Etkinlik
Ayestefanos ve Berlin Antlaşmalarının maddeleri ve haritadan (Harita 4.5, s. 145) hareketle sizden istenen çalışmaları yapınız.
Ayastefanos Antlaşması
• Karadeniz’den Ege’ye kadar uzanan topraklarda Büyük Bulgar Krallığı kuruldu, Makedonya ve Doğu Rumeli bu krallığa bağlandı.
• Sırbistan, Karadağ ve Romanya’ya bağımsızlık verildi.
• Kars, Ardahan ve Batum (Elviye-i Selâse) ve Doğubeyazıt Rusya’ya bırakıldı.
• Bosna Hersek’e özerklik verildi.
• Girit’te ve doğuda (Ermenilerin bulunduğu bölgelerde ıslahat yapıldı (16. madde).
• Osmanlı Devleti, Rusya’ya savaş tazminatı ödedi.
Berlin Antlaşması
• Bulgaristan üçe ayrıldı (Asıl Bulgaristan, Osmanlı Devleti’ne bağlı bir prenslik olarak kaldı. Makedonya ise ıslahat yapmak koşuluyla Osmanlı Devleti’ne bırakıldı. Doğu Rumeli özerk bir yapıya sahip oldu.).
• Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız oldu.
• Kars, Ardahan ve Batum (Elviye-i Selâse) Rusya’ya, Doğubeyazıt Osmanlı Devleti’ne bırakıldı.
• Bosna Hersek Osmanlı toprağı sayıldı. Ancak yönetimi geçici olarak Avusturya’ya bırakıldı (Harita 4.5).
• Doğu Anadolu’da Ermenilerin oturduğu yerlerde ıslahat yapılması kararlaştırıldı (61. madde).
• Osmanlı Devleti’nin Rusya’ya savaş tazminatı ödemesi kabul edildi.
1. Yukarıdaki maddelere göre Ayastefanos ve Berlin Antlaşmasının farklı yönleri nelerdir?
Cevap: Ayastefanos Antlaşması bağımsızlıkları tanımış, Berlin Antlaşması bağımsızlıkları sınırlamıştır.
2. Berlin Antlaşması’nı Osmanlı Devleti’nin egemenlik hakları açısından değerlendiriniz.
Cevap: Berlin Antlaşması, Osmanlı Devleti’nin topraklarında büyük kayıplara yol açmış ve toprak bütünlüğünü zayıflatmıştır.