2. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Soruları
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcüğü/sözcükleri yazınız.
Cevap: 1. Periyot 2. Hızı 3. Kısaltılırsa 4. Kütlesine 5. Basit harmonik hareket 6. Geri çağırıcı 7. Denge 8. Yer çekimi ivmesi 9. İz düşüm 10. Değişmez 11. En büyük 12. İvme
1. Basit bir sarkaçta ipin boyu arttıkça Periyot artar.
2. Basit harmonik hareket yapan bir cisim denge noktasından geçerken Hızı en büyük değeri alır.
3. Basit bir yay sarkacının boyu Kısaltılırsa periyodu azalır.
4. Basit bir sarkacın periyodu cismin Kütlesine bağlı değildir.
5. Denge konumuna göre küçük açılarla salıncak üzerindeki çocuğun yaptığı harekete Basit harmonik hareket denir.
6. Titreşim hareketi yapan bir cismi, denge noktasına getirmeye çalışan kuvvete Geri çağırıcı kuvvet denir.
7. Basit harmonik hareket yapan bir cisme etki eden net kuvvetin sıfır olduğu noktaya Denge noktası denir.
8. Yay sarkacının periyodu Yer çekimi ivmesi bağlı değildir.
9. Basit harmonik hareket, düzgün çembersel hareket yapan bir cismin çap çizgisi üzerindeki İz düşüm hareketidir.
10. Yaylı sarkaç başka bir gezegene götürüldüğünde yay sarkacının periyodu Değişmez.
11. Basit harmonik hareket yapan bir cismin ivmesinin En büyük değeri genlik noktasındadır.
12. Basit harmonik hareket yapan bir cismin İvme yönü daima denge konumuna doğrudur.
B) Aşağıdaki soruların cevaplarını boş bırakılan alana yazınız.
13. Basit harmonik hareket yapan bir cismin birim zamanda yaptığı titreşim sayısı hangi fiziksel büyüklükle ifade edilir?
Cevap: Frekans
14. Basit harmonik hareket yapan bir cismin herhangi bir anda denge noktasına göre uzaklığı hangi kavramla ifade edilir?
Cevap: Uzanım
15. Bir yayın ucuna bağladığı m kütleli cisimle oluşturduğu sisteme basit harmonik hareket yaptıran bir öğrenci, anlık hızın sıfır olduğu noktaları işaretliyor.
İşaretlediği noktalarla denge noktası arası uzaklığı ölçen öğrenci, harekete ait hangi fiziksel niceliği bulmuş olur?
Cevap: Genlik
16. Bir öğrenci basit harmonik hareket yapan bir cismin bir noktadan aynı yönde ikinci kez t sürede geçtiğini ölçüyor. Öğrencinin ölçtüğü fiziksel nicelik nedir?
Cevap: Periyot
17. Yayın ucuna bağlı bir cisme basit harmonik hareket yaptırıldığında periyodun hesaplanabilmesi için yay sabitiyle birlikte hangi fiziksel büyüklüğün bilinmesi gerekir?
Cevap: Kütle
C) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.
18. K-N noktaları arasında basit harmonik hareket yapan şekildeki cisim, O noktasından M noktasına 2 s’de geliyor.
Noktalar arası uzaklıklar eşit olduğuna göre cismin periyodu kaç s’dir ?
A) 6 B) 10 C) 18 D) 20 E) 24
Cevap: E
19. K-L noktaları arasında basit harmonik hareket yapan şekildeki cismin frekansı 1/8 s dir.
Buna göre K noktasından harekete geçen cisim kaç s sonra O noktasından 2. kez geçer?
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
Cevap: C
20. Basit harmonik hareket yapan bir cisim için
I. Sabit ivmeli hareket yapar.
II. Geri çağırıcı kuvvetin yönü daima denge noktasına doğrudur.
III. Hareketi boyunca eşit zaman aralıklarında eşit yollar alır.
İfadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
Cevap: B
21. K-L noktaları arasında basit harmonik hareket yapan cisim O noktasından şekildeki yönde harekete geçtikten 9 s sonra hızı ikinci kez sıfır oluyor.
