12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 74 Cevabı
1) Cumhuriyet Dönemi’nde yaşanan kültürel gelişmeler, bu dönem şairlerini hangi yönlerden etkilemiş olabilir?
Cevap Yeni bir devletin kurulması savaştan düşman işgalinden kurtulan yeni bir yönetimle yönetilen Türkiye Cumhuriyeti kültürel sosyal ve ekonomik olarak yazarları şairleri derinden etkilemiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarında olan kurtuluş coşkusu daha sonra yerini bireysel duygulara bırakacaktır.
2) Türk edebiyatında saf şiir anlayışına bağlı şairler hakkında araştırma yapınız. Araştırma sonuçlarınızı bir sunu hazırlayarak arkadaşlarınızla paylaşınız (1. etkinliğe yöneliktir.).
Cevap Saf (öz) şiir anlayışı Paul Valery’nin şiirde dili her şeyin üstünde tutan görüşünden hareketle, Batı edebiyatından Paul Valery, Stephane Mallarme ve Divan şiirinin biçimci yapısından bir hayli etkilenen;
• Ahmet Haşim
• Yahya Kemal Beyatlı
• Ahmet Hamdi Tanpınar
• Cahit Sıtkı Tarancı
• Ahmet Muhip Dıranas
• Behçet Necatigil
• Asaf Halet Çelebi
• Necip Fazıl Kısakürek
• Özdemir Asaf
• Fazıl Hüsnü Dağlarca
3) Cumhuriyet’in ilanından sonra ortaya çıkan ilk edebî topluluk olan “Yedi Meşaleciler” hakkında araştırma yapınız (3. etkinliğe yöneliktir.).
Cevap Yedi Meşaleciler hareketini başlatan gençlerin kimi lisede kimi üniversitede öğrencidir. Topluluğa ad olarak Yedi Kollu Şamdan, Yedi Dağın Çiçeği, Yedi Veren Yedi Ses, Yedi Yıldız gibi isimler düşündükten sonra Yedi Meşaleciler ismine karar verirler. Servet-i FünunDergisi’nin 22 Mart 1928 tarihli sayısında Yedi Meşale isminde bir kitap çıkaracaklarını ilan ederler. Kitap Nisan ayında piyasaya çıkar ve büyük ilgi görür. Kitaba yazılan önsözde edebi alanda neler yapacaklarını anlatılır. Kitapta her ismin bir bölümü bulunmaktadır.
- Sabri Esat Siyavuşgil: Kukla Oyunu
- Yaşar Nabi Nayır: Şairin Bahçesi
- Vasfi Mahir Kocatürk: Dağların Derdi
- Ziya Osman Saba: Sebil ve Güvercinler
- Cevdet Kudret Solok: Cenaze İlahisi
- Kenan Hulusi Koray : Denizin Zaferi (grubun tek hikây
4) Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinden ve Türk dünyasına ait şiirlerden oluşan bir şiir dinletisi hazırlayınız. Şiir dinletiniz için bir çalışma planı hazırlayınız, bu plana uygun olarak hazırlıklarınızı yapınız (Sözlü iletişim çalışmalarına yöneliktir.).
Cevap Bu dinleti için sitemizden faydalanabilirsiniz.
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 76 Cevabı
1) “Çocukluğum” adlı şiirin temasını belirleyiniz. Bu temanın şiir geleneğimizdeki yerini belirtiniz.
- Tema: Çocukluk günleri
- Çocukluk temasının işlendiği şiirler ve bu temayı sıkça ele alan şairler edebiyatımızda çoktur. Bunlardan bazılarını şöyle sayabiliriz: Tevfik Fikret, Mehmet Akif ve Fazıl Hüsnü Dağlarca.
2) Okuduğunuz şiirde, ahengi sağlayan özellikleri/unsurları belirleyiniz ve bunların şiire katkısını açıklayınız.
Bu şiirde ahengi sağlayan unsurlar olarak redif ve kafiyeler göze çarpmaktadır.
Kafiye Düzeni: Düz Kafiye
Kafiye Örgüsü
aa
bb
cc
dd
ee
ff
Nazım Biçimi
Bu nazım şeklinin kafiyelenişi Klâsik (Divan) Türk Şiirindeki mesnevi ile aynı olduğu için bu nazım şekline Yeni Mesnevi de denir.
3) a) Bir şiirin nazım biçimi belirlenirken nazım birimi, kafiye düzeni, ölçü gibi şekil özellikleri esas alınır. Buna göre okuduğunuz şiirin nazım biçimini tespit ediniz.
Cevap Okuduğumuz şiirin nazım biçimi serbest müstezattır.
b) Şairin kullandığı bu nazım biçimi size aşağıdaki nazım biçimlerinden hangisini hatırlatmaktadır? Bu iki nazım biçiminin benzer ve farklı yönlerini 10. sınıfta şiir ünitesinde öğrendiğiniz bilgileri göz önünde bulundurarak belirtiniz.
Koşma : Koşmaya benzemektedir. Hem kullanılan kafiyeden hem de kullanılan ölçüden dolayı koşmaya benzemektedir.
Semai
Varsağı
Destan
4) Şiirdeki imgeleri belirleyerek bunların şiirin anlamına katkısını değerlendiriniz.
Gözümde tüten memleket: Burada memleket özlemi çocukluk üzerinden anlatılmaktadır.
Bir çekmecede unutulmuş, : Bir fotoğraf imgesinden geçmişin güzel günlerine duyulan özlem anlatılmaktadır.
Senelerle rengi solmuş,
Bir tek resim çocukluğum.
