1. BÖLÜM SONU DEĞERLENDİRME
Afrika’daki filler uzun boylu ağaçların genç filizleriyle beslenir. Bu ağaçların büyümeleri filler tarafından doğal olarak kontrol altındadır. Fillerin avlanması sonucu sayılarının azalması durumunda bu ağaçlar gelişerek yaşam alanlarını genişletir. Fillerin ortadan kalkması durumunda bitkiler kontrol altına alınmazsa ağaçların sayısı artar. Boyları uzayan ve geniş yapraklara sahip olan bu ağaçlar daha küçük olan kısa ağaçların ve çalı formlarının yeterli ışık almasını engeller. Yeterli ışık olmazsa kısa boylu bitkiler büyüyemez. Zamanla habitatın yapısı değişir. Çayırların yok olması diğer otçulların ve onlarla beslenen avcıların da sayılarının azalmasına neden olur.
1. Yukarıda Afrika savanasında meydana gelen tipik bir olay anlatılmıştır. Bu olaydan yola çıkarak aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
A) Anlatılan ekosistemin kilit taşı türü hangi canlıdır? Bu canlının ekosistemdeki rolü nedir?
Cevap: Kilittaşı tür fillerdir. Çünkü ekosistemde sayıca çok olmasalar da ekolojik rolleri açısından komünitenin devamlığını sağlar.
B) Fillerin çeşitli ağaç türlerine ait filizleri yemesi komüniteye ne tür avantaj sağlar?
Cevap: Ağaçların büyümeleri filler tarafından doğal olarak kontrol altına alınır. Böylece kısa ağaç ve çalı formundaki bitkilerin yeterince ışık alması sağlanır.
2. Ekoton bölgeleri için
I. Tür içi ve türler arası rekabet fazladır.
II. Türlerin birey sayısı fazladır.
III. Tür çeşitliliği fazladır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: C
3. Komünitenin içerdiği tür sayısı komünitenin tür
zenginliği olarak ifade edilir. Türlerin komünitede
bulunma oranı farklıdır.
Komünitelerle ilgili
I. Popülasyon çeşitliliği komünitenin tür zenginliğini de artırır.
II. Tür zenginliği fazla olan tüm komüniteler- de birey sayısı da kesinlikle fazladır.
III. Farklı komünitelerde aynı türler farklı oranda bulunabilir.
ifadelerden hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve
Cevap: B
4. Aşağıda canlılar arasında birlikte yaşam örnekleri verilmiştir.
• İnsanların ağız boşluğunda yaşayan bir amip türü ağızdaki bakteri, gıda partikülleri ve ölü epitel hücreleriyle beslenir. Konağa herhangi bir zararı olmayan bu amip ağız boşluğu dışında yaşayamaz.
• İnci balığı denizhıyarlarının sindirim sisteminin son bölümüne girerek yerleşir. Geceleri besin için buradan dışarı çıkar ve tekrar geri döner. İnci balıkları bazen denizhıyarının dokularıyla da beslenir. Ancak denizhıyarı kendini yenileme yeteneğine sahip olduğundan bu durumdan hiçbir zaman etkilenmez.
Verilen örnekler ne tür bir simbiyotik ilişkiyi temsil eder?
A) Kommensalizm B) Parazitizm C) Mutualizm D) Tam parazitlik E) Amensalizm
Cevap: A
5. Buna göre hangi iki canlının 50 yıllık süreç içinde birey sayısında belirgin bir değişim göze çarpar?
A) K ve L B) L ve M C) M ve N D) K ve N E) L ve N
Cevap: C
6. Günümüzde bu ekosistemdeki baskın tür hangisidir?
A) K B) L C) M D) N E) M ve N
Cevap: C
7. Bu ekosistemin yapısındaki değişiklikle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) K türünün yoğunluğu süreçte değişmemiştir.
B) Ekosistemdeki yapı kararlı bir yapıya doğru değişim göstermektedir.
C) N türünün sayısındaki azalma M türünün sayısının artmasına yol açmış olabilir.
D) İnsan faaliyetleri bu değişimde rol oynamış olabilir.
E) K ve L türlerinin, M ya da N türlerinden biriyle bir rekabeti söz konusu olabilir.
Cevap: B
8. • Sülük
• Bit
• Karaciğer kelebeği
• Pire
• Tenya
• Kene
• Kıl kurdu
Yukarıda verilen parazitlerden kaç tanesinin sindirim sistemi iyi gelişmiştir?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
Cevap: C
Bu iki paramesyum türüyle ilgili
I. P bursaria tek başına iken P caudatum ile birlikte olduğundan daha hızlı çoğalır.
II. İki paramesyum aynı ortamda bulunduklarında besin rekabetini P caudatum kazanır.
III. İki paramesyum türü farklı nişlere sahiptir. ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: C
Buna göre
I. N canlısının azalması M canlısının sayısını değiştirmez.
II. M canlısı N canlısıyla beslenmektedir.
III. M ve N canlıları arasında mutualist ilişki olabilir.
yorumlarından hangileri yapılamaz?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: B