Buna göre cismin hareketinin frekansı kaç s-1 dir?
Cevap: D
22. Cisim, sürtünmelerin önemsiz olduğu yatay düzlemde K-L noktaları arasında basit harmonik hareket yapıyor.
Buna göre
I. Cisim, O noktasında iken geri çağırıcı kuvvet sıfırdır.
II. Cisim, O-N ile N-L aralıklarını eşit sürede alır.
III. Cisme K noktasındayken etki eden geri çağırıcı kuvvetin büyüklüğü, N noktasında etki eden geri çağırıcı kuvvetten büyüktür.
Yargılarından hangileri doğrudur? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III
Cevap: E
23. Saniyeleri vuran bir sarkacın periyodu kaç s’dir?
A) 0,5 B) 1 C) 1,5 D) 2 E) 3
Cevap: D
24. Düşey düzlemde basit harmonik hareket yapan cismin bağlı olduğu yayın boyu kesilerek kısaltıldıktan sonra aynı genlikle basit harmonik hareket yaptırılıyor.
Buna göre
I. Periyot
II. Yay sabiti
III. Frekans
niceliklerinden hangileri artar?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
Cevap: E
25. Yay sabitleri k cinsinden şekildeki gibi verilen X ve Y sarkaçlarının salınım periyotları sırasıyla TX ve Ty dir.
Buna göre yay sarkaçlarının periyotları TX T oranı kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Cevap: A
26. Sürtünmelerin önemsiz olduğu eşit bölmelendirilmiş yatay düzlemde K-N noktaları arasında basit harmonik hareket yapan cismin K noktasından M noktasına ilk kez gelme süresi 4 s’dir.
Noktalar arası uzaklıklar eşit ve 2 m olduğuna göre cismin O noktasından geçerken hızı kaç m?- dir? (n = 3 alınız.)
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Cevap: B
27. Özdeş yaylarla oluşturulmuş eşit kütleli K, L ve M cisimlerine basit harmonik hareket yaptırılıyor. Cisimlerin periyotları sırasıyla TK, TL ve TM ‘dir.
Buna göre TK, TL ve TM arasındaki büyüklük ilişkisi hangi seçenekte doğru verilmiştir?
A) Tk = Tl = Tm
B) Tk > Tl > Tm
C) Tk > Tl = Tm
D) Tm > Tl > Tk
E) Tl > Tm > Tk
Cevap: C
28. Sürtünmesiz bir ortamda basit harmonik hareket yapan X ve Y cisimlerinin bağlandığı iplerin uzunlukları sırasıyla , ve 4, dir.
X ve Y cisimlerinin periyotları TX ve TY TX olduğuna göre oranı kaçtır?
Cevap: A
29. Basit harmonik hareket yapan bir ipli sarkacın periyodu T dir.
Sarkaç bulunduğu ortamın çekim ivmesinin 4 katı olan başka bir yere götürülürse sarkacın periyodu kaç T olur?
Cevap: A
30. Yay sabitleri sırasıyla k/2 ve olan X ve Y sarkaçlarından X sarkacı K doğrultusuna kadar sıkıştırılıp Y sarkacı da N doğrultusuna kadar çekilip serbest bırakılıyor.
Sarkaçların denge konumu O doğrultusu olduğuna göre cisimler hangi yatay doğrultudan geçerken ilk kez karşılaşır? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.)
A) K B) L C) O D) M E) N
Cevap: D
31. Şekildeki X sarkacının periyodu TX, Y sarkacının periyodu TY dir.
Bu sarkaçlar Ekvator’dan kutuplara götürülürse TX ve Ty nasıl değişir?
Cevap: A
32. X ve Y cisimlerine basit harmonik hareket yaptırıldığında periyotları eşit olmaktadır. X cisminin bağlı olduğu ipin boyu artırıldığında cisimlerin hareket periyotlarının yeniden eşit olabilmesi için
I. Yay sabiti daha küçük yay kullanılmalıdır.
II. Y cisminin kütlesi artırılmalıdır.
III. X cisminin kütlesi azaltılmalıdır.
yargılarından hangileri tek başına yapılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: B
33. Bir basit sarkaca şekildeki gezegenin yüzeyindeki K noktasında ve gezegen yüzeyinden uzaktaki L ve M noktalarında basit harmonik hareket yaptırıldığında sarkacın periyodu sırasıyla TK, TL ve TM olmaktadır.
