiğini ölçmektir. Bu testlerde bireyin kişilik özellikleri ve davranış biçimleri belirlenmeye çalışılır.
10. İnsanlarda strese yol açan yaşam olayları nelerdir? Benzer sorunlarla karşılaşan insanlar benzer tepkiler mi verirler? Nedenini en az iki cümleyle açıklayınız.
Cevap: İnsanlar, bireysel olarak kendi duygu durumlarından kaynaklanan nedenlerden strese girebilirler. Çevrelerinde bulunan kişilerden kaynaklı stres yaşayabilirler. Toplumsal sorunların olumsuzluğundan etkilenebilirler. Savaş, doğal afet gibi olumsuz durumların baskısını hissederler. Her insan karşılaştığı benzer durumlara aynı tepkiyi vermeyebilir çünkü insanların duygu durumları, beklentileri, kişilik yapıları farklıdır. Bu da yaşam olaylarına verilecek tepkileri farklı kılar.
11. Psikolojik rahatsızlıklar için kullanılan tedavi yöntemlerinin zamana ve kültüre göre değiştiğini gösteren iki örnek veriniz.
Cevap: Osmanlı döneminde psikolojik rahatsızlıklar müzik, su sesi ve çiçek kokularıyla tedavi edilmeye çalışılırken manevi olarak duadan da yararlanılmaktaydı. Bazı toplumlarda geleneksel tedavi olarak sihir ve büyü kullanılmaktadır.
12. Stresle başa çıkmak için kullanılan stratejiler kaça ayrılır? En az birer cümle ile açıklayınız.
Cevap: Stresle başa çıkmak için kullanılan yapıcı ve olumlu stratejiler problem odaklı ve duygusal odaklı olmak üzere ikiye ayrılır. Problem odaklı stratejiler bilişsel ve davranışsal etkinlikleri içerir. Duygu odaklı stratejiler ise savunmaya yönelik tepkileri içerir.
13. Bireyin ruh sağlığının korunmasında hobiler nasıl bir etkiye sahiptir? Örnek vererek açıklayınız.
- Cevap: Hobiler bireyin yapmaktan özellikle hoşlandığı uğraşılardır. Kişi bu işlerle uğraşırken olumsuz düşüncelerden sıyrılır.. Dikkatini uğraştığı işe vereceği için kendisini rahatsız eden olumsuz ortamdan uzaklaşır. Örgü örme, özellikle sadece bayanlara değil erkeklere de önerilen bir rahatlama etkinliğidir. Resim yapma, müzikle uğraşma, yaratıcı drama etkinlikleri, toprakla uğraşma belli başlı hobiler olarak değerlendirilebilir.
14. Dostlarıyla her sohbet ettiğinde kendi doğrularını savunan, kendini üstün ve özel gören, bencil ve benmerkezci bir yapıya sahip kişi sizi hangi kutucuğa götürmelidir?
Cevap: Narsistik kişilik
15. “İnsan yedisinde ne ise yetmişinde de odur.” sözü kişilikle ilgili hangi kavrama karşılık gelir?
A) Süper ego B) İdeal benlik C) Benlik D) Mizaç E) Öz saygı
Cevap: D
16. Sosyalleşen insan, benimsediği kural ve değerlere uygun olarak düşünür ve davranır. Bu düşünce ve davranışlarına göre dürüst, erdemli ve ahlaklı olarak betimlenir.
Bu parçada aşağıdaki kavramların hangisinden bahsedilmektedir?
A) Bilinçaltı B) Karakter C) Yetenek D) Kişilik E) Benlik
Cevap: B
17. Selim; çabuk sinirlenen, öfkesini kontrol edemeyen, kendi isteklerine odaklanan biridir. Davranışları ile diğer insanları kolay kırar. Çoğu zaman içinden geldiği gibi davranır.
Selim ile ilgili aşağıdakilerden hangisi psiko- dinamik kurama uygun bir açıklamadır?
