DERSE HAZIRLIK
Şiirin dili herkesçe anlaşılır olmalı mıdır? Tartışınız.
Cevap: Okuduğumuz da ruhumuzu yansıtan o en güzel şiirleri düşünelim. Bizleri bizden alan.. Günler geçerken değişen zaman insanların rahatlığına hizmet eden bir çok fonksiyon geliştiriyor. Rahata alışan insanlar elbette rahat anlayabilecekleri şiirler isteyecektir. Alışmak, bazen değerlere açılan savaşları görmüyor olmak, bu amaca hizmet etmeye kadar gidiyor olmak demektir. Alıştığımız rahatlıkla bir çok değere savaş açtık bu doğru. Ama düşünelim bizleri anlamamız gereken şiirler, bize kendini zorla mı anlatacak? Bu yüzden şiir dili en azından belli bir kesimin rahatça anlayacağı bir yapıda oluşturulabilir.
11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 88 Cevabı
1. Şehîd yâhud Osman’ın Yüreği adlı şiirdeki söyleyiciyi, söyleyici ile hitap edilen kişiler ve varlıklar arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.
Cevap: Şiirin de kahramanı olan şairin kendisidir. Tam da olması gerektiği gibidir. Vatan aşkı ve cesaret doludur. Anlatıcı olarak şair okurla sohbet tarzında oluşturmuştur şiirini.
2. Şiirdeki açık ve örtük iletileri belirleyiniz.
Cevap: Açık İleti: Vatan uğruna mücadele eden kahramanın duyguları kendi ağzından şiir dile getirilmiştir.
Örtük İleti: Şehitlere saygı. Vatan için canını veren kahramanları anmak için yazılmıştır.
3. Şiirde millî değerler ile sosyal ve tarihî ögeleri belirleyiniz.
Cevap: Millet, vatan toprağı, vatan bayrağı, Türk ili, Türk ulusu…
4. Şiirle ilgili beğeni, tespit, eleştiri ve güncellemelerinizi gerekçelendirerek ifade ediniz.
Cevap: Şiiri hem konu olarak değerli bir konuyu işlediği için hem de bu konuyu güzel bir üslupla işleyebildiği için beğendim. Milli duyguları harekete geçirebilen bir şiirdir.
5. Şiirin yazıldığı dönemle ilişkisini ve sonraki dönemlere etkisini değerlendiriniz.
Cevap: Yazıldığı dönem vatanımız zor koşullar altındaydı. Dört yanımız düşman işgali fakirlik ve yoksulluk idi. Bundan dolayı halkın duygularına tercüman olan bir şairdir. Bu şiirinde de o kutsal mücadelede şehit olan bir vatan kahramanı anlatmaktadır.
11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 89 Cevabı
Bir metnin şiir sayılabilmesi için şiirin şekil özelliklerine uygun olması yeterli midir? Tartışınız.
Cevap: Yetmez. Çünkü üslup ile beraber konunun da uyumlu olması gerekmektedir. Bir şiiri şiir yapan en önemli şey hem konunun hem de içeriğin uyumlu olmasıdır.
11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 92 Cevabı
1. Metnin yazıldığı dönemin gerçekliğini yansıtan unsurları belirleyiniz.
Cevap: Küfe adlı manzumenin temel çatışması “yoksulluk-zenginlik”tir. O dönemlerde savaşlardan çıkmış yılgın ve fakirleşmiş bir halk vardı. Bu zor koşullar altında hayatta kalmaya çalışan insanların hikayesidir bu şiir.
2. Metinde anlatılanları, kendi hayatınızdaki veya çevrenizdeki olay ve durumlarla karşılaştırınız.
Cevap: Benim çevremde de çocuk yaşta ailesine bakmak için çalışan çocuklar vardır. Bundan dolayı şiirde anlatılanlar bugün bile karşılaşabildiğimiz manzaralardır.
3. Metinle şairin hayatı ve görüşleri arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.
Cevap: Metinde anlatılan yoksulluk ve halkın çektiği acılar şair Mehmet Akif’in her zaman dillendirdiği bir konudur. Tek emeli halkın mutlu günlere kavuşması olan Mehmet Akif bu şiirinde halkın için de bulunduğu durumu bir çocuğun hayatı üzerinden anlatmıştır.
4. Metnin tür özelliklerini belirleyiniz.
Cevap: Metin manzum şiirdir. Yani cümleler halinde yazılmış şiir özellikleri gösteren bir metindir.