1. ÜNİTE ÖLÇME DEĞERLENDİRME SORULARI
A) Aşağıdaki tanılayıcı dallanmış ağaç üzerindeki ifadelerden doğru ya da yanlışı seçerek doğru çıkışa gidiniz.
Bir nöronda impuls iletim hızı sabittir (D)
Çizgili kasların kasılması sırasında H bandı kaybolurken Z çizgileri birbirinden uzaklaşır. (Y)
Soluk alma sırasında diyafram kasılır ve kubbeleşir (Y)
Cevap : 4. Çıkış
2. Gizem, terzi olan annesine hafta sonları yardım eder. Elbiseye düğme dikerken eline iğne batar.
Gizem elini hızla çeker. Gizem’in bu tepkiyi oluşturmasında görev alan yapıları sırasıyla
yazınız.
Eldeki reseptörler → Duyu nöronu → Ara nöron → motor nöron → iskelet kası
3. İnsan bedeninde dokuların oluşmasını, çoğalmasını veya onarılmasını sağlayan asıl hücrelere kök hücre denir. Kan yapımı bakımından kök hücrelerin en çok bulunduğu yer kemik iliğidir. Kök hücre, ayrıca kanda ve bebeklerin kordon kanında da bulunur. Alıcı ve verici arasında kan grubu uyuşmazlığı olduğunda kemik iliğinden sıvı kısım ve alyuvarlar uzaklaştırıldıktan sonra hastaya kök hücre verilir. Bu yöntem, kanser başta olmak üzere pek çok hastalık için de yaşam kurtaran bir tedavi yöntemidir. Kemik iliği kök hücresi verecek gönüllüler 18-50 yaş arasındaki sağlıklı bireyler olmalıdır. Gönüllüler, sağlık merkezleri aracılığıyla kök hücre bağışında bulunabilirler.
A) Kök hücrenin kemik iliğinden ve kordon kanından elde edilmesinin nedeni nedir?
Cevap: Çünkü kemik iliği ve kordon kanında kök hücreler bulunur. Bu kök hücreler diğer hücrelere dönüşme yeteneğine sahiptir.
B) Kan grubu uyuşmazlığı bulunan kişilerde kök hücrenin kemik iliğindeki sıvı kısmın veya alyuvarların uzaklaştırılmasından sonra hastaya verilmesinin nedeni nedir?
Cevap: Aktarılan kemik iliğindeki sıvı kısım antikor, alyuvarların hücre zarında ise antijen bulunabilir. Bu durum nakillerde bağışıklık sistemiyle ilgili sorunlar ortaya çıkarabilir.
4. Aşağıdaki soruları görselde numaralandırılmış bölümlere göre yanıtlayınız.
A) Açlığı ve susuzluğu kontrol eden bölge görseldeki kaç numaralı bölgedir?
Cevap: VII
B) Solunum, dolaşım, boşaltım gibi olayları düzenleyen kaçıncı bölgelerdir?
Cevap: II ve III
C) Geçirdiği bir trafik kazası sonucu işitme, konuşma ve tat alma duyularının ayırt edilmesi ve değerlendirilmesinde güçlük çeken bir bireyde beynin hangi bölümü zarar görmüştür?
Cevap: I ve VI
Ç) Görselde numaralandırılmış III. bölge hangi sistemin çalışmasını düzenler?
Cevap: Solunum merkezini düzenler. Omurilik soğanıyla birlikte yutma, kusma, sindirim etkinliklerini denetler
D) Tiroit bezinin tiroksin hormonu salgılayabilmesi için TSH hormonu tarafından uyarılması gerekir. Aksi hâlde guatr rahatsızlığı oluşur. Buna göre hangi bölgenin işlevini gerçekleştirememesi guatr rahatsızlığına neden olur?
Cevap: V
5. 1, 2 ve 3 nolu deney tüpleri sindirim için en uygun koşullarda tutulmaktadır. Aşağıdaki soruları bu duruma göre nedenleriyle yanıtlayınız.