A) Yetiştiği ortamda bu şekilde davranan insanları model almıştır.
B) Çocukken bu tür davranışlar sergileyerek isteklerini elde etmeyi öğrenmiştir.
C) Selim’in kişiliğinde id katmanı baskındır.
D) Çevresinin onayını almak için öfkeyi bir araç olarak kullanmaktadır.
E) Kendini gerçekleştirme sürecinde öfkeyi bir araç olarak kullanmaktadır.
Cevap: C
18. Aşağıdaki kişilik bileşenlerinden hangisinde çevrenin etkisi en azdır?
A) İlgi B) Karakter C) Alışkanlıklar
D) Fiziksel özellikler E) İnançlar
Cevap: D
19. Elif başkaları ile ilişkilerinde hem kendisine hem de başkalarına saygı duyar ve değer verir. Kendini olduğu gibi kabul eder ve kendisi ile barışıktır.
İnsancıl yaklaşıma göre Elif ile ilgili aşağıda- kilerden hangisi doğrudur?
A) Benlik bilinci zayıftır.
B) İdeal benliği ile gerçek benliği birbirinden uzaktır.
C) Benlik saygısı yüksektir.
D) Başkalarının onayına ihtiyaç duyar.
E) İhtiyaçlar hiyerarşisine göre anlama ve bilme evresindedir.
Cevap: C
20. Kişiliğin değerlendirilmesi amacıyla uygulanan cümle tamamlama, mürekkep lekelerini yorumlama gibi testlerin amacı aşağıdakiler- den hangisidir?
A) Belli bir durumda bireyin nasıl davranacağını tespit etmek
B) Bireyin geçmiş yaşam öyküsüne ulaşmak
C) Bireyin belli konulardaki tutumlarının neler olduğunu anlamak
D) Bireyin dil becerisini ölçmek
E) Belirsiz bir uyaranı yorumlamasını sağlayarak bireyin bilinçaltını çözümlemek
Cevap: E
21. Bireyin, geçmiş ve şimdiki yaşantısı ile geleceğe ilişkin planlarını yazılı olarak anlattığı tekniktir. Serbest ve planlı olmak üzere iki şekli vardır.
Paragrafta sözü edilen teknik hangisidir?
A) Envanter B) Otobiyografi C) Derecelendirme ölçeği
D) Mürekkep lekesi testi E) Cümle tamamlama
Cevap: B
22. Oturduğu şehirden uzakta cazip bir iş teklifi alan kişinin işi kabul etmekle ailesini az görmek arasında seçim yapmak zorunda kalması hangi çatışma türüne örnektir?
A) Yaklaşma-kaçınma B) Kaçınma-kaçınma C) Yaklaşma-yaklaşma
D) Engellenme-kaçınma E) Yaklaşma-engellenme
Cevap: A
23. I. Sürekli savunma mekanizmalarını kullanır.
II. Olaylara pozitif yaklaşır.
III. Kusursuz olmaya çalışır.
IV. Yaptığı hataları, gelişmek için bir fırsat olarak görür.
Ruh sağlığı yerinde olan bir birey için yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız II B) I ve II C) I, II ve III D) II ve IV E) I, II ve IV
Cevap: D
24. Kişi ağır bir durgunluk ve ilgisizlikten aşırı taşkınlık durumuna kadar değişik derecelerde hareket bozuklukları sergiler. Kişide halüsinas- yonlar, konuşmada düzensizlik, kendi kendine konuşma, gülme, aşırı bedensel uğraşlar, gerçeklikten kopma, kendi yarattığı dünyanın gerçekliğine inanma, öz bakım eksikliği gibi belirtiler görülebilir.
Yukarıda sözü edilen psikolojik kişilik bozukluğu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Paranoid B) Narsistik C) Bağımlı D) Antisosyal E) Şizofreni
Cevap: E