12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 78 Cevabı
1) İnsanın maddi ve manevi ihtiyaçları nelerdir? Sizce bunlardan hangisi önceliklidir? Tartışınız.
Maddi ihtiyaçlar;
gereksinim duyduğumuz,hissedebildiğimiz,görebildiğimiz vs. şeylerdir.
•Maddi ihtiyaçlarımıza 5 örnek:
Para,yemek,su,elbise,ekmek vb.
Manevi ihtiyaçlar;
ara sıra gereksinim duyulan,bazen hissetiğimiz ama göremediğimiz şeylerdir.
Manevi İhtiyaçlarımıza 5 örnek:
İyilik,yardım,sevgi,güven,din,inanç vb.
2) Aklın ve bilimin çözemediği durumlarda insanlar hangi yollara başvururlar? Niçin?
Cevap Aklın ve bilimin çözemediği durumlarda insanlar ruhani bir yaratıcıya ve onun kudretine sığınma ihtiyacı hissederler.
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 79 Cevabı
1) a) “İnce, sönmek ve yırtılmak” kelimelerinin sözlük anlamlarını ve metin içinde kazandıkları anlamları belirleyiniz.
- ince: kendi cinsinden olanlara, benzerlerine göre dar ve uzun olan, kalınlığı az olan.
- sönmek: yanmaz, aydınlatmaz ya da parlamaz olmak
- yırtmak: kâğıt, bez, kumaş gibi şeyleri, kesici araç kullanmaksızın, iki ucundan çekip parçalara ayırmak
b) Bu kelimelerin şiirde kazandıkları anlamları ile günlük dildeki anlamlarını karşılaştırdığınızda ne gibi farklılıklar görmektesiniz? Bu farklılıkların sebepleri neler olabilir? Açıklayınız.
Cevap Bazı kelimeler farklı anlamlarda kullanılabilirler. Mecaz veya yan anlamda gibi. Bu kelimeler de bazen metinde gerçek anlamlarının dışında kullanılmışlardır.
2) a) Söyleyici tarafından dile getirilen duygu ve düşünceleri kendi cümlelerinizle belirtiniz.
Cevap İnce dertlerimle işledim bir ağ. Burada kendi dertlerinden bir yer inşa ettiğini anlatmıştır. Kalbim, yırtılıyor her nefesinde derken de yaşadığı acıları somutlaştırmıştır.
b) Bu birimler hangi tema etrafında birleşmiştir? Şiirin temasını en iyi ifade eden dizeyi belirtiniz.
Cevap: Bütün bu birimler şairin yaşadığı ruhsal acılar etrafında birleşmiştir.
3) a) Şiirin nazım biçimini belirleyiniz.
Cevap Şiirin nazım biçimi Serbest Müstezattır.
b) Bir şiirin nazım türü belirlenirken o şiirin içeriği (konu, tema vb.) esas alınır. Buna göre okuduğunuz şiirin nazım türünü belirleyiniz.
Cevap Bu şiirin nazım türü serbest şiirdir. Konu ve tema özgündür
c) Şairin biçim ve tür açısından hangi şiir geleneğinden etkilendiğini belirleyiniz.
Cevap Şair öz şiir, geleneğinden faydalanmıştır. İşlemiş olduğu bireysel temalar bunu gösterir. Bunun yanında hece ölçüsü ve dörtlük kullanması da öz şiir geleneğinden etkilendiğini göstermektedir.
4) Okuduğunuz şiirdeki ahenk unsurları nelerdir? Bunların şiire katkısını metinden örnekler vererek değerlendiriniz.
Cevap Kafiye ve rediflerdir. Şiir abab/cccb kafiye düzeniyle yazılmıştır. İlk dörtlükte “örümcek” ve “sönecek” kelimeleri arasında zengin uyak; ikinci dörtlükte “nefesinde”, “sesinde”, “köşesinde” kelimeleri arasında tam uyaklar; ayrıca ilk dörtlüğün son kelimesi “veda” ile ikinci dörtlüğün son kelimesi “seda” arasında zengin uyak vardır.Özgün ve doğru içerik “Ruhum gün doğunca sönecek gibi” mısrasında yuvarlak ünkü seslerin tekrarı ile asonans, “Şimdiden ediyor hayata veda” mısrasında ise “t” ve “d” seslerinin tekrarı ile aliterasyon yapılmıştır.
5) Aşağıdaki dize ve kelime gruplarındaki edebî sanatları verilen alana yazınız. Bu edebî sanatların şiirin anlamına katkısını değerlendiriniz.