A) Hangi tüpte kimyasal sindirim gerçekleşir?
Cevap: 1 ve 2
B) Hangi tüpte kimyasal sindirim gerçekleşmez? Neden?
Cevap: 3, yağı sindiren enzim bulunmadığından.
6. Kulağın yapısını gösteren görselden yararlanarak aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
A) Ses, ilk kez hangi bölümde titreşime uğrar?
Cevap: A) I;
B) Dengenin sağlandığı yapı neresidir?
Cevap: B) III;
C) İşitme sinirleri hangi bölümde yer alır?
Cevap: C) II
7. Vücuttaki kan depolarından biri olan dalak, lenf düğümlerinin olduğu beyaz pulpadan, kan damarlarının ve çok yoğun kırmızı kan hücrelerinin bulunduğu kırmızı pulpadan oluşur.
Beyaz pulpada bağışıklık hücreleri üretilir ve çeşitli enfeksiyon yapıcı mikroorganizmalar yakalanır. Kırmızı pulpadaki alyuvarlar ise gerektiğinde dolaşım sistemine verilerek hematokrit değerini artırır. Dalak ayrıca yaşlı alyuvarların parçalandığı organlardan biridir.
Buna göre herhangi bir nedenle dalağını kaybetmiş bir kişi için aşağıdaki tespitlerden doğru olanlarını işaretleyiniz?
Cevap: Doğrular : I, VI
Çeşitli bakteriyel virütik hastalıklara karşı aşı yaptırmak zorunda kalır. Alyuvarları yenilenmez.
Kolay kolay enfeksiyona yakalanmaz.
Vücudunda kan depolayamaz.
Hematokrit değeri değişmez.
B ve T lenfositlerinin aktivasyonu olumsuz
Cevap: Doğrular : I, VI
8. Aşağıdaki grafik insana ait X hormonunun kanda Ca+2 miktarındaki değişimi nasıl etkilediğini göstermektedir. Buna göre;
A) Grafikte verilen X hormonu hangi hormondur?
Cevap: Parathormon
B) X hormonu hangi endokrin bezden salgılanır?
Cevap: Paratiroid
9. Grafikte eşik değeri (A) olan bir sinir hücresinin t1, t2, t3 zamanlarında verilen uyarı şiddeti gösterilmiştir. Buna göre;
A) Sinir hücresinde t3, t2, t3 zamanlarında impuls iletim hızlarını karşılaştırınız.
Cevap: I – İmpuls iletim hızları eşittir.
B) t1, t2, t3 zamanlarında sinir hücresinde oluşacak impuls sayısı karşılaştırmasını yapınız.
Cevap: t1 > t3 > t2
10.Bir bireye ait kandaki ADH hormonun zamana bağlı değişimi aşağıdaki grafikte verilmiştir. Buna göre
bireyin nefron kanallarında t1 ve t2 zaman aralıklarındaki su miktarının zamana bağlı değişiminin nasıl olacağını açıklayınız.
Cevap: Su miktarı giderek artar. Çünkü ADH suyun böbreklerden geri emilimini sağlar. ADH salgısı azalırsa nefron kanallarında ve idrarda su miktarı artar.
11. Alkolün insan metabolizmasına etkileri aşağıda verilmiştir.
• Alkol tüketen bireyler sık aralıklarla idrara çıkar.
• Alkol hafızayı ve öğrenmeyi olumsuz etkiler.
• Alkol yürümede ve dengede bozukluğa neden olabilir.
• Alkolün aşırı tüketiminde dolaşım ve solunum sisteminin düzenlenmesinden sorumlu merkezî sinir sistemi baskılanır ve ölümcül sonuçlar ortaya çıkarabilir.
Verilen bilgilere göre alkol tüketen insanda sinir sisteminin hangi bölümleri etkilenir?
