Kanıt Sorgulama 1
1. soruyu 1. Kanıt’a, 2. soruyu 2. Kanıt’a göre cevaplayınız.
1 . K A N I T
Hâkimiyet-i milliye fikri, parlâmento, siyasî parti, seçim, sivil toplum, siyasi ve içtimaî muhalefet, basın, kamuoyu, miting, grev, boykot, kitle gibi demokrasiye mahsus olgu ve enstrümanlar sebebiyle “II. Meşrutiyet Dönemi”, “Cumhuriyet Dönemi’nin laboratuvarı” şeklinde tanımlanmaktadır. Mehmet Kaan Çalen, Kanun-ı Esasi Tadilâtı, s. 129. (Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)
2 . K A N I T
9 Haziran 1908’de Reval’de İngiltere Kralı Yedinci Edwards ve Rus Çarı Nikola bir araya geldiler. Her iki hükümdar özellikle Uzak ve Yakın Doğu’da tampon bölgeler kurma ve Almanya’ya karşı bir denge politikası uygulama konusunda anlaştılar. Liderler yayınladıkları bildiride Makedonya sorununa ve reformlara da değinmişlerdi. Bu bildiri İttihat ve Terakki tarafından Rumeli’nin paylaşılacağı, II. Abdülhamid’in ise bu gelişmelere boyun eğeceği şeklinde algılandı. Selanik ve Manastır gibi şehirlerde örgüt mensupları harekete geçtiler. İstanbul’a yüzlerce telgraf çekildi. Bu arada Enver, Niyazi ve Eyüp Sabri Beyler emirlerindeki birliklerle dağa çıktılar. Vahdettin Engin, İmparatorluktan Ulus Devlete Türk İnkılâp Tarihi, s. 69. (Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)
SORULAR
1. II. Meşrutiyet Dönemi’nin Türk siyasi hayatına etkileri nelerdir?
II. Meşrutiyet Dönemi, Türk siyasi hayatına önemli etkilerde bulunmuştur. Bu dönemde hâkimiyet-i milliye fikri öne çıkmış, parlâmento ve siyasi parti gibi demokratik kavramlar gelişmiştir. Seçimler, sivil toplum kuruluşları, basın özgürlüğü, kamuoyu oluşturma gibi demokratik araçlar kullanılmıştır. Ayrıca, mitingler, grevler, boykotlar ve kitle gösterileri gibi toplumsal eylemler bu dönemin belirgin özelliklerindendir. II. Meşrutiyet Dönemi, Cumhuriyet Dönemi'nin temellerini atmış ve demokratikleşme sürecinin başlangıcını işaret etmiştir.
2. İttihat ve Terakki Cemiyeti ile II. Meşrutiyet’in ilanı arasında nasıl bir ilişki kurulabilir?
İttihat ve Terakki Cemiyeti, II. Meşrutiyet’in ilanı sürecinde önemli bir rol oynamıştır. Cemiyet üyeleri, II. Meşrutiyet'e öncülük etmişler ve bu döneme geçişte etkili olmuşlardır. II. Meşrutiyet'in ilanı öncesinde, İttihat ve Terakki Cemiyeti tarafından yapılan çalışmalar, Osmanlı İmparatorluğu'nda siyasi değişimleri hızlandırmıştır. Cemiyet üyeleri, II. Abdülhamid'in baskıcı yönetimine karşı çıkarak reformları savunmuşlar ve II. Meşrutiyet'in ilanına zemin hazırlamışlardır. II. Meşrutiyet'in ilanıyla birlikte İttihat ve Terakki, siyasi arenada etkili bir konuma gelmiş ve Osmanlı İmparatorluğu'nun geleceğini şekillendirmişlerdir. Bu nedenle, İttihat ve Terakki Cemiyeti ile II. Meşrutiyet arasında sıkı bir ilişki bulunmaktadır.