7. Ünite Değerlendirmesi
a. Aşağıdaki cümlelerden doğru olanların başında (D), yanlış olanların başına (Y) yazınız. Yanlış cümlelerin doğrularını altlarındaki satırlara yazınız.
1. (D) 1980 sonrasında SSCB açıklık ve yeniden yapılanma adıyla reform programı uygulamaya başladı.
2. (Y) 1973 Arap-İsrail Savaşı’nda İsrail SSCB’nin askerî desteğiyle savaşı kazandı.
3. (Y) İran-lrak Savaşı dünyada petrol fiyatlarının düşmesine yol açtı.
4. (D) 1960’ta kurulan bağımsız Kıbrıs Cumhuriyetı’nin cumhurbaşkanı yardımcısı Dr. Fazıl Küçük’tür.
5. (D) II. Dünya Savaşı’ndan sonra Yunanistan Ege’de bulunan adaları silahlandırmaya başladı.
6. (Y) Ermeni diasporasının desteklediği EOKA Türk diplomatlara karşı saldırılar gerçekleştirdi.
7. (D) Milli Birlik Komitesi 1960 darbesinin ardından anayasayı yürürlükten kaldırdı.
8. (Y) 1970’lerin ikinci yarısında ülkemizde enflasyon düşüşe geçtı.
9. (D) 1973 genel seçimi sonrasında koalisyon hükümetleri ülkeyi yönetti.
10. (D) 1970’lerde şiddet ve terör olayları büyük artış gösterdi.
11. (Y) 1970’lerde ülkemizde ithalat azalırken ihracat artış gösterdi.
12. (Y) 1980’lerden itibaren ithal ikameci sanayileşmeye ilkesi benimsendi.
B. Aşağıdaki soruların cevaplarını boş bırakılan yerlere yazınız.
1. 1960’larda hangi ülke ve liderlerinin çabaları Yumuşama Dönemi’ni başlatmıştır?
Cevap: ABD ve SSCB; liderler olarak John F. Kennedy ve Nikita Kruşçev.
2. ABD ve SSCB’yi 1960’lardan itibaren karşı karşıya getiren gelişmeler nelerdir?
Cevap: Küba Krizi, Vietnam Savaşı, silahlanma yarışı ve ideolojik farklılıklar.
3. Arap-İsrail Savaşlarında İsrail hangi Arap ülkeleriyle karşı karşıya gelmiştir?
Cevap: Mısır, Ürdün, Suriye ve Lübnan.
4. İran-Irak Savaşı daha sonraki hangi savaşın başlamasına neden olmuştur?
Cevap: Körfez Savaşı.
5. Megali İdea nedir?
Cevap: Büyük Yunanistan ideali; Osmanlı’dan toprak kazanmayı amaçlayan Yunan ulusal politikası.
6. 24 Ocak 1980’de alınan ekonomik kararların amaçları nelerdir?
Cevap: Dışa açık ekonomik modele geçiş, enflasyonu kontrol altına alma, dış ticareti liberalleştirme ve yabancı sermayeyi teşvik etme.
7. 1960’larda edebiyat alanında eserleri ilgi gören şair ve yazarlar kimlerdir?
Cevap: Cemal Süreya, İlhan Berk, Sezai Karakoç, Turgut Uyar, Edip Cansever, Necip Fazıl Kısakürek, Nazım Hikmet ve Ahmet Arif.
C. Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. II. Dünya Savaşı’nın ardından ABD ve SSCB’nin başını çektiği iki kutuplu düzen dünyada gerilimli bir dönemin yaşanmasına neden oldu. Soğuk Savaş Dönemi olarak da adlandırılan bu dönem yerini 1960’lardan itibaren Yumuşama Dönemi’ne bıraktı. Aşağıdakilerden hangisi Yumuşama Dönemi’nde yaşanan gelişmelerden biri değildir?
A) ABD ve SSCB liderleri arasında görüşmeler yapıldı.
B) ABD ve SSCB nükleer silahlarda sınırlamalara gittiler.
C) İki blok arasında diplomatik ilişkiler güçlendi.
D) Küba krizi ABD ve SSCB’yi savaşın eşiğine getirdi.
E) ABD ve SSCB birlikte Vietnam’ı işgal etti.
Cevap: E
2.
I. Petrol fiyatları dünya genelinde yükselmiştir.
II. Türkiye tarafsızlık politikası izlemiştir.
III. Basra Körfezi’nin güvenliği tehlikeye düşmüştür.
Yukarıda bazı özellikleri verilen savaş aşağıdakilerden hangisidir?
A) Vietnam Savaşı
B) İran-lrak Savaşı
C) 1967 Arap-İsrail Savaşı
D) Kore Savaşı
E) 1973 Arap-İsrail Savaşı
Cevap: B
3. II. Dünya Savaşı’ndan sonra İngiltere’nin Kıbrıs Adası’ndan çekilme kararı alması adadaki Rumları harekete geçirdi. Kıbrıs’ta örgütlenen Rumlar adayı Yunanistan’a bağlamak için terör hareketlerine başladılar ve Türklere karşı katliamlara varan eylemler gerçekleştirdiler. Aşağıdakilerden hangisi Kıbrıs’ı Yunanistan’a bağlama amacının kısa adıdır?
a) EOKA B) Megali İdea C) Enosis D) ASALA E) AEK
Cevap: C
4. Türkiye ile Yunanistan’ın ilişkileri Atatürk ve Venizelos’un karşılıklı çabaları ile 1930’dan itibaren gelişmiş ve kurulan dostluk, Balkan Antantı’nın oluşturulmasına zemin hazırlamıştır. Ancak iki devlet arasındaki iyi ilişkiler 1950’lerden itibaren gerginleşmeye başlamıştır. Aşağıdakilerden hangisi Türk-Yunan ilişkilerinde sorunlara neden olan konulardan biri değildir?