Cevap: Hiptalamus, Uç beyin, Omurilik soğanı, Beyincik
12. İnsan kardiak döngüsüne ait evreler görselde belirtilmiştir. Görseldeki numaraları kullanarak aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
A) Yarım ay kapakçıkları hangilerinde açıktır?
Cevap: IV
B) Kanın atardamarlara pompalandığı evre hangisidir?
Cevap: IV
C) Kanın karıncıklara dolduğu evre hangisidir?
Cevap: I ve II
Ç) Üçlü (triküspit) ve ikili (biküspit) kapakçığın açık olduğu evre hangisidir?
Cevap: I ve II
D) Dinlenme evresi hangisidir?
Cevap: I ve II
13. Kan dolaşım sisteminde atardamar, toplardamar ve kılcaldamar olmak üzere üç çeşit damar bulunur. Bu damarları aşağıda verilen özelliklere uygun biçimde sıralayınız. Bu sıralamanın nedenini açıklayınız.
A) Kanın akış hızı
Cevap: Atardamar > Toplardamar > Kılcaldamar
B) Toplam yüzey alanı
Cevap: Kılcaldamar > Toplardamar > Atardamar
C) Kan basıncı
Cevap: Atardamar > Kılcaldamar > Toplardamar
Ç) Birim damar çapı
Cevap: Toplardamar > Atardamar > Kılcaldamar
Sebzelerden, ekmekten ve yenilen gıdaların çoğundan alınmasına rağmen yemeklere ilave tuz atılması tuzun fazla tüketilmesine neden olur. Besinlerin aşırı tuzlu tüketilmesi pekçok sağlık sorunlarına neden olabilir. Fazla tuz tüketmek böbrek fonksiyonlarını bozar. Yüksek tansiyona ve tansiyona bağlı kalp ve damar hastalıklarına yol açar. Fazla tuz kalbin en büyük düşmanıdır. Kalp krizini tetikler, damarlarda tahribata neden olur.
14. Yukarıda verilen bilgilerden yararlanarak aşırı tuzlu yiyeceklerle beslenen bir insanda gerçekleşen aşağıdaki olayları oluşum sırasına göre sıralayınız.
Cevap: IV – I – V – II – III
15. Bağışıklık sağlayan olaylardan bazıları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Bu olaydan hangilerinin doğal bağışıklık hangilerinin kazanılmış bağışıklık olduğunu tabloda işaretleyiniz.
Vücuttaki su dengesi, susama ihtiyacının oluşması sonucu su içilmesiyle ve idrarla su atılmasıyla sağlanır. Ortam sıcaklığı düşük olduğunda vücudun su ihtiyacı azalır. Günlük 1-1,5 litre su içilmesi vücut için yeterli olabilir. Ortam sıcaklığı yüksek olduğunda terlemeyle oluşacak su kaybını karşılamak için günlük su içimi 2-2,5 litreye çıkabilir. Vücuda alınan fazla su, boşaltım sistemiyle dışarı atılır. Vücuttaki su miktarı azaldığında idrar miktarı da azalır ve böylece vücuttan daha az su atılır. Bir birey susadığında vücudun suya ihtiyacı olduğu bilgisi beyne ulaşır ve o kişi su içmek ister. Vücudun su ihtiyacı ne kadarsa o kadar su içilmelidir. Günde kaybedilen su miktarı kadar su alınması gerekir. Çok az su içen insanların idrarı koyu olabilir. Çünkü vücut susuz kaldığında sinir sistemi tarafından uyarılan endokrinden salgılanan bir hormon, idrar oluşumu sırasında suyun büyük ölçüde geri emilmesini ve suyun vücutta kalmasını sağlar. Bu durumda idrar koyu renklidir. İdrarın koyu renkte olması, vücudun su ihtiyacının olduğunu gösterir. Sağlıklı bir insan günde 1-1,5 litre idrar oluşturur. Özellikle ortam sıcaklığı yüksek olduğunda terleme nedeniyle günlük su ihtiyacı 2-2,5 litreye çıkar. Susuz kalmak böbrekler için çok tehlikelidir.
