11. Sınıf Felsefe Ders Kitabı SEK Yayınları 3. Ünite Varlık Felsefesi Sayfa 97, 98 Ölçme ve Değerlendirme Soruları ve Cevapları
11. Sınıf Semih Ofset Yayınları Felsefe Ders Kitabı 97. Sayfa Cevapları
A. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Ontoloji nedir? Kısaca anlatınız.
Ontoloji varlık bilimi. Felsefede, metafiziğin en temel kollarından biridir. Ontoloji varlık veya varoluş ile bunların temel kategorilerinin araştırılmasıdır. Varlık, var olduğu söylenebilen herhangi bir şeydir. Var olmanın birden fazla yolu olduğundan var olmak fiili muğlaktır.
Aristo'ya göre ontoloji varlığın mahiyetinde varlığın bilimidir veya varlıkların incelenmesidir. Ontoloji hangi varlık kategorilerinin daha temel olduğunu belirlemekle uğraşır ve bu kategorilerdekilerden hangilerinin var olduğunun söylenebileceğini sorar.
Değişik filozoflar temel varlık kategorileri için değişik listeler yapmışlardır. Ontolojinin temel sorunlarından biri "Temel varlık kategorileri nelerdir?" sorusudur.
11. Sınıf Semih Ofset Yayınları Felsefe Ders Kitabı 98. Sayfa Cevapları
2. Felsefenin varlıkla ilgili temel sorularının sorulma nedeni nedir?
Varlık , evrende olan her şeyin ortak adıdır. Varlık insan bilincinin dışında ondan bağımsız olur. Varlık, felsefenin konusu olduğu gibi bilimin konusunu da oluşturur. Felsefe varlıkla ilgili konuları inceleyip tartışma konusu yapar. Felsefede varlık akıl yoluyla yorumlanır
3. Varlığı oluş ve idea olarak gören filozoflar hangileridir?
Varlığı oluş olarak kabul eden filozoflar:
- Herakleitos
- Whitehead
Varlığı idea olarak kabul eden filozoflar:
- Platon
- Aristoles
- Farabi
- Hegel
4. Pragmatizm ve varoluşçuluk gibi akımların özellikleri nelerdir?
Pragmatizm(Faydacılık) Akımının Genel Özellikleri
Bir önermenin doğru olduğunun bir doğru olduğunun en ufak göstergesinin onun işe yaraması olduğu görüşü benimser.
Pragmatizme göre mutlak doğrular yoktur. Bugün doğru olan bir bilgi gelecekte yanlış olabilir.
William James'a göre pragmatizm kuramlar, karşılaştığımız problemleri çözmek için teklif ettiğimiz araçlardır. Onların doğru olup olmadığını ancak pratikte işe yarayıp yaranadıklarını görerek anlayabiliriz.
Rasyonalizm (Akılcılık, Varoluşçuluk) Akımın Genel Özellikleri
Bilginin kaynağında aklın bulunduğunu savunan yaklaşma, felsefede rasyonalizm adı verilir.
Akıl olaylar ve nesneler arasında ilişkiler kuran ve bunlardan soyutlama ile kavramlar yaratan yetidir.
Rasyonalizm aynı zamanda zihnin, doğru ve yanlışı, iyi ve kötüyü ayırabilme yeteneğidir. Bu bilme ve doğruyu arama yetisi doğuştan gelir.
Bir önermenin doğru olduğunun bir doğru olduğunun en ufak göstergesinin onun işe yaraması olduğu görüşü benimser.
Pragmatizme göre mutlak doğrular yoktur. Bugün doğru olan bir bilgi gelecekte yanlış olabilir.
William James'a göre pragmatizm kuramlar, karşılaştığımız problemleri çözmek için teklif ettiğimiz araçlardır. Onların doğru olup olmadığını ancak pratikte işe yarayıp yaranadıklarını görerek anlayabiliriz.
Rasyonalizm (Akılcılık, Varoluşçuluk) Akımın Genel Özellikleri
Bilginin kaynağında aklın bulunduğunu savunan yaklaşma, felsefede rasyonalizm adı verilir.
Akıl olaylar ve nesneler arasında ilişkiler kuran ve bunlardan soyutlama ile kavramlar yaratan yetidir.
Rasyonalizm aynı zamanda zihnin, doğru ve yanlışı, iyi ve kötüyü ayırabilme yeteneğidir. Bu bilme ve doğruyu arama yetisi doğuştan gelir.
5. Kendiniz ya da varlık hakkında hiç soru sordunuz mu? Arkadaşlarınızla paylaşınız.
Ben Kimim? Niye varım? ben neyim ve ne olmalıyım? Neden ve nasıl oluyor ki bu evren varolmustur?
B. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle tamamlayınız.
1.La Mettrie “makine insan” kavramını kullanan ve mekanik materyalizmi savunan filozoftur.
2. Farabi, varlığı zorunlu ve mümkün varlık olarak ikiye ayırır.
3. J. P. Sartre ve S. Kierkegaard varoluşculuk akımının temsilcileridir.
4. Pluralizm, varlık teorisinde ikiden fazla unsurla nesneler dünyasının varlığını açıklayan yaklaşımdır.
5. Felsefede varlık “düşünsel (İdeal),” ve “gerçek (Reel)” varlık olarak ikiye ayrılır.
C. Aşağıdaki ifadelerin sonuna ifadeler doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
1. Felsefede varlık var olan her şeydir. (D)
2. C. Wolf, genel olarak varlık öğretisi anlamında ontolojiyi isim olarak kullanan ilk düşünürdür. (D)
3. Platon görünüş ve gerçeklik arasındaki farkı realite kuramıyla anlatır. (Y)
4. Nihilizm, “Varlık yoktur.” diyen ve Gorgiasʼın öncülük ettiği yaklaşımdır. (D)
5. Varlığı, birbirine indirgenemeyen iki ayrı tözle açıklayan yaklaşıma plüralizm denir. (Y)
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Varlık kavramını ve “Varlık nedir?”, “Varlık ne türdendir?” gibi soruları ele alan felsefe dalı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Epistemoloji B) Kozmoloji C) Ontoloji D) Ahlak felsefesi E) Estetik
2. Bilimler varlığı parçalara ayırarak (her biri bir parçasını) konu edinir. Buna karşılık felsefe varlığı
bir bütün olarak ele alır kavramaya çalışır. Paragrafta sözü edilen yaklaşım çifti aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak sıralanmıştır.
A) Realizm – septisizm
B) Dogmatizm – metafizik
C) İndirgemeci yaklaşım – realizm
D) İndirgemeci yaklaşım – bütüncü yaklaşım
E) Bütüncü yaklaşım – indirgemeci yaklaşım
3. Aşağıdakilerden hangisi varlık felsefesinin (ontoloji) sorduğu sorulardan biri değildir?
A) Varlık değişken midir?
B) Varlık bir midir, çok mudur?
C) Evrende düzen var mıdır?
D) Evrende özgürlük var mıdır?
E) Evrendeki varlıkların bilgisine nasıl ulaşılır?
4. Aşağıdakilerden hangisi varlık felsefesinde “Varlık nedir?” sorusuna verilen cevaplardan biri değildir?
A) Varlık oluştur.
B) Varlık yokluktur.
C) Varlık ideadır.
D) Varlık maddedir.
E) Varlık hem idea hem maddedir.
5. Varlığı idea (geist) olarak kabul eden, diyalektik oluş süreci olarak tanımlayan filozof aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hegel B) Hobbes C) Descartes D) Farabi E) Husserl