1. Aşağıdaki tabloda, “komünite ekolojisi” ile ilgili kavramlar yer almaktadır. Bu kavramları kullanarak aşağıda verilen cümleleri tamamlayınız.
a) Komünitelerin sınırları keskin bir şekilde birbirinden ayrılmaz. Komüniteler birbirleriyle kesişim bölgeleri oluştururlar. Bu kesişim bölgelerine ekoton adı verilir.
b) Türün yaşadığı habitattaki canlı ve cansız kaynakları kullanabilmesi ile ilgili durumların tamamı ekolojik niş olarak adlandırılır.
c) Besinlerini büyük parçalar hâlinde alan ve sindirim sistemlerinde parçalayan canlıların beslenme şekline holozoik beslenme adı verilir.
ç) Bir arada yaşayan canlılardan biri, bu beraberlikten fayda sağlarken diğerinin yarar veya zarar görmediği simbiyotik yaşam şekline kommensalizm denir.
d) Heterotrof olan mantar ve ototrof olan algin oluşturduğu mutualist yaşam birliğine liken adı verilir.
e) Bir ortamda yeni bir komünitenin oluşması sırasında, türlerin sırayla birbirinin yerini aldığı değişim sürecine süksesyon adı verilir.
f) Birlikte yaşayan türlerden biri, bu birliktelikten zarar görürken diğerinin bu birliktelikten etkilenmediği simbiyotik yaşam şekline amensalizm denir.
g) Birlikte yaşayan türlerin, birbirlerine karşılıklı olarak fayda sağladığı simbiyoz yaşam şekline mutualizm adı verilir.
2. Birincil ve ikincil süksesyon kavramlarını açıklayınız.
Birincil Süksesyon
Birincil süksesyon öncü türlerin oluştuğu süksesyon grubudur. Birincil süksesyon üzerinde herhangi bir canlının bulunmadığı ortamlara da öncü türlerin gelmesiyle başlamaktadır. Bu süksesyon türün grubunda süreç çok yavaş sürmektedir. Binlerce yıl yıl alabilir.
Çıplak kayalar, buzul devrinden arta kalan toprak parçaları, taş ocaklarından arta kalan toprak parçaları, kum birikintilerinin bulunduğu ortamlar, suyun kuruduğu veya çekilmiş olduğu bölgeler, yeni oluşan adalar, yanardağların patlaması sonucu oluşan yeni ortamlar birincil süksesyonun başlaması uygun olan ortamlardır.
İkincil süksesyon grubunda önceden canlı türleri bulunmaktadır anacak bu canlı grupları insanların veya doğanın etkisiyle hasar görmüş olan ortamlardır. Bu ortamlarda toprak yapısıı kaybetmemiştir. Bu nedenle burda bulunan canlı grubu zamanla orantılı olarak kendini onarır ve geliştirir. Biz insaların neden olduğu orman yangınları, ağaç kesimleri gibi nedenlerden veya sel erezyon gibi doğal sebeblerden kominite zarar görür. Zarar görmüş olan bu ortam ikincil süksesyo grubunun oluşması için uyhun koşulları saağlamış olur. İkincil süksesyon grubunda yer alan canlı türlerini,n yerine genellikle yenileri gelmez eski yapısına oluşturmaya çalışır.
3. Aşağıdaki tabloda verilen canlılar arasındaki ilişki türlerinde, birinci ve ikinci canlının bu birliktelikten nasıl etkilendiğini “+” (yarar görür), “–” (zarar görür) veya “0” (etkilenmez) kullanarak belirtiniz.
| Etkileşim Tipi | 1. Canlı Üzerine Etkisi | 2. Canlı Üzerine Etkisi |
|---|---|---|
| Rekabet | - | - |
| Av-Avcı | + | - |
| Mutualizm | + | + |
| Kommensalizm | + | 0 |
| Parazitizm | + | - |
| Amensalizm | 0 | - |