16. Aşağıdaki soruları yukarıdaki metne göre yanıtlayınız.
A) Vücut bulunduğu ortama göre su dengesini nasıl sağlar?
Cevap: Terleme, geri emilim, ADH, susama-su içme
B) Vücuttaki su dengesinin korunmasında hangi sistemler görevlidir?
Cevap: Sinir sistemi, endokrin sistem, üriner sistem
C) Vücutta su dengesinin sağlanması niçin önemlidir?
Cevap: Su dengesinin bozulması böbrekler ve metabolizma için tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Su idrar oluşumu, vücut sıcaklığının korunması için gereklidir. Su vücutta madde taşınmasında da rol oynar.
Tütün mamülleri kullananlarda kanda hemoglobin değeri yüksek çıkar. Çünkü tütün dumanında karbon-monoksit (CO) bulunur. Karbonmonoksit hemoglobine bağlanarak ondan ayrılmaz ve onu işlevsiz bırakır. Bu durumda dokulara yeterince oksijen gitmez. Böbreklerden eritropoietin salgılanır. Eritropoietin hormonu sayesinde kemik iliği uyarılarak daha fazla hemoglobin ve alyuvar üretilir.
17. Aşağıdaki soruları parçaya göre yanıtlayınız.
A) Tütün mamülleri kullananlarda dokulara yeterince oksijen neden ulaşmaz?
Cevap: Tütün dumanındaki CO hemoglobine bağlanır ve ayrılmaz. Oksijen taşıma kapasitesi düşer. Dokulara yeterince oksijen götürülemez.
B) Tütün mamülleri kullananlarda eritropoietin niçin daha fazla salgılanır?
Cevap: Alyuvar üretimini artırmak için.
C) Tütün mamülleri kullananlarda eritropoietin yeterince salgılanamazsa ne gibi sonuçlar ortaya çıkabilir?
Cevap: Yeterince alyuvar üretilemezse dokulara yeterince oksijen taşınamaz.
18. Böbreklerin organizmadaki en önemli işlevlerinden biri de kanı süzmektir. Sağlıklı bir insanda günde ortalama 180 litre kan süzülmesine rağmen sadece 1,5 litre idrar oluşmasının temel nedeni nedir? Açıklayınız.
Cevap: Böbreklerden süzülen suyun yaklaşık %98’i nefronlardan geri emilime uğrar. Böylelikle vücut sıvılarındaki su kaybı önlenir.
B) Aşağıda numaralarıyla verilen ifadeleri, harfle verilen ifadelerle eşleştiriniz. Eşleşmeyen terimin tanımını aşağıdaki boşluklara yazınız.
19. I – B; II. İnsülin kandan dokulara glikoz geçişini sağlayarak kan glikoz seviyesini ayarlar.; III – A; IV – C
20. I – Omurilik refleksi oluşturur. Dış ortamdan gelen uyartıyı beyne, beyinden gelen impulsları ilgili organa iletir; II – A; III – C; IV - B
21. Beyinde bulunan zarlarla ilgili
I. Sert zar kafatası kemiğine yapışıktır.
II. İnce zarda bulunan kan damarları beyni besler.
III. Sert zar ile örümceksi zar arasında beyin omurilik sıvısı bulunur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B)Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: C
22. Sağ eline ait duyu nöronları tahrip olan bir bireyde
I. Sağ eline iğne batarsa acı hissetmez.
II. Sol elini istemli hareket ettiremez.
III. Sol eline iğne batarsa acı hissetmez.
olaylarından hangileri görülür?