Buna göre TK, TL ve TM arasındaki ilişki nedir?
A) Tk = Tl = Tm
B) Tm > Tl > Tk
C) Tl > Tk > Tm
D) Tm > Tk > Tl
E) Tl > Tk = Tm
Cevap: B
34. Sürtünmelerin önemsiz olduğu bir ortamda yerden yüksekliği h. kadar olan m kütleli cisim, K noktasından serbest bırakılıyor. Cisim A noktasındaki çiviye takılarak yerden h2 yüksekliğindeki L noktasına kadar çıkıyor. Çivi A noktasından B noktasına kaydırılırsa
I. Sarkacın O-K yolunu alma süresi azalır.
II. O-L yolunu alma süresi değişmez.
III. Cismin çıkabileceği h2 yüksekliği değişmez.
yargılarından hangileri doğrudur? (Çivi B noktasına getirildiğinde sarkaç basit harmonik hareket yapmaktadır.)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) II ve III
E) I, II ve III
Cevap: C
35. Uzunlukları birbirinden farklı X ve Y basit sarkaçları aynı anda O-K ve O-M doğrultularından serbest bırakıldıklarında ilk kez O-L doğrultusunda karşılaşıyor.
Cisimlerin hareket periyotları TX ve TY T olduğuna göre oranı kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Cevap: C
D) Aşağıdaki açık uçlu soruların cevabını boş bırakılan alana yazınız.
36. Bir cismin iki nokta arasında yapmış olduğu basit harmonik harekete ait konum-zaman grafiği şekildeki gibidir.
Buna göre cismin ivmesinin en büyük değeri kaç m/s2 dir? (n = 3 alınız.)
Cevap: 9/8 m/s
37. Sürtünmelerin önemsiz olduğu yatay bir düzlemde basit harmonik hareket yapan bir cismin ivmesinin konuma bağlı değişim grafiği şekildeki gibidir.
Buna göre cismin yapmış olduğu basit harmonik hareketin periyodu kaç s’dir? (n = 3 alınız.)
Cevap: 2 saniye
38. Kütlesi önemsiz bir yayın ucuna bağlanmış 1 kg kütleli cisim şekildeki gibi dengededir. Yayın esnekliği bozulmadan cisim 0,1 metre çekilip bırakıldığında cismin yaptığı basit harmonik hareketin periyodu 0,2 saniye olduğuna göre
a) Cisim denge konumundan 0,1 metre aşağıdayken yayda oluşan geri çağırıcı kuvvet kaç N’dır?
Cevap: 90 N
b) Cismin basit harmonik hareketi sırasında sahip olduğu en büyük hız kaç S dir? (n = 3 alınız.)
Cevap: 3 m/s
39. K-L noktaları arasında basit harmonik hareket yapan bir cismin K noktasındaki ivme, kuvvet ve uzanım vektörünün yönünü gösteriniz.
40. Sürtünmelerin önemsiz olduğu yatay düzlemlerde basit harmonik hareket yapan K ve L cisimlerine ait ivmenin zamana göre değişim grafiği şekildeki gibidir.
Buna göre
I. Cisimlerin sahip olduğu ivmelerin en büyük değerleri eşittir.
II. K cisminin hareket genliği L cisminin hareket genliğinden büyüktür.
III. Cisimlerin kütleleri eşittir.
Yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
Cevap: I ve II
41. K-N noktaları arasında basit harmonik hareket yapan cismin M noktasındaki ivmesinin büyüklüğü 4-p-, O noktasındaki hızı 2 mm dir. Buna göre hareketin periyodu kaç saniyedir? (n = 3 alınız. Noktalar arası uzaklıklar eşittir.)
Cevap: 3 saniye