5) Şiirlerde konuşan şair değil, kurgusal kişilik/varlık olan söyleyicidir. Söyleyici şiirin içeriğine ve aksettirdiği ruh durumuna göre “karakter” ve “ses” kazanır. Bu durum şiiri okuma tonuna/tarzına, şiirin anlamına etkide bulunur. Buna göre okuduğunuz şiirde söyleyici ile hitap edilen kişi/varlık arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.
Cevap Şiirde anlatan konuşan yani hitap eden kişi aynı zamanda şairin kendisidir. Hitap edilen kitle daha etkili şiiri okusun diye de kendi sesinden şiiri okura iletme özelliği vardır diyebiliriz.
6) Söyleyici üzerinde çocukluğunun bıraktığı duygusal izler nelerdir? Belirtiniz.
Cevap Çocukluğu ona oynadığı sokakları, yaşadığı yerleri, çocukça oyunlarını aile özlemini hatırlatmaktadır. Bu da şairi derinden etkilemektedir.
7) Okuduğunuz şiirdeki açık ve örtük iletileri belirleyerek şiiri yorumlayınız.
- Açık ileti: Çocukluk hatıraları
- Örtük İleti: O günlere duyulan özlem.
8) Şiiri vurgu ve tonlamaya dikkat ederek yeniden okuyunuz. Şiiri okuyuşunuzda hangi kelimeleri vurgulu okudunuz? Ayrıca ses tonunuzu nerede alçaltıp yükselttiğinizi belirtiniz.
Cevap Tonlama ve vurgulama şiirin daha etkili okunmasını duygunun daha iyi iletilmesini sağlamaktadır. Bu şiirde de özellikle sesin alçalıp yükseldiği yerler olarak kıta başları ve sonlarını söylemek mümkündür.
Türk edebiyatında öz şiir anlayışına bağlı şairler hakkında hazırladığınız sunuyu arkadaşlarınızla paylaşınız. Bu şairlerin ortak özelliklerini arkadaşlarınızla birlikte belirleyiniz.
Cevap Bu konu ile ilgili bilgi yukarıda mevcuttur.
Çocukluğum” metninde, “saf şiir” anlayışını yansıtan unsurları tespit ediniz. Saf şiir anlayışının şiire etkisini tartışınız.
- Şairin geçmişine duyduğu özlemi bireysel bir duyguyu ön plana çıkarması
- Öz Türkçe ile yazılması
- Milli ölçümüz olan hece ölçümüzün kullanılması
- Yeni imajların olması
a) Cumhuriyet’in ilanından sonra ortaya çıkan ilk edebî topluluk olan Yedi Meşaleciler hakkında yaptığınız araştırma sonuçlarını arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap Yedi Meşaleciler ile ilgili yazımız yukarıdadır.
b) Yedi Meşale topluluğunun genel özellikleri hakkında kavram haritası oluşturunuz.
Cevap Bu etkinliği kendiniz yapmalısınız.
Sevgi, insanın bir şeye veya bir kimseye karşı yakın ilgi ve bağlılık göstermesidir. Doğayı, insanı, ailemizi, vatanımızı severiz. Bunların içinde aile sevgisinin ayrı bir önemi vardır.
a) Okuduğunuz şiirde söyleyicinin aile sevgisini dile getirdiği dizeleri belirleyiniz.
Gözümde tüten memleket,
Artık bana sonsuz hasret,
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Habersiz ölen kardeşim,
Mezarı bilinmez eşim
b) Sizce, söyleyici nasıl bir aile ortamında yetişmiş olabilir?
Cevap Birbirine bağlı birbirine karşı saygı ve sevgisi olan bir ailede yetişmiştir. Çünkü o güzel günlere özlem duymaktadır.
c) Aile bireylerinize sevginizi nasıl gösterirsiniz?
Cevap Onları her zaman arayarak sorarak onlara saygı ve sevgide kusur etmeyerek onların her zaman yanında olarak.
ç) Aileler hangi ilke ve değerlere sahip olmalıdır? Aile bireylerinin birbirlerine karşı sorumlulukları nelerdir?
Cevap Aileler çocuklarını düşünmeli onlara güzel bir gelecek hazırlamalıdırlar. Çocuklar ise ailelerine saygı sevgi ve güvende kusur etmemeliler. Böylece aralarında güzel bir bağ oluşmuş olacaktır.
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 77 Cevabı
1) Çocukluğum, çocukluğum…
Bu dizede “virgül” ve “üç nokta”nın kullanılış gerekçesini açıklayınız.
- Yüklem eksiliğinden dolayı üç nokta kullanılmıştır.
- Tekrar eden kelimeler arasına virgül konulmuştur.
2) Çocukluğum, çocukluğum…
Uzakta kalan bahçeler,
O sabahlar, o geceler,
Gelmez günler çocukluğum.
Bu dörtlükte gerçek anlamda kullanılan kelimelerin altını çiziniz.
Cevap çocukluk / sabah/ gece / gelmez / günler
3) Çocukluğum, çocukluğum…
Gözümde tüten memleket,
Artık bana sonsuz hasret,
Sonsuz keder çocukluğum.
Bu dörtlükte mecaz anlamda kullanılan kelimeleri belirleyerek bunların metinde kazandıkları anlamları söyleyiniz.
- Gözümde tütmek: Özlemek
- Sonsuz keder çocukluk: Geçmişe gidememenin üzüntüsü
4) “Senelerle rengi solmuş” dizesindeki “solmak” kelimesini gerçek, yan ve mecaz anlama gelecek şekilde cümle içinde kullanınız.
- Çiçek solmuş. Gerçek
- Solgun görünüyordu. Yan
- Hayatım soldu geçti. Mecaz
5) Cevap: D