A) Meriç Nehri’nin kullanımı
B) Ege adalarının silahlandırılması
C) Kıta sahanlığı meselesi
D) Batı Trakya Türklerinin statüsü
E) Kıbrıs sorunu
Cevap: A
5. 21 Mayıs 1960’ta Türk Silahlı Kuvvetleri içinde bir grup, uzun süredir sürdürdüğü gizli örgütlenmeye dayanarak askerî darbeyle ülke yönetimine el koydu. Demokrasinin kesintiye uğradığı bu dönemde Türk Silahlı Kuvvetleri adına yönetime el koyan Millî Birlik Komitesi birçok antidemokratik karar aldı. Aşağıdakilerden hangisi Milli Birlik Komitesinin aldığı kararlardan değildir?
A) Anayasa yürürlükten kaldırıldı.
B) TBMM kapatıldı.
C) Hükümet feshedildi.
D) Uluslararası antlaşmalar feshedildi.
E) Siyasi partilerin faaliyetleri yasaklandı.
Cevap: D
6. Aşağıdakilerden hangisi 1983 seçimlerinin özelliklerinden değildir?
A) Anavatan Partisi en çok oyu aldı.
B) Hükümet tek bir parti tarafından kuruldu.
C) Turgut Özal başbakan oldu.
D) Seçimlere kapatılan partiler katılamadı.
E) Açık oy gizli tasnif sistemiyle yapıldı.
Cevap: E
7. 1960’larda Devlet Planlama Teşkilatının planları doğrultusunda kalkınma planları hazırlandı ve bunun bir sonucu olarak sanayileşmeyi amaçlayan ithal ikameci sanayileşme 1980’lere kadar sürdürüldü. Aşağıdakilerden hangisi bu dönemde atılan ekonomik adımlardan değildir?
A) Demir-çelik, çimento, kâğıt gibi ürünler için fabrikalar açıldı.
B) Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) özelleştirildi.
C) İç piyasayı koruyucu ve üretimi teşvik edici önlemler alındı.
D) İthalat kısıtlandı, yerli üretimle iç talep karşılanmaya çalışıldı.
E) Özel sektörü destekleyici teşvikler uygulandı.
Cevap: B
Ç. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. ABD ve SSCB’yi silahlanma yarışında antlaşma yapmaya zorlayan gelişmeler nelerdir?
Cevap: Soğuk Savaşın mali ve politik yükü, nükleer felaket korkusu ve uluslararası baskı.
2. İran-Irak Savaşı’nın dünya ekonomisine etkisi ne olmuştur?
Cevap: Petrol fiyatlarının artması ve enerji tedarikinde kesintiler.
3. Yunanistan Ege Denizi’ni hâkimiyeti altına almak için neler yapmaktadır?
Cevap: Adaların silahlandırılması ve hava sahasının genişletilmesi girişimleri.
4. Batı Trakya Türkleri hangi sorunlarla karşı karşıya kalmıştır?
Cevap: Etnik ve dini hakların kısıtlanması, mülkiyet haklarına müdahale.
5. Ermeni diasporası ve ASALA Türkiye’ye karşı hangi faaliyetlerde bulunmuştur?
Cevap: Diplomat suikastleri, terör eylemleri ve soykırım iddialarıyla lobi faaliyetleri.
6. 21 Mayıs Askerî Darbesi’nin siyasi sonuçları nelerdir?
Cevap: Partilerin kapatılması, siyasi liderlerin yargılanması ve 1982 Anayasası’nın kabulü.
7. 1961 ve 1982 Anayasalarının genel özellikleri bakımından benzerlikleri ve farklıkları nelerdir?
Cevap: Her ikisi de askeri müdahale sonrası hazırlanmıştır; 1961 daha liberal, 1982 ise daha otoriterdir.
8. İthal ikameci sanayileşme ilkesinin amacı nedir?
Cevap: Yerli üretimi teşvik ederek dışa bağımlılığı azaltma.
9. 1980’lerden itibaren ekonomik alanda liberalleşme adına neler yapılmıştır?
Cevap: Özelleştirmeler, dış ticarette kotaların kaldırılması ve sermayenin serbest hareketi.
10. Türkiye’de 1950’lerden itibaren artış gösteren iç ve dış göçlerin sebebi nedir?
Cevap: Ekonomik fırsatlar arayışı ve kırsal kesimde yaşanan değişimler.
11. 1960’lardan itibaren halkın günlük hayatında hangi değişiklikler olmuştur?
Cevap: Kentleşme, teknolojik gelişmeler ve yaşam tarzında Batılılaşma.