A) Yalnız I B)Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: A
23. Hormonlarla ilgili
I. Bağ dokuda üretilir.
II. Hedef hücreye kanla taşınır.
III. Tüm dokularda etkilidir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B)Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: B
24. Sağlıklı bir insana ait sinir hücrelerinin tamamında aşağıdaki
I. Hücre büyüklüğü
II. İmpuls iletim hızı
III. Miyelin kılıf bulundurma
özelliklerden hangileri farklılık gösterir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: E
25. Hasan rahatsızlanıp doktora gittiğinde doktor kendisine tiroksin hormonunun kanda normal değerden yüksek olduğunu söyler. Tiroksin hormonu kanda normal değer den yüksek olduğunda
I. Oksijen kullanımı
II. Metabolizma hızı
III. Nabız sayısı
değerlerinin hangilerinde artış gözlenir?
A) Yalnız I B)Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: E
26. Sinir sistemi ve endokrin sistem homeostasi sağlanmasında birlikte görev alır. Vücuttaki işlevlerin çoğu her iki sistemin geri bildirim mekanizmasıyla düzenlenir.
Vücut sıcaklığı artan bireyde
I. Metabolizma yavaşlaması
II. Derideki damarların daralması
III. Terlemenin artması
olaylarından hangileri gözlenir?
A) Yalnız II B)Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: B
27. Kalsitonin ve parathormon antogonist çalışan iki hormondur.
Beslenmeyle vücuda fazlaca Ca+2 alan bireyde
I. Kanda Ca+2 oranının yükselmesi
II. Kalsitonin salgısının artması
III. Kandan kemiklere Ca+2 geçişinin artması
olaylarından hangileri gerçekleşir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: E
28. Gözde fotoreseptörler ve görme sinirlerinin bulunduğu bölge aşağıdakilerden hangisidir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap: C
29. Presbitlik rahatsızlığı gözün hangi bölümünün işlevini yerine getirememesi sonucu ortaya çıkar?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap: B
30. Gözün beslenmesini sağlayan yapı aşağıda- kilerden hangisidir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap: E
31. Duyu organlarının tamamında
I. Mekanik uyarıdan etkilenme
II. Reseptör bulundurma
III. Uyarıları talamustan beyin kabuğuna iletme
IV. Dış ortama açık olma
ifadelerinden hangileri ortaktır?
A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I, II ve IV D) II, III ve IV E ) I , II, III ve IV
Cevap: A
32. Dişilerde LH hormonu etkisiyle
I. Yumurta ana hücresinin mayoz geçirmesi
II. Korpus luteum oluşumu
III. Yumurtanın yumurta kanalına geçişi
olaylarından hangileri gerçekleşir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: D
33. Yeterince su içmeyen sağlıklı bir bireyde
I. Hipotalamustaki ozmoreseptörün uyarılması
II. Derişik idrar oluşması
III. ADH salgısı artması
IV. Kan ozmotik basıncının artması
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) I – III – IV – II B) I – IV -III – II C) IV – I – III – II D) IV – III – I – II E) III – I – II – IV
Cevap: C
34. Diyabet rahatsızlığıyla ilgili
I. İdrarda glikoz bulunabilir.
II. Çevresel ya da genetik oluşabilir.
III. Hücrelerinde yeterince glikoz bulunur.
ifadelerinden hangileri yanlıştır?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: B
35. İnsanın sindirim kanalında bulunan
I. Pepsin
II. HCl
III. Tripsin
moleküllerinden hangileri inaktif enzimleri aktifleştirir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: E
36. Çizgili kasların kasılıp gevşemesi sırasında gerçekleşen olaylardan bazıları aşağıda verilmiştir.
