11. Sınıf Ekoyay Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 92 Cevabı
1897’deki Türk-Yunan Savaşı ve o yıllarda Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu koşullar hakkında kısa bir araştırma yapınız. Çalışmalarınızı sınıfınızda arkadaşlarınıza sununuz.
Cevap: Her nedense, 19. yüzyılın son yıllarında Osmanlı’nın Yunanistan’la yaptığı ve kazandığı savaş tarih kitaplarımızda fazlaca yer bulmaz ve önemsenmez. Bunda başlıca sebep, Yunanistan’ın “küçük bir devlet” olarak görülmesi ve bu küçük devlete karşı elde edilen bir zaferin önemsenmeye değer bulunmayışı olsa da, büyük yıkıma sebep olan 93 harbi (1877-78) sonrasında, hem ordunun hem de yöneticilerin nispeten yüzünü güldüren Osmanlı-Yunan savaşı, hatırlanmaya ve üzerinde durulmaya değer bir olaydır.Bu savaşın çıkmasında, şüphesiz ki on yıl öncesindeki Rus harbinin ve dolayısıyla bölgede hâkimiyet tesis etmek isteyen Rusya’nın girişimleri ve tahrikleri önemli rol oynamıştır.
1911’de Selanik’te çıkarılan Genç Kalemler dergisinde yayımlanan “Yeni Lisan” makalesini bulup sınıfınızda okuyunuz. Makaledeki düşünceleri sınıfınızda arkadaşlarınızla tartışınız.
Cevap: Yeni Lisan makalesi sitemizde yer almaktadır.
11. Sınıf Ekoyay Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 93 Cevabı
1. Şiirin temasını bulunuz. Bu tema sizde hangi duyguları uyandırdı? Açıklayınız.
Cevap: Tema: Cenge giden kahraman Türk ordusu.
2. Okuduğunuz şiirdeki söyleyici kimdir? Şairin konuşturduğu bu söyleyicinin vatana, kutsal değerlere yaklaşımı nasıldır? Açıklayınız.
Cevap: Şiirin de kahramanı olan şairin kendisidir. Tam da olması gerektiği gibidir. Vatan aşkı ve cesaret doludur.
3. Mehmet Emin Yurdakul’un bu şiirinde kullandığı Türkçenin yalınlığı hakkında çıkarımlarda bulununuz.
Cevap: O dönemlerde hakim olan dilde sadeleşme ve halk için halkın anlayacağı saf Türkçe ile şiir yazma geleneğine uygun bir dil kullanılmıştır.
4. Şiirin ikinci dörtlüğünde sözü edilen kutsal değerlerimiz nelerdir? Bu değerlerin bir milletin yaşamındaki yeri ve önemi nedir?
Cevap: Kuran-ı Kerim, Vatan Bayrağı, vatan toprağı.
11. Sınıf Ekoyay Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 94 Cevabı
5. Aşağıdaki dizelerde yer alan edebî sanatları bulunuz.
a. “İşte vatan, işte Tanrı kucağı”
Cevap: Benzetme: Vatan tanrı kucağına benzetilmiştir.
b. “Sinem, özüm ateş ile doludur”
Cevap: Abartma sanatı
c. “Ak gömlekle gözyaşımı silerim,
Cevap: Benzetme: Kefen ak gömleğe benzetilmiştir.
Kara taşla bıçağımı bilerim. ”
Cevap: Kara taş diyerek aslında bileyi taşından bahsetmektedir.
6. Okuduğunuz şiirden ahengi sağlayan unsurlara tablo üzerinde örnekler veriniz. Ahenk unsurlarının şiire katkısını tabloda belirtilen yere yazınız.
Cevap: Cenge Giderken Şiirinin Kafiye ve Redifleri:
7. Okuduğunuz şiiri biçim ve içerik açısından Elhân-ı Şitâ şiiriyle karşılaştırınız.
Biçim: Elhan-ı Şita şiirinin dili ağırdır aruzla yazılmıştır. Oysa Cenge Giderken şiirinin dili sade yalın Türkçe’dir, dörtlüklerle yazılmış ve de hece ölçüsü kullanılmıştır.
İçerik: Elhan-ı Şita kışın izlenimlerini işlerken Cenge Giderken de ise vatan uğrunda verilen mücadele işlenmektedir.
8. Okuduğunuz şiir, bir asır önce yazılmasına rağmen sade bir dile sahiptir. Şiirin yazıldığı dönemin dil anlayışı hakkında Servetifünun Dönemi’ni de göz önüne alarak bir değerlendirme yapınız.
Cevap: Servet-i Fününcülara göre dilde sadeleşmenin de etkisiyle bu şiirde öz Türkçe ve halkın anlayacağı bir dilin öne çıktığını söyleyebiliriz.
9. Cenge Giderken şiirinin yazıldığı dönemin siyasi, kültürel ve toplumsal koşulları, şiiri nasıl etkilemiştir? Açıklayınız. Şiirin yazıldığı döneme ve sonraki dönemlere etkisini değerlendiriniz.
Cevap: Cumhuriyet sonrası Milli Edebiyat Akımının özellikleri görülür. Milliyetçi şairlerin öncü isimlerinden biri olan Mehmet Emin Yurdakul bu şiiriyle milli bilinci uyandırmayı amaçlar. Türk milletinin yapması gereken fedakarlığı şiirde dile getirir.
10. Okuduğunuz şiirdeki toplumsal ve kültürel değerleri, içinde yaşadığınız toplumun değerleriyle karşılaştırınız.
Cevap: Benzer kültürel ve toplumsal değerler vardır. Hala vatan toprağı, vatan bayrağı kutsaldır ve hala uğrunda nice şehitler savaşlar verilmektedir.
11. Vatana olan sevgi açısından Cenge Giderken şiiriyle Hürriyet Kasidesi şiirlerini karşılaştırırsanız neler söyleyebilirsiniz?
Cevap: İkisi de vatanın düşman işgaline karşı verilen cesur bir mücadelenin tarihini şerefli dizelerle vermeleri açısından önemli hazinelerimizdir.