Bir titiz örümcek gibi: BENZETME
Ruhumun kanat sesi: KİŞİLEŞTİRME
Ruhum gün doğunca sönecek: DOLAYLAMA
İnce dertlerimle işledim bir ağ: SOMUTLAMA
6) “titiz örümcek”, “ince dertlerim”, “işledim bir ağ” vb. söz grupları ile oluşturulan imgeler kendi kendini sorgulayan, korku ve endişeleriyle karşı karşıya gelmekten korkmayan, görünende görünmeyeni sezen ve bireysel bir trajik hâli yaşayan insanın ifadesi olarak değerlendirilebilir mi? Niçin?
Cevap Evet değerlendirilebilir. Çünkü şairin yaşamış olduğu bu bireysel duygular onun heyecan ve korkularının dizeler halinde bizlere ulaşmasına vesile olmuştur.
7) a) Şiirdeki söyleyici, şairin kendisi midir? Tartışınız. b) Şiirde söyleyici kime seslenmektedir? Niçin?
Cevap Evet çünkü işledim, kalbim gibi kelimeler bize anlatıcının şairin kendisi olduğunu göstermektedir.
8) Söyleyicinin iç dünyasında endişe, tedirginlik ve korku yaratan çatışmayı ve kendi kendisiyle hesaplaşmasına sebep olan düşünceyi belirleyiniz. Buna göre söyleyicinin 1 ve 2. dörtlükte betimlenen ruh hâlini açıklayınız.
- 1. dörtlükte: Yavaş yavaş ölümüne hazırlanan ince bir yaşam işçisinin duyguları aktarılmıştır.
- 2. dörtlükte: Kalbiyle ve ruhuyla artık bu yaşama daha fazla katlanamayan ve yavaş yavaş vedaya hazırlanan ince bir ruhun izleri görülür.
9) Duvara, bir titiz örümcek gibi,
İnce dertlerimle işledim bir ağ.
Bu dizelerde dış dünyada önemsiz bir obje olan örümcek ağı ile söyleyicinin iç dünyası arasında nasıl bir ilişki kurulmuştur? Açıklayınız.
Cevap Örümceğin ağını yavaşça ve sağlamca örmesi hepimiz tarafından bilinen bir gerçektir. Bu imgenin kullanılış sebebi de okura bu duyguların daha etkili şekilde iletilmesi amacıdır.
10) Okuduğunuz şiirle ilgili tespit, eleştiri ve beğenilerinizi metne dayanarak/gerekçelendirerek belirtiniz.
Cevap Şiiri başarılı buldum ve beğendim. Hem evrensel bir tema olan yaşamı sorgulama vardır hem de etkili bir şekilde bu duygu aktarılmıştır.
Örümcek Ağı” adlı şiire saf şiir anlayışının nasıl bir etkisi olmuştur? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla sözlü olarak paylaşınız.
- Kullanılan dil sadedir
- Kullanılan ölçü hece ölçüsüdür
- Dörtlükler dikkat çeker
- Orjinal imgeler göze çarpar.
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 80 Cevabı
Okuduğunuz şiirden Necip Fazıl’ın fikrî ve edebî yönü hakkında hangi bilgilere ulaşılabilir? Çıkarımlarınızı sözlü olarak ifade ediniz.
Cevap Onun bireysel konuları işlemedeki ustalığı ölüm yalnızlık gibi metafizik konulardaki şiirlerindeki aktarım başarısı dili ustaca kullanabildiğine ulaşabiliriz.
1) “Örümcek Ağı” adlı metni yazım ve noktalama bakımından inceleyiniz. Elde ettiğiniz sonuçları arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap Bu etkinliği kendiniz yapmalısınız.
2) Aşağıdaki dizelerde hangi kelimelerde “somutlama” yapıldığını belirtiniz.
• Ruhum, gün dolunca sönecek gibi
• Kalbim, yırtılıyor her nefesinde
Cevap Kalbim yırtılıyor derken çekilen acı somutlaştırılmıştır.
3) “İnce dertlerimle işledim bir ağ” dizesinde “ince” kelimesinin hangi anlamda kullanıldığını belirtiniz.
Cevap Burada ince kelimesi mecaz anlamda kullanılmıştır. Manen çekilen acıdan bahsedilmektedir.
4) Kalbim, yırtılıyor her nefesinde,
Kulağım, ruhumun kanat sesinde;
Eserim duvarın bir köşesinde;
Çıkamaz göğsümden başka bir seda…
Bu dörtlükte soyut ve somut anlamda kullanılan kelimeleri belirleyiniz.
- Yırtılmak: Soyut
- Nefes: Somut
- Seda: Somut
5) Cevap: C