I. Akson ucundan sinaps boşluğuna asetil- kolin salgılanması
II. Sitoplazmadaki Ca+2 iyonlarının sarkoplazmik retikuluma geçişi
III. Aktin flamentlerin hareket etmesi
Bu olaylardan hangileri gerçekleşirken ATP harcanır?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: E
37. Kemiklerin kırılganlığı ileriki yaşlarda artar. Kemik kırılganlığının artmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Periostun incelenmesi
B) Kemikteki inorganik madde oranının artması
C) Kemik doku organik maddesinin artması
D) Kemikte elastik lif artışı
E) Kemik iliği faaliyetinin artması
Cevap: B
38. Çizgili kasla ilgili
I. Aktin ve miyozin miyofilamentlerine sahiptir.
II. Midenin yapısında bulunur.
III. Eklemlerin hareketini sağlar.
ifadelerinden hangileri yanlıştır?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: A
39. Ezgi’ye rahatsızlığından dolayı uzun süreli antibiyotik tedavisi uygulanmıştır.
Antibiyotik kullanımı sonucu hangi vitaminin sindirim kanalında emilimi aksar?
A) A B) B C) C D) D E) E
Cevap: B
40. Kan dolaşım sisteminde
I. Hormon
II. Üre
III. Sindirim enzimi
ifadelerinden hangileri taşınır?
A) Yalnız I B)Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III
Cevap: D
41. Kanın yoğunluğunun ve pH’ının damar boyunca değişime uğradığı damar hangisidir?
A) Akciğer kılcal damarı
B) Karaciğer atar damarı
C) Böbrek toplar damarı
D) Beyin atar damarı
E) Mide toplar damarı
Cevap: A
42. Bacak bölgesindeki lenf damarıyla bacak toplardamarında
I. Madde alışverişi gerçekleşmesi
II. Tek yönlü akışı için kapakçık bulunması
III. Kalbin sağ karıncığa bağlanması ifadelerinden hangileri ortaktır?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: A
43. Akciğer kılcal damarında ilerlemekte olan kanda
I. Kan protein ozmotik basıncı
II. Kan basıncı
III. Kan pH’ı
özelliklerinden hangileri değişime uğrar?
A) Yalnız II B)Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: D
44. İnsan kan dolaşımına ait damarlardan kan basıncının en yüksek olduğu damar hangisidir?
A) Aort
B) Akciğer atardamarı
C) Karaciğer toplardamarı
D) Akciğer toplardamarı
E) Böbrek toplardamarı
Cevap: A
45. Soluk alıp verme kaburgalar arası kasların ve diyaframın kasılıp gevşemesiyle gerçekleşir. Diyaframla ilgili
I. Kanda pH düşünce diyaframın çalışması hızlanır.
II. Diyaframın çalışması omurilikten çıkan sinirlerle denetlenir.
III. Diyaframın kasılıp gevşemesiyle göğüs boşluğunun hacmi değişir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B)Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: D
46. Elif, İzmir’de yaşamaktadır. Erzurum’da yaşayan dedesini ziyaret etmek için gittiğinde
I. Soluk alış hızı
II. Kandaki CO2 miktarı
III. Alyuvar sayısı
ifadelerinden hangilerinde artış olur?
A) Yalnız I B)Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: D
47. Erkek üreme sisteminde yer alan aşağıdaki yapıların hangisinde sperm hücreleri bir süre depolanabilir?
A) Testis B) Epididimis C) Üretra D) Seminifer tüpçükler E) Prostat
Cevap: B
48. Spor yapmaya başlayan bir bireyde
I. Solunum
II. Kas
III. Dolaşım
sistemlerinin çalışma hızında ilk artış gösteren sistem ile en son artış gösteren sistemi eşleştiren yanıt hangisidir?
Cevap: A
49. Böbrekte idrar oluşumuna
I. Ortam sıcaklığının düşmesi
II. Heyecanlanma
III. Kan basıncının artması
IV. Kanda ADH azalması
faktörlerinden hangileri artan yönde etki yapar?
A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV
Cevap: E
50. Sağlıklı bir bireyde glomerulustan Bowman kapsülüne geçen süzüntü içinde
I. Fibrinojen
II. Üre
III. Hemoglobin
moleküllerinden hangileri bulunmaz?
A) Yalnız I B)Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve
Cevap: D